Kerk en kunst -> Materiaal voor kerkelijk gebruik
29 september - Vleugels van Michail Schnittmann
Michail Schnittmann: Vleugels
Omzichtige aanwezigheid
door Patrik Scherrer
Hard en schijnbaar zonder onderlinge samenhang komen de drie hoge en smalle delen van dit triptiek op ons af. Met zijn expressieve kleurenpalet trekt vooral het middelste paneel de aandacht. Warme bruine en rode tinten duiden het lichaam van een menselijke gestalte aan, van wie alleen het hoofd duidelijk herkenbaar is. De kleuren lopen straalvormig vanuit het donkere midden naar boven en beneden. Daarbij vormen zij een soort schild en wekken de indruk alsof het hoofd over deze ‘kleurenwand’ heen de ongedefinieerde verte inkijkt.
De beide zijpanelen vormen twee abstracte vlakken met een grijsblauw en zilverwitte glans. In de dik opgebrachte verf zijn kerfsporen waar te nemen, in de bovenste helft schuin naar boven lopend, in de onderste helft in de vorm van ogen.
Een verbinding tussen het middenpaneel en de zijpanelen is op het eerste gezicht nauwelijks waarneembaar. Maar als men het geheel goed bekijkt, kan men aan de bovenkant een licht naar rechts oplopende structuur herkennen. Daardoor krijgt de naar links kijkende gestalte als het ware vleugels. Stelt dit een engel voor? Een cherubs als in Ezechiël 1: 4-21 of op basis van zijn rode kleur misschien een seraf, dat hemelse wezen dat wordt gekenmerkt door zijn brandende of in vuur zettende natuur en vaak met veel ogen in zijn lichaam wordt afgebeeld?
Hoe het ook zei, er gaat iets van bescherming en geborgenheid van deze gestalte uit. Tussen de koele kleuren van de beide zijpanelen straalt hij een aardse warmte uit. Als een kleurige lichtstraal duikt hij voor onze ogen op als een zintuiglijk waarneembare verschijning uit een andere wereld, ongenaakbaar en toch vertrouwenwekkend. Vanuit zijn centrum levend verandert en integreert hij wat om hem heen is, maakt dit tot zijn vleugels die hem de schoonheid verlenen van een met zijn veren pronkende pauw.
Van deze ogen heeft men niets te vrezen. Zij verwijzen niet naar de alles registrerende cameralenzen van ‘Big Brother’, maar veeleer naar zijn omzichtige waakzaamheid en zijn van binnenuit gevoede aanwezigheid. Of hij nu een boodschapper uit de hemel is of eerder een beeld voor onszelf – wat hij ook mag zijn, hij is er helemaal, vervuld van een warme en positieve kracht, die goed doet en waardoor men zich graag laat aansteken. Met zijn innerlijke en uiterlijke, zichtbare en onzichtbare ogen neemt hij zijn omgeving waar en kan zo met oog voor de ander handelen, gevaren afwenden en op het juiste moment het juiste doen.
Patrik Scherrer is de drijvende kracht achter de Duitse website Bildimpuls. Om de week stuurt hij een Bildimpuls of beeldmeditatie rond, waarbij hij zich met name richt op de hedendaagse christelijke en religieuze kunst uit Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk. Hij studeerde theologie en werkt met verstandelijk gehandicapten. Van zijn hand verscheen het boek: Gott in Sicht? 33 Impulse zum christlichen Glauben aus der Pinakothek der Moderne. Er is ook veel informatie over kunstenaars, boeken, organisaties, musea en tentoonstellingen op de Bildimpuls website te vinden, zie www.bildimpuls.de.
Michail Schnittmann (1953) is een joodse kunstenaar uit Odessa (Oekraïne), die woont en werkt in Berlijn. Website: www.michail-schnittmann.de.
Michail Schnittmann: Vleugels, 2008, tryptiek, 120 x 120 cm. Middelste deel olieverf, de beide zijvleugels acryl, zand en olie.
ArtWay beeldmeditatie 9 mei 2010