ArtWay

Kunstenaars openen onze ogen voor rijkdom en betekenis. Sandra Bowden

ArtWay nieuwsbrief 2022

Via deze nieuwsbrief wil ik u bijpraten over wat voor ArtWay een overgangsjaar was. We hebben dit jaar gezocht naar wegen om ArtWay op een nieuwe manier voort te zetten,   daar ik me gedwongen zag om mijn werkzaamheden vanwege snel vermoeide ogen en daardoor afnemende werkkracht te minderen. Er hebben zich onverwachtse deuren geopend, terwijl andere zich sloten. Ik vertel hier verderop meer over, maar laten we eerst onze aandacht vestigen – ArtWay getrouw – op het werk dat hierboven is afgebeeld.  

Is dit een kerstlandschap of toch niet? Ik zag dit werk van de Duitse kunstenaar Caspar David Friedrich onlangs gebruikt als Adventswerk en ik kon me na enig beraad goed in die keuze vinden. Friedrich is al vele jaren een van mijn favoriete kunstenaars. Ik hou van zijn fijne schilderwerk en zijn rijke gebruik van symboliek. De kunstgeschiedenis ziet hem als de romantische kunstenaar bij uitstek, maar ik zie hem vooral als een gelovig kunstenaar die zijn levensvisie op geheel eigen wijze naar het doek wist te vertalen.

Wat zien we hier? Kijk er even goed naar, want er valt veel te ontdekken. Ziet u ze: de omhoog wijzende, eeuwig groene dennenbomen en de uit de mist oprijzende, triomferende  kerktorens met drie kruizen in top? Ziet u de crucifix verscholen in de voorste dennenboom, als ware het een nieuwtestamentische brandende braamstruik? En de man op de grond voor de crucifix, biddend, zijn krukken van zich afgeworpen? De mistige schemering en de sereniteit van de witte sneeuw maken dit tafereel tot een verstilde heilige plaats, waar een man bidt om genezing. Er is hoop, er is verlossing en een verlosser en zicht op herstel en een betere toekomst. Is dat niet waar we ons met Advent op richten?

Engelstalige kant van ArtWay

Eind 2021 kwam ik in contact met het Kirby Laing Centre for Public Theology in Cambridge, Engeland. Er was meteen een goede klik en Craig Bartholomew, directeur van KLC, vroeg me mee te werken aan een nummer van hun tijdschrift The Big Picture dat deels aan mijn vader gewijd zou worden vanwege zijn geboorte 100 jaar geleden. Toen een ander pad voor mogelijke overname van ArtWay doodliep, was KLC de volgende op de lijst van in aanmerking komende organisaties. KLC reageerde heel enthousiast, wat betekent dat de Engelse kant van ArtWay vanaf begin 2024 voortgezet zal worden door KLC. Het komende jaar zal worden besteed aan het vernieuwen van de ArtWay website. KLC is zo vriendelijk om dan meteen ook maar de Nederlandse kant mee te nemen.

KLC is neocalvinistisch (of Kuyperiaans zoals zij het noemen) en oecumenisch en komt daarin overeen met ArtWay. KLC wil een centraal punt worden voor de gelijkgezinde bezinning over kunst. Daartoe is KLC ook bezig om een arts research hub op te zetten, waaraan wetenschappers en geïnteresseerden wereldwijd kunnen deelnemen. Ik mag me inmiddels ook fellow van KLC noemen en zal ook deel uitmaken van de research hub.

Met behulp van KLC kon een uitgever gevonden worden voor de Engelse versie van Kunst D.V.: de Amerikaanse uitgeverij IVP Academic. Dit boek, dat waarschijnlijk Art in the Kuyperian Tradition zal gaan heten, zal eind 2023 uitkomen. KLC wil dan een symposium rond het boek organiseren, waarop ook de start van ArtWay als onderdeel van KLC zal worden ingeluid.

Nederlandstalige kant van ArtWay

Dat alles betreft vooral de Engelse kant van ArtWay. Nu meer over de Nederlandse kant. Afgelopen jaar heeft overleg plaatsgevonden met de CHE en De Blauwe Koepel (apart en samen) over overname van ArtWay of een vorm van samenwerking. In goede harmonie en om verschillende redenen hebben we uiteindelijk besloten niet met elkaar in zee te gaan. Ook andere verkende opties hebben niet geleid tot een toekomstbestendig perspectief.

Dat betekent dat ikzelf de komende tijd ArtWay zal voortzetten, zij het iets minder intensief dan voorheen. Met Pasen zijn we al gewisseld van een wekelijkse beeldmeditatie naar eens per veertien dagen. Dat zal zo blijven. Wel blijven de nieuwspunten intact, want die blijkt u te kunnen waarderen. Het belangrijkste wellicht is dat de website in de lucht zal blijven, in vernieuwde vorm, en dat al het materiaal op de website zo beschikbaar blijft. Ik zie ernaar uit om met KLC en de nieuwe Engelse hoofdredacteur (nog niet gekozen) samen te gaan werken en te kijken waar dat ons heenleidt.

Zo hoopt ArtWay ondersteunend te kunnen blijven werken op het gebied van kunst & geloof. Educatief en informatief! Voor een gedetailleerd overzicht van onze activiteiten in het afgelopen jaar, klik hier. We staan trouwens nog steeds open voor ideeën om de Nederlandstalige tak van ArtWay toekomstbestendig te maken.

Ook wil ik een oproep plaatsen: als u informatie heeft over een minder bekende gelovige Nederlandse kunstenaar uit de 18de, 19de of 20ste eeuw, laat het mij weten. Dat kan ook een kunstwerk betreffen in uw woonplaats, regio of kerk. Zo kunnen we de functie van ArtWay als archief van christelijke kunst/kunstenaars verder uitbouwen. Wie het leuk vindt om aan dit project met ArtWay mee te werken, melde zich.

Tot slot: een andere bijzondere ontwikkeling is dat de hele site van ArtWay door de Koninklijke Bibliotheek is opgenomen als digitaal erfgoed. De bibliotheek verzamelt digitaal erfgoed in het kader van UNESCO en de opslagmethode is zo ingericht dat het materiaal beschikbaar blijft bij toekomstige wijzigingen in technologie.

Wij zijn dankbaar voor allen die ons werk steunen. Kunst spreekt vanzelf, maar in de wereld van de grote getallen vormt kunst vaak een ondergeschoven kindje. Ook nu is uw bijdrage welkom. We zullen de inkomsten inzetten voor de transitie naar de toekomst.

Uw gift is welkom op IBAN-rekeningnummer NL25INGB0003847269 t.n.v. Stichting ArtWay, Langbroek. ArtWay is door de belastingdienst erkend als culturele ANBI, waarvoor extra aftrekbaarheid geldt. Geeft u € 25 of meer, dan krijgt een originele kunstkaart als dank toegestuurd (zet dan uw adres bij de betaling).

Het ArtWay-team wenst u een gezegende Advent en Kerst en een kunstvol 2023,

Marleen Hengelaar-Rookmaaker

***

BOEKEN OP HET RAAKVLAK VAN KUNST EN GELOOF 2022

Over kunst en geloof:

Willem de Vink: In het hoofd van de maker – creativiteit, kunst, kerk. Rotterdam: The Grace Factory, 2022. Willem de Vink beschrijft hoe de ideeën komen, wat ervoor nodig is om ze te laten rijpen en tot uitdrukking te brengen. Waarom hij dat doet. Hoe hij met reacties omgaat, met mislukkingen, teleurstellingen. Waar de pijn zit die soms naar boven komt. De rol van Marian, zijn vrouw, in al die processen. Waar ze plezier en voldoening uit halen. En hoe dankbaarheid steeds weer de boventoon voert, omdat ze hun talenten mogen blijven ontwikkelen en inzetten om mensen te zegenen. Willem: 'Ik heb gemerkt dat er altijd méér dan genoeg inspiratie is. Als mensen klagen dat ze geen inspiratie hebben, is dat niet door gebrek daaraan, maar door een teveel aan alcohol, relatieproblemen of het blaffen van de hond bij de buren. Ik ben nu 50 jaar bezig met tekenen, schrijven en prediken en mijn plezier daarin is onverminderd groot. Dit is een hybride boek, waarin ik een grote hoeveelheid mensen en dingen samenbreng. Ik heb het over mijn eigen ervaringen, maar ook over kunstenaars die ik bewonder of van wie ik veel geleerd heb. Tijdens het bladzijden omslaan kom je allerlei tekeningen tegen. Ze komen uit mijn dagboeken en zijn spontaan in één keer op papier gezet, zonder vooropgezet plan. Daarnaast geef ik beschouwingen over kunst en kerk en laat ik zien hoe verrassend prominent kunstenaars in de Bijbel aanwezig zijn.' € 29,95.

Suzanna Ivanic: De beeldcultuur van het katholicisme. Utrecht: VBK/Media, 2022. Indrukwekkende schilderijen, spectaculaire architectuur, bijzondere beelden en kostbare gewaden: het katholicisme is een inspiratiebron voor veelzijdige kunst en cultuur. Van kleine Mariabeeldjes tot torenhoge kathedralen: kunst is onlosmakelijk verbonden met religie en maakt het geloof zichtbaar en tastbaar. In de eucharistie, met walmende wierook en de eeuwenlange rituelen, worden alle zintuigen bespeeld en wordt de kern van het geloof geraakt. Hardback, 256 p. € 39,99.

Erik Galle: Alles wat blijft, verandert. Een kunstzinnig overleg met God. Antwerpen: Halewijn, 2022. Zie jij blijven en veranderen als tegengestelde begrippen, dan word je in dit boek tot de orde geroepen. Alles wat blijft, verandert is een pleidooi om beweging toe te laten, niet in het minst in onze relatie met God. In intense gebeden en kordaat overleg laat Erik Galle zien hoe God buiten de lijntjes kleurt waarin wij Hem willen dwingen. Vijftig kunstwerken van eigen makelij vormen het decor en de bril om de woorden nieuw te laten klinken. Erik Galle is priester-psychotherapeut. In zijn boeken zoekt hij naar nieuwe wegen om God anders te zien en als mens volop te groeien. Hardcover, 112 blz. ISBN 978-90-8528-667-7. € 21,95.

 

Van en over eigentijdse kunstenaars:

Marc de Klijn: Nieuw licht op oude woorden. Amersfoort: Buijten & Schipperheijn Motief, 2022. De Bijbel is Gods unieke en onvervangbare openbaring, allereerst aan het volk Israël, maar daarnaast ook aan alle andere volken. De verrassende samenhang vertelt één groot verhaal van bevrijding en verlossing, zowel in het Oude als het Nieuwe Testament. In de Joodse traditie wordt elke Sjabbat een gedeelte uit de Tora gelezen, een parasja. In dit boek bespreekt kunstenaar Marc de Klijn zestien parasjot. Op boeiende en toegankelijke wijze zien we de rode draad door de Bijbel lopen. De Klijn laat zien dat het christelijk geloof onuitwisbare Joodse wortels heeft, maar ook dat de Messias in de gestalte van Jesjoea, Jezus, al op aarde is geweest en bovendien zal terugkeren. Zo hoopt dit boek een brug te slaan tussen Joden en Christenen, zodat zij elkaar mogen herkennen en respecteren in het geloof in één en dezelfde God. In het boek bevinden zich ook zestien kunstwerken geschilderd door Marc de Klijn, verdeeld over twee katernen. Beide worden ingeleid door een gedicht van zijn vrouw. We zien het thema van dit boek in beeld: licht verschijnt en wordt steeds krachtiger. Paperback met kleurkaternen, 352 p. € 27,90.

Marinus van den Berg & Annemiek Punt, Verbondenheid. Utrecht: Ten Have, 2022. Ter ere van de 75e verjaardag van schrijver Marinus van den Berg verschijnt de bundel Verbondenheid. De inspiratie begon bij het gelijknamige monumentale buitenkunstwerk van Annemiek Punt, dat vorig jaar is onthuld bij haar galerie in Ootmarsum. Uitgeverij Ten Have: ‘In deze bundel omspelen 27 kunstwerken en teksten het thema Verbondenheid. We missen die verbondenheid vaak, en verlangen ernaar. Het gaat om solidariteit: elkaar dragen en steunen. Soms lijkt verbondenheid ver weg, maar het werk van Annemiek Punt stemt Marinus van den Berg altijd weer blij en hoopvol.’ Full colour, gebonden, hardcover, 64 p. € 19,99.

Anne-Marie van der Wilt, Verwonderd door Licht. Eigentijdse iconen. Utrecht: KokBoekencentrum, 2022. Dit is een kunstboek over de betekenis van iconen in het christendom. ­Iconen spelen vanaf de start van het christendom een belangrijke rol in de beleving van het geloof. Anne-Marie van der Wilt gaat in op de geschiedenis van de iconografie en legt haar eigen positie in deze traditie uit. De iconen zijn eigentijds met als doel verhalen van de Bijbel dichterbij te brengen en met nieuwe ogen te bekijken. Een inspirerend kunstboek over moderne iconen voor geloofsverdieping en meditatie. Hardback, 144 p. € 24,99.

Marius van Dokkum: A portrait of Marius van Dokkum (Nederlands, Engels, Duits). Tolbert: Art Revisited, herdruk, 2022. A Portrait of, is de naam van een serie monografiën van Art Revisited. Veel afbeeldingen en details van schilderijen vergezeld door teksten en illustraties die er toe doen. Marius is een van onze meest bijzondere schilders. Zo schrijft Ruud Spruit in dit boek: “Marius van Dokkum is een verteller met penseel en potlood. Hij creëert verhalen, vrolijke taferelen en neemt ons met een knipoog mee naar de realiteit die hij zo graag op de hak neemt.” Na succesvolle eerdere versies is het boek geheel herzien, aangevuld en geactualiseerd. Nu met meer nadruk op wat Marius van Dokkum het "vrije werk" noemt. full colour, harde kaft. geactualiseerde herdruk 2022, € 39. https://www.artrevisited.com/nl/winkel/kunstboeken/marius-van-dokkum/product/u-320/a-portrait-of-marius-van-dokkum---nederlands-engels-en-duits

Anne Knipping: Collectie van den Biggelaar Harms. Tolbert: Art Revisited, 2022. Patrick Creyghton, Henk Helmantel, Evert Musch, Pieter Pander, Rein Pol, Matthijs Röling, Piet Sebens, Klaas Werumeus Buning. Met meer dan 80 topstukken van 21 uitmuntende kunstenaars heeft Heleen van den Biggelaar een uitzonderlijke verzameling van, voornamelijk, naoorlogse kunstwerken bijeengebracht. Neem bijvoorbeeld Rölings weelderige groene tuinen, of de gedetailleerde lithografieën van Evert Musch. Beleef de dromerige schilderijen van Wout Muller en duik in de prachtige stillevens van Piet Sebens. Deze catalogus zet de collectie Van den Biggelaar voor het voetlicht. Collectie Harms Rolde heeft deze uitzonderlijke verzameling overgenomen en het initiatief genomen voor dit boekwerk. € 22,50. https://www.artrevisited.com/nl/winkel/kunstboeken/patrick-creyghton-henk-helmantel-evert-musch-pieter-pander-rein-pol-matthijs-roling-piet-sebens-klaas-werumeus-buning/product/u-326/collectie-van-den-biggelaar-harms

 

Over oude kunst:

Francisca van Vloten: De schilders van Domburg. Zwolle: WBooks, 2022. Van oudsher hebben kunstenaars over Walcheren gezworven, aangetrokken door de ongerepte schoonheid van de natuur, de bijzondere lichtval langs de kust en de weerschijn ervan over het vlakke land. Het grillige duinlandschap, de zee en de oude bossen die de dorpen omzomen, inspireerden schilders, dichters, componisten en schrijvers. Voor schilders als Piet Mondriaan, Jan Toorop, Jacoba van Heemskerck, Mies Elout-Drabbe en Willem Vaarzon-Morel was de kustplaats Domburg het centrale punt. ‘Het is buiten zoo mooi van kleur, kleur, kleur en zon’, verzuchtte Toorop in 1908 tijdens zijn verblijf in de badplaats. Vanaf 1870 ontwikkelde Domburg zich tot een kunstenaarskolonie. Tot bloei kwam de kolonie met Toorop, die er samen met Piet Mondriaan de basis voor het Nederlandse luminisme legde. Tal van binnenlandse en buitenlandse schilders kwamen er in Toorops kielzog werken. Ze raakten geïnspireerd door de omgeving en door de karakteristieke Zeeuwse bevolking. De zogenaamde Domburgsche Tentoonstellingen (1911-1921) maakten de band tussen hen nog hechter. De Eerste Wereldoorlog was voor kunstenaarskolonie Domburg het begin van het einde. Ca. 200 afbeeldingen in kleur, 264 p., € 24,95.

Piet Boyens, Symbolisme in Vlaanderen. De eerste generatie kunstenaars in Sint-Martens-Latem. Zwolle/'s Hertogenbosch: WBooks/Het Noordbrabants Museum, 2022. Terwijl rond 1900 het impressionisme hoogtij viert in België, zet een aantal kunstenaars in Gent zich af tegen het vastleggen van vluchtige indrukken. Samen met jonge intellectuelen keren zij zich ook tegen het kapitalisme en de toenemende industrialisering. Eén voor één trekken zij weg uit de stad en vestigen zij zich in het naburige dorp aan de Leie: Sint-Martens-Latem. In de nadagen van het symbolisme verdiepen de kunstenaars zich in de natuur en het landleven, op zoek naar oorspronkelijkheid en verdieping. Voor hun werk grijpen zij naar stijlmiddelen uit het verleden, maar hun kunst is authentiek en verfrissend. Nooit eerder werd de eerste Latemse kunstenaarskolonie in Nederland in de volle breedte belicht. Het boek bij de tentoonstelling in het Noordbrabants Museum richt zich voornamelijk op het werk van de prominente leden George Minne, Valerius de Saedeleer en Karel Van de Woestijne. Ruim zestig schilderijen, tekeningen en beeldhouwwerken geven een beeld van deze belangrijke kunstenaarsgroep in Vlaanderen aan het begin van de twintigste eeuw. €29,95.

Alexandra van Dongen: Dichterbij Vincent. Alledaagse voorwerpen in het werk van Vincent van Gogh. Gorredijk: Sterck & De Vreese, 2022. Zijn hele carrière beeldde Vincent van Gogh alledaagse objecten uit in zijn tekeningen en schilderijen. Enkele van zijn materiële attributen zijn dankzij Vincents schoonzus Jo van Gogh-Bonger (1862-1925) bewaard gebleven, zoals een Franse aardewerken bloemenvaas, een Normandische koperen melkkruik en een Franse rieten stoel waarin een aantal van zijn Franse modellen poseerden. Veel van zijn befaamde bloemstillevens tonen ‘vazen’ die dit eigenlijk niet zijn. Vincent plaatste zijn boeketten in uiteenlopende objecten, zoals majolica apothekerspotten en aardewerken voorraadpotten. Sommige objecten bieden soms verrassende inzichten in de ontstaansgeschiedenis van zijn werk. Uit recent onderzoek van kunsthistorica Alexandra van Dongen blijkt dat een precieze identificatie van alledaagse objecten soms nieuw licht kan werpen op de mogelijke plaats van vervaardiging en de datering van zijn werk. Zo blijkt een doodeenvoudige aardewerken steelpan, afgebeeld op zijn Stilleven met aardappels, afkomstig te zijn uit het Zuid-Franse pottenbakkerscentrum Vallauris. Alexandra van Dongen richt onze ogen op kleine details, op voorwerpen waar we gewoonlijk geen acht op slaan, maar die wel bijzonder betekenisvol zijn om het werk van Van Gogh nog beter te doorgronden. € 29,95.

Harm Dane: Verf en vuur. In gesprek met El Greco. Kampen: Uitgeverij Van Warven, 2022. Op El Greco (1541-1614) zijn veel etiketten geplakt. Oervader van de moderne kunst is hij genoemd, maar ook maniërist, barokschilder, kenner van de Spaanse ziel en schilder van het Eeuwige. Zijn werk is kennelijk niet zomaar te plaatsen. Na zijn dood raakte hij in de vergetelheid. Pas rond 1870 kwam zijn werk onder het stof vandaan. Sindsdien behoort hij tot de grootste schilders ooit.Ook Harm Dane kwam in de ban van zijn werk. Maar is het nog mogelijk om door alle etiketten heen te achterhalen wat El Greco met zijn schilderijen wilde zeggen en waarom zijn schilderstijl alle gebaande paden te buiten ging? Dane neemt 14 schilderijen onder de loep en ontdekt het appel dat ervan uitgaat. De sleutel tot zijn werk vindt hij in de achtergrond van El Greco als iconenschilder en in zijn grondige bijbelkennis.Harm Dane heeft in Verf en vuur bijzondere aandacht voor El Greco's stellingname tegenover de almacht van staat en kerk in Spanje en zijn scherpe oog voor sociale ongelijkheid en uitsluiting. Naast de aandacht voor 14 schilderijen krijgt de lezer informatie over de levensloop van de schilder en over Spanje rond 1600. Zo gaan deze schilderijen van ruim 400 jaar oud leven voor de aandachtige kijker van de 21e eeuw. €19,95.

Frouke van Dijke: Anni + Josef Albers. Zwolle: WBooks, 2022. In oktober 2022 presenteert Kunstmuseum Den Haag een grote tentoonstelling over het leven en werk van het kunstenaarsechtpaar Anni en Josef Albers. Na hun opleiding aan het Bauhaus in Duitsland groeiden zij in de Verenigde Staten uit tot pioniers van het modernisme. Josef Albers’ onuitputtelijke experiment met kleur en vorm leidt tot zijn beroemde reeks Homage to the Square, terwijl Anni Albers wordt beschouwd als een van de grondleggers van de moderne textielkunst. Aan de hand van ruim 200 werken, bestaande uit schilderijen, textiel, grafiek, sculptuur, meubels en sieraden, demonstreert Kunstmuseum Den Haag hoe een gedeelde artistieke visie en overeenkomstige inspiratiebronnen in de hand van Anni en Josef Albers resulteerden in twee geheel verschillende, maar even belangwekkende oeuvres. 208 p. € 34,95.

Willem Frijhoff, Catherine Secretan & Andreas Nijenhuis-Bescher (red.): De gouden eeuw in 500 portretten, taferelen en analyses. Amersfoort: Uitgeverij Van Wijnen, 2022.  Hoe omstreden het begrip Gouden Eeuw ook is, in de zeventiende eeuw zelf was deze term al volop in gebruik, bij de Nederlanders zelf en bij de talloze buitenlanders die ons land bezochten. De Republiek onderscheidde zich door vernieuwingen op de meest uiteenlopende gebieden: politiek met zijn republikeinse systeem, technisch met zijn inpolderingen, economisch met zijn bankinstellingen, artistiek met zijn wereldberoemde schilders en religieus met een tolerantie die destijds uitzonderlijk was. De Gouden Eeuw in 500 portretten, taferelen & analyses geeft een levendig beeld van deze unieke periode aan de hand van meer dan 500 bijdragen, geschreven door meer dan 130 specialisten, die alle terreinen bestrijken: van slavenhandel tot Bijbeluitleg, van koloniën tot schilderkunst, van oorlogen tot kaasmakerij, van overstromingen tot scheepsbouw, van schaatsen tot radicale Verlichting. Beknopte biografieën van filosofen, kunstenaars, historische figuren en vooraanstaande families, en geschreven portretten van de belangrijkste Nederlandse steden, maken dit kleurrijke portret van de Gouden Eeuw compleet. Elke bijdrage gaat vergezeld van een schitterende, soms paginagrote, kleurenafbeelding. Een meer up-to-date en omvattend beeld van de Gouden Eeuw is de komende decennia niet te verwachten. De uitgave telt 1616 bladzijden, verdeeld over twee banden en kost nu € 69,50 en na 1 januari 2023 € 75,00.

Jeroen Giltaij: Het grote Rembrandtboek. Zwolle: WBooks, 2022. Rembrandt compleet. Alle 684 schilderijen die van aan hem zijn toegeschreven of ooit werden toegeschreven, zijn in dit 496 pagina’s tellende boek bijeengebracht. Ook is alle informatie rondom de schilderijen, voor zover bekend, volledig opgenomen. Waar zijn ze, wat werd erover geschreven. Titels, maten, signaturen en verblijfplaatsen zijn gecontroleerd. Elk schilderij heeft een korte tekst over toeschrijving, voorstelling en datering. Vaak is de mening van de samensteller over deze soms heikele kwesties toegevoegd. Er zijn hier zelfs enkele vroeger afgeschreven schilderijen aan Rembrandt toegekend. Het onderzoek voor dit boek heeft jaren in beslag genomen. Een uitgebreid register achterin helpt bij het zoeken naar specifieke schilderijen. Rembrandt, de meester: eindelijk volledig. Circa 700 afbeeldingen in kleur, 496 p. €75,00.

Gary Schwartz: Rembrandt met rode baret. Zwolle: WBooks, 2022. Het verhaal achter de Rembrandt met rode baret is bijna onwerkelijk. Nadat het zelfportret werd aangekocht door de Prins van Oranje voor zijn privéverzameling en later door de Prins werd achtergelaten in Brussel, is het portret in 1918 kwijtgespeeld als erfstuk. Waarna het na de Tweede Wereldoorlog in beslag is genomen door de Amerikaanse overheid en het jarenlang gebruikt werd als een diplomatieke speelbal tussen Washington en Bonn. Het werk was voor het laatst in het openbaar te zien in 1967 in Washington. Na lange tijd doet de Rembrandt met rode baret weer zijn intrede in Musuem Escher in Het Paleis in Den Haag, waar het tot 29 januari te zien zal zijn. De zoektocht van Gary Schwartz naar de geschiedenis van dit meesterwerk is nu te lezen in Rembrandt met rode baret. €59,95

Peter Schatborn, Jeroen Giltaij, Rembrandt. 100 tekeningen. Zwolle: WBooks, 2022. Rembrandt is een veelzijdig kunstenaar. Naast zijn bekende schilderijen, heeft hij talloze tekeningen achtergelaten — Bijbelse en mythologische scènes, figuurstudies, landschappen, dieren, portretten en zelfs kopieën van andere kunstenaars. Er is een duidelijke ontwikkeling te zien vanaf zijn eerste tot zijn laatste tekeningen. Zoals hij zich als schilder ontwikkelde, zo heeft hij zich ook als tekenaar ontwikkeld. De invloed die hij daarbij op zijn vele leerlingen had was onmiskenbaar. In Rembrandt. 100 tekeningen wordt een chronologische selectie gemaakt van de honderd meest bijzondere tekeningen van Rembrandt, voor zover mogelijk op ware schaal en met alle beschikbare informatie. De selectie werd gemaakt door de gerenommeerde Rembrandtexperts Peter Schatborn (voorheen Rijksmuseum Amsterdam) en Jeroen Giltaij (voorheen Boijmans Van Beuningen Rotterdam). €29,95.

M. Wamel, Opdrachtgevers en vroege eigenaren van het werk van Jheronimus Bosch. Zwolle: SPA uitgevers, 2022. Jheronimus Bosch was ook in zijn eigen tijd een gevierd schilder. De opdrachtgevers en eigenaren van zijn schilderijen maakten deel uit van de sociale en culturele elite van de laat-vijftiende- en zestiende-eeuwse maatschappij. Sommigen van hen lieten zich door Bosch portretteren op de werken die zij bij hem bestelden; van anderen weten we alleen dat zij geïnteresseerd waren in zijn kunst. Het is opvallend dat veel van de liefhebbers van Bosch’ kunstwerken op de een of andere wijze met elkaar in contact stonden. Wie waren deze personen en hoe verhielden zij zich tot elkaar? En hoe kwamen zij in contact met de schilder Bosch en zijn werk? Dit onderzoek presenteert een overzicht van dit invloedrijke gezelschap van burgers, clerici en edelen, dat een aanzienlijke bijdrage leverde aan de verspreiding van de faam van Jheronimus Bosch en zijn werk in Europa. Harde kaft. 314 pp. Zeer rijk geïllustreerd. € 39,95.

Judith Herrin: Ravenna. Hoofdstad van het West-Romeinse Rijk, smeltkroes van Europa. Utrecht: Omniboek, 2022. Judith Herrin beschrijft in ‘Ravenna’ de geschiedenis van een smeltkroes. In 402 koos keizer Honorius Ravenna tot hoofdstad van het West-Romeinse Rijk. Dat trok wetenschappers, ambachtslieden en religieuze leiders naar de stad, die uitgroeide tot het culturele en politieke centrum van Noord-Italië. Hoogleraar Judith Herrin volgt de levens van Ravenna’s heersers, kroniekschrijvers en inwoners en laat zien hoe de stad de ontmoetingsplaats werd van Griekse, Latijnse, christelijke en barbaarse culturen en de spil vormde tussen oost en west. Prachtig geïllustreerd met 32 pagina’s speciaal gemaakte foto’s van de beroemde mozaïeken. In ‘Ravenna’, dat bekroond werd met de Duff Cooper Prize voor het beste non-fictieboek, brengt Judith Herrin de vroege middeleeuwen tot leven door de geschiedenis van één stad. Hardcover, 672 p. €40,00.

 

Varia

Onno Zijlstra: Kunst en de zin van het bestaan. Arnhem: Artez Press, 2022. Wij mensen reflecteren op de betekenis van ons precaire bestaan. Kunst is daar onlosmakelijk mee verbonden. De vraag hoe kunst ons kan helpen om na te denken over de zin van ons leven wordt alleen maar urgenter in de huidige, onzekere tijd. In dit boek moedigt Onno Zijlstra in woord en ook veel beeld op inspirerende wijze het gesprek aan over de zinvraag in samenhang met het denken over kunst. Hiertoe haalt hij zes denkers voor het voetlicht die in de moderne tijd de zinvraag indringend aan de orde hebben gesteld en de kunst nadrukkelijk bij hun reflecties hebben betrokken: Kant, Hegel, Schopenhauer, Kierkegaard, Nietzsche en Wittgenstein. Zij hebben, binnen een gedeelde traditie, sterk uiteenlopende visies. Zo geven zij ons denken houvast en speelruimte tegelijk. Onno Zijlstra (1949) is filosoof en doceerde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en ArtEZ University of the Arts. Hij publiceerde op het gebied van de esthetica onder andere Language, Image and Silence. Kierkegaard and Wittgenstein on Ethics and Aesthetics (2006), Wat doet die rode vlek daar linksboven? Inleiding in de esthetica (2007) en Verbeelding. Over waarneming en kunst (2020). Ca. 100 z/w en kleur ills., paperback. € 34,95.

Arjan Plaisier, Ineke Cornet, Dichter bij God. Utrecht: VBK|Media, 2022. Dichter bij God van Arjan Plaisier en Ineke Cornet is een inspirerend handboek om de liturgie in de kerk nieuw leven in te blazen. Steeds meer protestanten zoeken inspiratie in de katholieke en anglicaanse kerk. De auteurs van Dichter bij God geloven in de spirituele kracht van de liturgie. Een liturgie die ons helpt in de ontmoeting van God met ons en van ons met God. Volgens de auteurs heeft het protestantisme een verschraling opgelopen door de nadruk op het oor (preken, catechese e.d.). Hierdoor is de aandacht voor onze zintuigen vergeten. Dit boek doet handreikingen om de kerkdiensten van een nieuwe rijkdom te voorzien. € 20,00.

JR: Chronicles. Zwolle: WBooks in samenwerking met het Groninger Museum, 2021. De Franse kunstenaar JR maakt al meer dan twintig jaar grote kunstwerken in de openbare ruimte. Door (soms illegaal) gebouwen, pleinen en muren te beplakken met metershoge portretfoto’s geeft hij zichtbaarheid aan mensen die vaak genegeerd worden. Zo krijgen zij, inwoners van arme wijken, vrouwen, ouderen, immigranten of minderheden, een podium voor hun verhaal. JR: Chronicles brengt de meest iconische projecten van JR bijeen. Muurcollages, (portret)foto’s en registraties van het beplakken geven een beeld van zijn indrukwekkende carrière: van de vroege graffitikunst die hij als tiener in Parijs maakte, tot zijn maatschappelijke projecten en monumentale kunstwerken op gebouwen in steden verspreid over de wereld. Hoewel JR’s identiteit niet veel verder wordt onthuld dan zijn initialen, maken we kennis met zijn werkwijze, motivatie en positiviteit. Met humor, een kritisch geluid en de kracht van het beeld, zet JR mensen en media op scherp. Wie eenmaal oog in oog heeft gestaan met de street art van JR, kijkt daarna ook met een andere blik naar zijn eigen samenleving. Met 165 afbeeldingen in kleur en zwart-wit. € 29,95.


Meer:

28 maart 2024 / Rouault, Chagall, Arcabas en Jacques Maritain
Maritain, de intimus van kunstenaars en filosofen: ‘Is er geen mens, dan is er geen kunstenaar; door de mens te verzwelgen heeft de kunst zichzelf verwoest.’
Lees meer...


28 februari 2024 / Hoe kunst werkt
door Hilary Brand en Adrienne Dengerink Chaplin
 
Volgens Calvin Seerveld is allusivity het kenmerk bij uitstek van kunst. Het woordenboek omschrijft dit als een indirecte manier van verwijzen.
Lees meer...


01 februari 2024 / Geometrie in de christelijke kunst

Geometrische verschijningsvormen doen ons meer begrijpen van een God, wiens ontwerp voor het heelal doortrokken is van subtiele onderliggende getalsverhoudingen.

Lees meer...


13 oktober 2023 / Peter Howson – De uitputtingsslag

door Willem de Vink

Wie in de wereld van Peter Howson duikt, wordt door elkaar geschud, overweldigd en murw gebeukt door een bombardement aan gewelddadige beelden.

Lees meer...


07 augustus 2023 / De kerk: partner in onze culturele ontwikkeling

door Grady van den Bosch

Op welke manier kan de kerk partner zijn in de culturele ontwikkeling van de Nederlander van nu?

Lees meer...


12 juni 2023 / De Heilige Driehoek Biënnale in Oosterhout

TENTOONSTELLING: GELO0F

De Heilige Driehoek Biënnale in Oosterhout, 3 juni t/m 16 juli 2023

door Wessel Stoker

Lees meer...


28 april 2023 / Jan Pieter Gootjes: KNOWN

veertig jaren tijd,
een dorstige druppel op eeuwig
doortocht.
vandaar en waarnaartoe
verlangen naar rust.

Lees meer...


10 april 2023 / Jan Pieter Gootjes: KNOWN

veertig jaren tijd,
een dorstige druppel op eeuwig
doortocht.
vandaar en waarnaartoe
verlangen naar rust.

Lees meer...


16 februari 2023 / Littekens. Bij Garden of Scars van Ibrahim Mahama

door Klaas Holwerda

Het is ronduit schokkend geconfronteerd te worden met de omvang van de Nederlandse rol in het slavernijverleden.

Lees meer...


06 januari 2023 / Nigel Halliday: Het abstract expressionisme

Zou een kind dit ook kunnen maken? De schilders zelf namen hun werk heel serieus en gebruikten het om antwoorden te vinden op hun diepste vragen.

Lees meer...


20 oktober 2022 / Kuyper, kunst, kerkbouw

Na drie eeuwen stilte over kunst op het theologische gereformeerde erf was daar opeens Abraham Kuyper, wiens grote verdienste het was dat hij de kunst opnieuw op de kaart zette.

Lees meer...


06 september 2022 / Juliaan Lampens: Bedevaartskapel van Kerselare

door Koenraad De Wolf

Te midden van een zee van banale architectuur pleitte architect Lampens zijn hele leven voor een eerlijke en degelijke bouwkunst.

Lees meer...


04 augustus 2022 / Woord in beeld in het werk van Roel Herfst

'Je moet ervoor zorgen dat de eerste reactie van de beschouwer niet het lezen van de tekst is, maar het geboeid zijn door de visuele ervaring van de totaliteit.'

Lees meer...


01 juni 2022 / Magdalena Abakanowicz: The Unrecognised

In het Citadelpark in Poznan waar in 1945 Duitse en Russische soldaten een nietsontziende strijd hebben gevoerd, staan in de groene vlakte 112 verroeste sculpturen. 

Lees meer...


21 april 2022 / De kerk: partner in onze culturele ontwikkeling

door Grady van den Bosch

Op welke manier kan de kerk partner zijn in de culturele ontwikkeling van de Nederlander van nu?

Lees meer...


08 april 2022 / Kruisweg van Pierre Servat

'Het hele lijdensverhaal laat ik afspelen in onze tijd. Een tijd die voor miljoenen mensen een lijdensweg op aarde is. Vele onschuldige mensen worden steeds opnieuw vermoord, gemarteld, gestenigd, de handen afgerukt.'

Lees meer...


16 maart 2022 / De Bijbel is niet veilig

door Ned Bustard

De Bijbel is een boek over gewone mensen die naast geestelijk ook hebzuchtig, berooid, haatdragend, seksueel en egoïstisch zijn.

Lees meer...


22 februari 2022 / Barmhartigheid in de kunst

door Marleen Hengelaar-Rookmaaker

Hier wordt de barmhartigheid gevierd, ook als die gepaard gaat met offervaardigheid en lijden.

Lees meer...


07 januari 2022 / Kuyper, kunst, kerkbouw

door Marleen Hengelaar-Rookmaaker

Het was Abraham Kuypers grote verdienste dat hij de kunst opnieuw op de gereformeerde kaart zette.

Lees meer...


09 december 2021 / Nieuwsbrief en boekenlijst 2021

Over het voortbestaan van ArtWay

Vanaf Pasen 2022 – precies twaalf jaar na de start van ArtWay – verschijnt de beeldmeditatie niet langer wekelijks, maar maandelijks.

Lees meer...


03 november 2021 / Joseph Beuys: Een spirituele en Duitse kunstenaar

door Wessel Stoker

Beuys ontwerpt met behulp van redevoeringen, interviews, Aktionen, vitrines en environments een nieuwe maatschappijorde als een Gesamtkunstwerk.

Lees meer...


06 oktober 2021 / Spel van Licht

Door

Ingrid de Zwart, predikant 

en

Mayke van Veldhuizen, choreograaf en danser

Lees meer...


24 augustus 2021 / Maria Magdalena – Kroongetuige, Zondaar, Feminist

Een boekbespreking door Wilma Wagenaar

De kunstwerken zeggen meer over de tijd waarin zij gemaakt zijn dan over Maria Magdalena zelf.

Lees meer...


27 juli 2021 / De bijna honderdjarige Jentsje Popma

door Jan Henk Hamoen

Glaskunst als geloofsbelijdenis. De bijna honderdjarige Jentsje Popma: schilder, beeldhouwer, glazenier

Lees meer...


30 juni 2021 / De zee van God die in de vensters staat

door Marco Batenburg

Ik wil onderzoeken welke betekenis beschilderde glasvensters in een kerkgebouw hebben. 

Lees meer...


13 mei 2021 / Ineke Ruiter: Tekentaal en rouw

Het maakt niet uit waar je geboren wordt, een kind gaat tekenen en maakt duidelijk wat hij of zij nodig heeft.

Lees meer...


21 april 2021 / De kerk: partner in onze culturele ontwikkeling

door Grady van den Bosch

Op welke manier kan de kerk partner zijn in de culturele ontwikkeling van de Nederlander van nu?

Lees meer...


23 maart 2021 / Vijftig jaar kunsttheologie: 1970 tot heden

door Victoria Emily Jones

Er is in de afgelopen halve eeuw, vooral in de laatste twintig jaar, enorme voor­uit­gang ge­boekt op het terrein van de kunsttheologie.

Lees meer...


10 februari 2021 / Leendert Houtekamer, beeldhouwer (1956-2020)

door Adri Geelhoed

Er is een grote schoonheid in dit beeld van monumentale rust en diepe droefheid. Het beeld is niet alleen buitenkant, materie, het toont ook geest. 

Lees meer...


08 januari 2021 / Cornelis Rijnsdorp

door K. van der Zwaag

Anne Schipper ontrukte Rijnsdorp aan de vergetelheid door twee boeiende proefschriften aan hem te wijden.

Lees meer...


11 december 2020 / Kerstnieuwsbrief 2020

Wat het Artway-platform zo mooi maakt is het wereldwijde bereik; dankzij onze meertaligheid. In alle landen van de aarde zijn er ArtWay-bezoekers.

Lees meer...


27 oktober 2020 / Kunst in de kerk: een pastorale kans

door Mark Delrue

Drie vragen over de relatie tussen kunst en geloof: zijn kunst en Kerk bondgenoten, plaatsvervangers of elkaars tegenstrevers? 

Lees meer...


18 september 2020 / BOEKBESPREKING KUNST D.V.

door Gertjan Schutte

Kunst wordt te vaak nog gezien als een optie die ook weer overbodig is, in plaats van een onmisbaar onderdeel van het leven. 

Lees meer...


17 augustus 2020 / BOEKBESPREKING

Hoe andere culturen de Bijbel zien

Christian Weber, Wie andere Kulturen die Bibel sehen. Ein Praxisbuch mit 70 Kunstwerken aus 33 Ländern.

Lees meer...


17 juli 2020 / Neocalvinisme en kunst IV

Lambert Zuidervaart: de betekenis van een kunstwerk is geen neutraal feit maar een meer of minder waardevolle bijdrage aan het floreren van mensen in de samenleving.

Lees meer...


12 juni 2020 / Neocalvinisme en kunst III

Calvijn en kunst: zuivere visie of blinde vlek?

door Adrienne Dengerink Chaplin

Lees meer...


14 mei 2020 / Neocalvinisme en kunst II

Hans Rookmaaker: De vrijheid van de kunstenaar

De Here spreekt ons aan als mondige mensen, die in vrijheid aan het werk kunnen en mogen gaan.

Lees meer...


17 april 2020 / Neocalvinisme en kunst I

Interview (1992) door Pieter van Kampen met Calvin Seerveld, emeritus hoogleraar in de esthetica.

Dit is de eerste blog in een serie over neocalvinisme en kunst

Lees meer...


25 maart 2020 / De Pietà

door Grady van den Bosch

De Pietà is intiem en tijdloos. Het is een close-up van de relatie tussen de moeder en haar dode kind, in oorsprong Maria en Jezus.

Lees meer...


22 februari 2020 / De mythe over de kunstenaar

Onze cultuur is doortrokken van ideeën over kunstenaars. En dat roept de vraag op: wat voor invloed hebben die ideeën op ons handelen en leven als kunstenaar?

Lees meer...


15 februari 2020 / Tussen figuratief, decoratief en abstract

Na de Tweede Wereldoorlog pakten kunstenaars vrijwel allemaal hun figuratieve stijl op van voor 1940. Maar de nieuwe abstracte kunst drong op. Wat betekende dit voor de kerkelijke kunst? 

Lees meer...


07 december 2019 / ArtWay Nieuwsbrief 2019

Steun ArtWay en ontvang het boek Kunst D.V. over calvinisme, neocalvinisme en kunst.

Lees meer...


16 november 2019 / Laagvliegers, God en het alledaagse

door Ignace Schretlen

Misschien heeft Hij mij geleerd dat niets in het alledaagse vanzelfsprekend is.

Lees meer...


23 september 2019 / Thijs Buit, schilder

Arie Slob: 'Ik durf wel te stellen dat Thijs Buit in kringen van gereformeerde calvinisten baanbrekend werk heeft verricht.' 

Lees meer...


04 september 2019 / Adhémar Vandroemme: De lijdende Christus

door Koos van Noppen

Ik kan deze beeltenis niet los zien van de context. In dit West-Vlaamse stadje en de ommelanden telt men de doden van de Eerste Wereldoorlog bij tienduizenden. 

Lees meer...


31 juli 2019 / De Biblebelt in het Catharijneconvent

door Ineke de Jong

De werken van de hedendaagse refokunstenaars vormen wat mij betreft het hart van de tentoonstelling. Zij vertalen de refobelevingswereld in beelden.

Lees meer...


02 juli 2019 / QR-code van Paul Boer bij de Fundatie

Door deze unieke grafische afdruk te scannen wordt het kunstwerk zichtbaar. De code dient namelijk als een poort naar zijn kunstwerk, terwijl het kunstwerk op zijn beurt ook een poort is.

Lees meer...


08 juni 2019 / Moderne kunst met christelijke thematiek

Wessel Stoker over zijn nieuwe boek

Kunst met christelijke thema’s staat ten dienste van de spiritualiteit van mensen binnen en buiten de kerk. 

Lees meer...


29 mei 2019 / Moderne kunst met christelijke thema’s

Wessel Stoker over zijn nieuwe boek

Kunst met christelijke thema’s staat ten dienste van de spiritualiteit van mensen binnen en buiten de kerk. 

Lees meer...


03 mei 2019 / Kunst als onderdeel van de theologiestudie

Niet alleen christelijke kunst is voor de theologieopleiding belangrijk. Ook wereldse kunst is belangrijk omdat je je als theoloog altijd verhoudt tot de samenleving waarin je je bevindt.

Lees meer...


27 april 2019 / Het beeld na de beeldenstorm

door Jacolien Wubs

Er is zoiets als een vroege protestantse beeldcultuur. Na de Beeldenstorm en Reformatie werd gezocht naar nieuwe manieren om de kerkruimte in te richten en te verfraaien.

Lees meer...


13 maart 2019 / Art Stations of the Cross

Eigentijdse KUNSTPELGRIMAGE in Amsterdam 6 maart - 22 april

Wij hopen dat u als een pelgrim op pad wilt gaan, op zoek naar medemenselijkheid en compassie, op zoek naar meer, naar meer liefde en meer God.  

Lees meer...


08 januari 2019 / Werk, Bid & Bewonder

De Mythe Voorbij: Over kunst en calvinisme in het Dordrechts Museum

door Lieke Wijnia

Lees meer...


01 december 2018 / ArtWay nieuwsbrief

ArtWay heeft bijzondere plannen voor 2019!

Na Londen, Washington en New York is nu Amsterdam in beeld voor een toonaangevende kunsttentoonstelling met de titel Art Stations of the Cross.

Lees meer...


11 oktober 2018 / The Turn Club

door Grady van den Bosch

Het is bijzonder inspirerend om kunstenaars van allerlei slag te ontmoeten, die net als jij idealen hebben voor een betere samenleving.

Lees meer...


13 september 2018 / Kunstenaarsechtpaar Berry en Janny Brugman

door Jan van der Kolk

Om goed te kunnen werken, wilden ze met rust gelaten worden. Het gevoel van onafhankelijkheid gaf hun rust en vrijheid. 

Lees meer...


09 augustus 2018 / Portret Florence de Werquignoeul

door Koenraad De Wolf

Dit portret vertelt het (vergeten) verhaal van de Contrareformatie en de heropbloei van het kloosterleven in de Zuidelijk Nederlanden.

Lees meer...


13 juli 2018 / Neo Rauch in Zwolle

door Marieke Herweijer

Juist door de confrontatie met de absurdistische kant van het leven intrigeert het werk van Neo Rauch.

Lees meer...


17 mei 2018 / Toespraak van Herwi Rikhof

bij de presentatie van zijn nieuwe boek over de Cenakelkerk van de Heilig Landstichting

‘Ik heb deze kerk leren waarderen als een echte kerk.’ 

Lees meer...


23 april 2018 / Lodewijk Schelfhout. Nederlands eerste kubist

door Lisette Almering-Strik

Het is lastig om Lodewijk Schelfhout te plaatsen binnen de Nederlandse kunsthistorie. 

Lees meer...


04 april 2018 / Blog van Rikko Voorberg

Blog over de kunst van het oefenen

'Nou,' zei hij, 'ga maar doen wat jij moet doen, daar valt vanzelf een vorm omheen.'

Lees meer...


15 maart 2018 / Bijbelse vrouwen als aartsmoeders

door Wim Eikelboom

De Zwolse beeldhouwer Thijs Kwakernaak maakte tien houten beelden van vrouwen uit de Bijbel. Stuk voor stuk beelden met een sterk karakter.

Lees meer...


23 februari 2018 / Creativiteit en kijken met het hart

door Gottfrid van Eck

Als we volwassen worden, zullen we hopelijk ontvankelijk blijven voor het wonder van het leven en ruimte blijven scheppen voor het niet-zichtbare. 

Lees meer...


30 januari 2018 / Adri Geelhoed over liturgische kleden

Liturgische kleden geven kleur aan het kerkelijk jaar en herinneren de kerkganger daaraan, net zoals de gezangen die gezongen worden. 

Lees meer...


01 januari 2018 / Recensie Oog in Oog van Kick Bras

door Marieke Herweijer

Kick Bras schrijft over meditatie, spiritualiteit en mystiek. In dit boek focust hij op de christelijke mystiek en hoe die terugkomt in de beeldende kunst. 

Lees meer...


06 december 2017 / ArtWay Nieuwsbrief December 2017

Wim Eikelboom, voorzitter van ArtWay, praat u bij over het reilen en zeilen van ArtWay in het afgelopen jaar.

Lees meer...


14 november 2017 / Nieuwe maatschappelijke spiritualiteit in de kerk

Zoals in andere steden krijgt ook in Zwolle het kerkgebouw een andere betekenis. De oude kerk in het centrum is hier omgedoopt tot ‘Het Academiehuis, de Grote Kerk Zwolle’.

Lees meer...


24 oktober 2017 / René van Tol over film Opstanding van het lichaam

De kunst van nu neigt naar het conceptuele. Deze neiging heeft tot gevolg dat de kunstenaars steeds meer het weerbarstige van de fysieke werkelijkheid gaan mijden. 

Lees meer...


04 oktober 2017 / Een beeldroman van Liesbeth Labeur

Dit boek laat de verwarring en de geloofsvragen zien van een slachtoffer van incest in een reformatorisch milieu, die het geheim van misbruik met zich meedraagt.

Lees meer...


08 september 2017 / Janpeter Muilwijk over Om Mattia en zelfdoding

Dood. Deze tentoonstelling is er om Mattia, Julia Mattia. Haar naam betekent Jeugdig, Geschenk van God. Zij stierf op 1 oktober 2015 door zelfdoding na een intens leven van begaafdheid, liefde en ziekte. 

Lees meer...


23 augustus 2017 / Het goede, het ware en het schone

Goedheid, waarheid en schoonheid behoren tot Gods esthetische normen. Een christelijke benadering van kunst staat dus tegenover de postmoderne aanname dat er geen absolute waarden zijn.

Lees meer...


04 juli 2017 / Fons Litjens: Een halve kerk voor Halfweg

Wie nu de kerk van Halfweg binnenkomt wordt overdonderd door een achterwand, die het zonlicht filtert en de ruimte vult met een warm en geel licht. Het hele raam is gevuld met mensen.

Lees meer...


24 juni 2017 / Heilige beelden en gehoorzame ogen

Stil worden bij een beeld van Christus herinnert mij eraan wiens beelddrager ik ben. Dit neem ik mee gedurende de dag als andere beelden mij iets anders proberen te vertellen.

Lees meer...


02 juni 2017 / Pelgrimeren in Groningen

Onlangs is de Stichting Pelgrimeren In Groningen van start gegaan met 2300 km pelgrimsroutes in de provincie Groningen. Alle middeleeuwse kerken en oude kloosterterreinen zijn in de routes opgenomen.

Lees meer...


04 april 2017 / MMC Schobbe in de W. de Zwijgerkerk, Amsterdam

Kunst in dienst van de kerk, de kerk in dienst van de kunst

door Marleen Hengelaar-Rookmaaker

Lees meer...


07 maart 2017 / Maatschappelijk betrokken kunst

Een discussieopener door Adrienne Dengerink Chaplin

Sommige kunstenaars hebben vanwege hun groeiende ontevredenheid met de kunstwereld de overstap gemaakt naar de geëngageerde kunst. 

Lees meer...


01 februari 2017 / De zeven werken van barmhartigheid

Het jaar van barmhartigheid is alweer voorbij, maar het is en blijft een belangrijk thema. Hoe dachten onze middeleeuwse voorouders hierover? Dit veelluik van de Meester van Alkmaar laat het ons zien.

Lees meer...


03 januari 2017 / Aniko Ouweneel over christelijke kunst

De kunstenaar daagt ons uit en moedigt ons aan om te zoeken naar de bron van onze adem, van wat ons leven de moeite waard maakt en van ons verlangen naar een verlossende harmonie.

Lees meer...


09 december 2016 / Nieuwsbrief ArtWay december 2016

Like an imitation of a good thing past, these days of darkness surely will not last. Jesus was here and he is coming again, to lead us to the festival of friends.

Lees meer...


01 november 2016 / Ally Gordon over religie in de hedendaagse kunst

Laten we een wandeling maken langs een paar musea in Londen. Tijdens deze wandeling wil ik de plaats van religie in de hedendaagse kunst overdenken.

Lees meer...


30 september 2016 / Janna Beek over kunst in psychotherapie

Stel u voor dat u naar een schilderij of beeldhouwwerk kijkt. Dit werk roept ‘iets’ in u op. ‘Iets’ in uw binnenwereld, waar u zich nog niet bewust van bent, is geraakt. ‘Iets’ dat wacht op herkenning. 

Lees meer...


01 september 2016 / H.R. Rookmaaker: Spreekt kunst vanzelf?

Kunst is noch slechts een middel tot een doel, noch een religie, noch een activiteit voor een klein groepje uitverkorenen, noch een puur wereldse bezigheid. Geen van deze opvattingen over kunst doet recht aan de creativiteit waarmee God de mens heeft uitgerust. 

Lees meer...


29 juli 2016 / Joost de Wal over Verspijkerd en verzaagd

Veel heiligen- en devotiebeelden, vaak van gips, werden door de pastoors aan de straat gezet. En vervolgens…, vervolgens vinden we ze terug in de hedendaagse kunst. Wat doen ze daar? Betekenen ze nog iets?

Lees meer...


30 juni 2016 / Wessel Stoker over hedendaagse religieuze kunst

Mijn vraag bij de prachtige tentoonstelling The Problem of God is of de curator Isabelle Malz in de catalogus aan de kijker wel een adequate uitleg geeft van kunst als religieuze kunst. 

Lees meer...


09 juni 2016 / Betty Spackman: Depressie en creativiteit

Als je een ronde pin bent en je een vierkante pin moet worden om in de hokjes van de samenleving te passen, is dat op z'n zachtst gezegd pijnlijk.

Lees meer...


19 mei 2016 / Johannes Wickert klaagt inhumaan asielbeleid aan

Johannes Wickert is een van de zeldzame hedendaagse kunstenaars die een maatschappijkritische rol opneemt. En niet alleen in zijn schilderijen. 

Lees meer...


27 april 2016 / Marleen Hengelaar: Het onvervangbare beeld

Het beeld speelt een geheel eigen, onvervangbare rol in het leven van een mens. We kunnen het beeld als goede gave van God op een positieve en opbouwende manier in ons leven inzetten.

Lees meer...


06 april 2016 / Reinier Sonneveld over linksige kitsch

Die handen van alle leeftijden en kleuren, die bloemen daardoorheen, en dan die wonderlijke kleurbewerking. Het is allemaal reuzesympathiek, maar ja, dat maakt iets nog geen kunst.

Lees meer...


12 maart 2016 / Ned Bustard: De Bijbel is niet veilig

De Bijbel is een boek over gewone mensen die niet alleen geestelijke wezens zijn, maar ook hebzuchtig, berooid, haatdragend, hoopvol, egoïstisch en seksueel.

Lees meer...


24 februari 2016 / Wilma Wagenaar: Joost Zwagerman en Marc Mulders

Zwagerman schildert een zuigend zwart universum, in de steek gelaten door een onverschillige, liefdeloze god. Ten langen leste wendt hij zich af van religie en wijdt zich aan de kunst. 

Lees meer...


11 februari 2016 / Robb Ludwick: Opnieuw leren kijken

Het is een gave van Abigail Tulis om ongewone combinaties heel gewoon te laten lijken, zodat de kijker uitgenodigd en misschien uitgedaagd wordt om opnieuw te leren kijken.

Lees meer...


26 januari 2016 / Timon Ramaker: Kunst is broodnodig
Kunst is geen leuk extraatje, maar broodnodig in de wereld van vandaag. In een wereld die barst van clichés en onbegrip kan kunst verrassen en verbinden.
Lees meer...


14 januari 2016 / Kunst als onderdeel van de theologiestudie

Niet alleen christelijke kunst is voor de theologieopleiding belangrijk. Ook wereldse kunst is belangrijk omdat je je als theoloog altijd verhoudt tot de samenleving waarin je je bevindt.

Lees meer...