Sweetlove, William - BM - Christian Wittebroodt

William Sweetlove: Cloned Jesus Christ with pet bottles

Waternood

Christian Wittebroodt

Als kind van Oostende voelde de kunstenaar William Sweetlove (1949) zich onbevangen, onbezorgd, één met het strand en de zee. Maar deze argeloosheid is verdwenen. Als de global warming doorzet, komen we volgens hem in waternood en wordt het drinkwater het nieuwe goud. William Sweetlove vond voor zijn werk Cloned Jesus Christ with pet bottles inspiratie bij Jezus zegent de zee van zijn stadsgenoot James Ensor.

De visser die Jezus verzinnebeeldt, meet net als de oermens 1,20 m. Terwijl hij jaagt op de nu beschermde zeeschildpadden draagt hij zijn petflessen met zich mee op zijn rug. De zeeschildpadden ruiken water en helpen hem bij het zoeken van drinkbaar water. Zo is de cirkel rond. De beschikbaarheid van gezond water lijkt de evidentie zelve maar dreigt in de nabije toekomst opnieuw een absolute prioriteit te worden. De obsessie van weleer, waar drinkbaar water vinden, is terug en staat brutaal op de agenda van de moderne mens. Ondanks de hoogtechnologische wereld die we hebben opgebouwd, zijn we reuzen op lemen voeten geworden. Het voldoen aan deze basisbehoefte is niet meer de evidentie zelve. Dat waterschaarste in de toekomst, ook in het Westen, weer ziekte en dood zal veroorzaken, is niet denkbeeldig.

Op de tentoonstelling ‘De mythe in mij’ (2015)  in de Durmetuin (Temse-Tielrode, België) stond dit werk Cloned Jesus Christ with pet bottles uit 2013 van William Sweetlove breed opgesteld achteraan waar de tuin afhelt naar de Durme, een zijrivier van de Schelde. Een legertje zeeschildpadden schuurde als het ware over het gras aangejaagd door de geur van de nabije Durme. De op het eerste gezicht onverwachte dimensie in het werk van William Sweetlove van Christus als hoeder van het drinkwater past in de ecologische bezorgdheid van de kunstenaar voor de toekomst van mens en natuur.

Met dit werk waarin ecologie en christelijke iconografie verweven zijn, koesterde de kunstenaar de droom om zijn werk persoonlijk aan paus Franciscus voor te stellen. Deze paus sluit met de encycliek Laudato Si (Geprezen zijt Gij) van 18 juni 2015 aan bij de bezorgdheid van de moderne mens voor de natuur. Het incipit (eerste woorden) van de encycliek schrijft de paus in het Umbrisch, de uitgestorven taal waarin Franciscus van Assisi in 1225 het Zonnelied heeft geschreven. De titel van de encycliek is ontleend aan de beginteksten van de coupletten van het Zonnelied. Omdat de paus opkomt voor een ecologisch burgerschap en schrijft dat ‘ecologische en sociale rechtvaardigheid hand in hand gaan’ beschouwen velen deze tekst als een groene Rerum Novarum (encycliek van Paus Leo XIII, 1891).

Cloned Jesus Christ with pet bottles van William Sweetlove maakt sinds enkele jaren deel uit van de collectie Moderne Religieuze kunst in de koepel van de Basiliek van Koekelberg. In een gebouw komt het moeilijk tot zijn recht, omdat de symboliek van het water een uitgebreide enscenering vereist. Hopelijk wordt dit gerealiseerd, want dit is het enige kunstwerk uit de collectie dat qua thematiek niet alleen aansluit bij de hedendaagse bekommernissen, maar ook het verband tussen ecologie en religie aan de orde stelt. Hoe dan ook heeft de iconografie heel de geschiedenis door de weg gevolgd van de maatschappelijke ontwikkelingen. Zo was het in een rurale maatschappij vanzelfsprekend dat de voorstelling van Jezus verbonden was met landbouw, natuur, familie, vruchtbaarheid. Maar deze verbondenheid tussen de levenssituatie van de mens en het christelijk geloof is de laatste eeuwen verkruimeld. Voortaan hebben we te maken met een leefwereld waarin de christelijke visie eerder periferisch is, waardoor nog slechts deelaspecten van de historische Jezus aan bod komen. Denken we bijvoorbeeld aan de stroming in vorige eeuw die Jezus als een veredelde Che Guevara tot guerrillastrijder uitriep.

Om te overleven hebben we water nodig. In de woestijnachtige wereld waarin het Oude en het Nieuwe Testament zich afspelen speelt water ook een belangrijke rol. Ik lees dat ‘mayim’, Hebreeuws voor water, in het Oude Testament een kleine 600 keer voorkomt en in de Griekse versie van het Nieuwe Testament komt ‘hudor’ 77 keer voor. Met Cloned Jesus Christ with pet bottles sluit de kunstenaar aan bij de geestelijke waarden, waarvan veel kunstwerken uit de collectie in de Basiliek van Koekelberg getuigen. De tijd zal uitwijzen of dit werk het modieuze en tijdsgebondene zal overstijgen en of het integraal deel zal uitmaken van wat de moderne mens beroert.

*******

William Sweetlove: Cloned Jesus Christ with pet bottles, 2013, resin, 120 x 60 x 60.

William Sweetlove is een Belgische postmoderne kunstenaar. Hij studeerde plastische kunsten in Gent. Hij werd reeds heel vroeg in zijn carrière bekroond met grote prijzen, zoals die van de Jonge Belgische Schilderkunst en de Europa-prijs voor Schilderkunst van de stad Oostende tot aan internationale appreciaties en beurzen. Hij is lid van de ‘Cracking Art Group’. Cracking is het moleculair kraken van fossiel materiaal afkomstig van aardolie, wat synthetische afgeleiden zoals harsen produceert. Deze zijn niet biologisch afbreekbaar en zo blijft een eeuwige fossiele kunst. De bonte kleuren van zijn werk kondigen het onheilspellende van de gevolgen van de opwarmende aarde aan.

Christian Wittebroodt (1939) is voormalig voorzitter van het Museum voor Moderne Religieuze Kunst (Basiliek, Koekelberg), auteur van diverse publicaties over kunst en religie, waaronder Christus in de Franse schilderkunst van de twintigste eeuw (2001) en Zoeken naar zin. Religieuze en spirituele kunst van 1900 tot nu (2020). Hij was curator van verschillende tentoonstellingen rond religieuze en spirituele kunst.

ArtWay beeldmeditatie 20 februari 2022