Dürer, Albrecht - BM - Francis Méan

Albrecht Dürer: Biddende handen

Handen

door Francis Méan

Kunst wordt met handen gemaakt. Maar de hand is niet altijd de gewillige dienaar van de geest. Ze zoekt, probeert, baant zich een weg door allerlei avonturen. Ze waagt haar kans. De hand is actie, ze neemt, ze geeft, ze toont. Soms lijkt het alsof ze denkt.

Veel kunstenaars hebben aandacht geschonken aan de studie van de handen, van Rembrandt tot Picasso. Henry Moore zei: ‘Het enige zelfportret dat de moeite waard is, is een portret van de handen.’ Rodin tekende heel snel zodat zijn hand niet door zijn hoofd geleid werd en in alle vrijheid kon verzinnen.

Er zijn ook laffe handen, zoals die van Pilatus die zijn handen wast en zo een onschuldig man tot het kruis veroordeelt. Gelukkig zijn er ook handen van hoop en geopende handen, universeel symbool voor gastvrijheid.

En dan zijn er de waarschijnlijk meest bekende handen van alle: de biddende handen van Dürer. De grote christelijke humanist Erasmus heeft van hem gezegd: ‘Een kunstenaar als hij zou het verdienen nooit te sterven.’ Albrecht Dürer (1471-1528) wordt beschouwd als de grootste Duitse kunstenaar. Hij heeft voor het nageslacht een groot aantal kunstwerken nagelaten. Hij werd beïnvloed door Luther en de Reformatie en zijn werk weerspiegelt zijn diepe geloof. Iemand schreef dat hij ‘door eenieder die hem gekend heeft werd geprezen, omdat hij eerlijk en christelijk leefde.’ 

De kunstenaar prediktehet einde van de religieuze strijd die zijn geboortestad Neurenberg in twee kampen verdeelde. Kijk naar die handen! Ook al stammen ze uit een eerdere periode van zijn leven, getuigen zij niet van de bereidheid om God te smeken de religieuze strijd te sussen, opdat men zou terugkeren tot een authentiek geloof, vrij van alle haat?

Kijk naar deze knoestige vingers die zich oprichten en sluiten als om een gotisch gewelf te vormen. Is dit niet een aanloop om de tijdelijke, voorbijgaande en ideologische grenzen te overwinnen en naar de essentie te gaan, naar de ontmoeting met de Schepper van alle dingen?

***********

Albrecht Dürer: Biddende handen, 1508, 20 x 29 cm, Wenen, Albertina. Dit werk is een voorstudie voor de handen van een apostel op het Heller altaarstuk, waartoe Jacob Heller uit Frankfurt opdracht gaf. Het altaarstuk werd in 1729 door brand verwoest en is alleen nog bekend via een kopie.

De carrière van de Belgische kunstenaar Francis Méan begon in 1977 toen hij de Prijs Philippe d’Arschot ontving. Naast de vele tentoonstellingen in België en daarbuiten (Frankrijk, Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, Luxemburg, Nederland, USA en Canada) werd zijn werk al snel verspreid door internationale editiehuizen. Zijn werk is aanwezig in nationale en internationale musea , bedrijven, privécollecties en aan het Belgisch Hof.

Na een carrière als schilder en etser legt hij zich de laatste jaren meer toe op het maken van sculpturen in brons, daar werken met de derde dimensie een nieuwe uitdaging vormde. Zie www.mean.be

Francis is actief in zijn kerk in Brussel, verzorgt een wekelijkse rubriek over kunst en geloof voor het Franse christelijke tv-programma ZeMag, geeft conferenties over ditzelfde thema en als lid van Christian Artists geeft hij een keer per jaar een workshop over kunstgeschiedenis. 

ZeMag is een nieuw Frans tv-programma waarin christenen van diverse achtergronden praten over hun geloof. Een programma dat een ander gezicht van het geloof toont, met elke week de deelname van mannen en vrouwen met een verschillende achtergrond, vaak uitzonderlijk, altijd de moeite waard. http://www.zebuzztv.com

ArtWay beeldmeditatie 30 januari 2011