ARTWAY:
OPENING EYES,
HEARTS & MINDS
Volg ons
Kunstenaars
.jpg)
Fra Angelico - BM - Nigel Halliday
Fra Angelico: Christus in het voorgeborchte
De echte Jezus
door Nigel Halliday
Dit is mijn soort Jezus. Niet de slappeling die verlegen op de deur klopt in het schilderij The Light of the World van Holman Hunt. Niet de wazig kijkende Jezus van Warner Salman, die eruit ziet alsof hij voor een fotograaf staat te poseren wensend dat hij ergens anders was.
Dit is de vastberaden Jezus, onweerstaanbaar sterk, die de deur uit zijn voegen rukt en resoluut het voorgeborchte binnenstapt om zijn mensen te bevrijden uit Satans gevangenis. Fra Angelico benadrukt het geweld van het openbreken van de deur door de onderste scharnier in al zijn zwartheid aan de deurpost te laten zitten, sterk contrasterend met het witte licht dat naar binnen stroomt. En dan is er de komische figuur van het onfortuinlijke duiveltje dat achter de deur stond op het moment van binnenkomst en er nu platgedrukt onder ligt. De kracht van de klap heeft de vloer en het plafond doen scheuren. De andere demonen vluchten weg en trekken zich terug dieper het dodenrijk in, omdat ze machteloos staan tegenover deze indringer.
Jezus, in zijn hand de vlag met rood kruis die de opstanding verbeeldt, stapt door de lucht op een kleine wolk: dit is het opstandingslichaam van Jezus, de wonden van de kruisiging nog zichtbaar, maar ook miraculeus en verheerlijkt, in staat om door muren heen te lopen en afstanden in een mum van tijd te overbruggen. Zoals Paulus zegt: ‘onaanzienlijk en zwak gezaaid, met schittering en kracht opgewekt’ (1 Korintiërs 15:43). Twee lange spijkers steken uit de losgetrokken deur, misschien om ons te herinneren aan de spijkers waarmee Jezus aan het kruis genageld werd. Maar nu liggen ze gekromd op het hout: gebruikt, van hun kracht beroofd, aan hun einde.
In Marcus 3 vergelijkt Jezus zichzelf met een dief, die een sterkere man vastbindt om zijn huis te kunnen leeghalen (Marcus 3:27). Ook verzekert hij ons dat de poorten van de hel zijn kerk niet zullen kunnen binnenhouden (Matteüs 16:18). Net als de poorten van Mordor in Tolkiens In de ban van de ring mogen de poorten van het dodenrijk ons onneembaar toeschijnen. Maar Jezus gooit ze in een handomdraai plat, stapt naar binnen en bevrijdt de mensen die in Satans greep gevangen zijn.
Jezus is zeker deemoedig en gedwee. Hij is de diensknecht koning die zichzelf vernedert om hen te dienen die hem zouden moeten dienen. Maar hij is ook taai, slim en indrukwekkend. Hij is en blijft een koning die zijn wil ten uitvoer brengt, soeverein, niet te stoppen. En hij doet dat niet alleen voor zijn eigen eer, maar ook voor onze verlossing en eeuwig welzijn.
Want dit fresco gaat niet alleen over Jezus, maar ook over ons. In het centrum van het werk staat niet hij, maar de voorste van de bevrijde gevangenen die vanuit de duisternis naar het licht toestromen. Men veronderstelt dat dit Abraham is – de vader van al degenen die door het geloof behouden zijn. Ze maken een biddend gebaar met hun handen. Jezus omvat met één hand de handen van de gelovige. Het is een gebaar dat warmte suggereert, zorg en zegen, terwijl hij de man naar zich toetrekt.
Als we Pasen vieren, de dag waarop Jezus door zijn lichamelijke opstanding uit de dood werd aangewezen als zondeloze Zoon van God en Messias (Romeinen 1:4), vieren we de overwinning over de zonde, Satan en de dood. Jezus is oppermachtig sterker dan welke vijand dan ook; hij volvoert altijd zijn wil.
En, zo vertelt Paulus ons in Efeziërs 1:19-20, Gods ‘overweldigende kracht, die in Christus werkzaam was toen hij hem opwekte uit de dood en hem in de hemelsferen een plaats gaf aan zijn rechterhand’ is nu ook aan het werk in onze individuele levens, als we ons vertrouwen op hem gesteld hebben.
Dit is de Jezus van Fra Angelico: genadig en mild, met niet te stuiten kracht aan het werk om de volheid van het heil tot stand te brengen voor u en voor mij.
*********
Fra Angelico: Christus in het voorgeborchte, ca. 1450; fresco; 183 x 166 cm.; cel 31 van de kloostergang, Museo di San Marco, Florence.
Nigel Halliday is een freelance schrijver, docent in de kunstgeschiedenis en een van de voorgangers van Hope Church, Greatham, Engeland. www.nigelhalliday.org
ArtWay beeldmeditatie 24 april 2011, Pasen