Hertog, Piet den - BM - Wim Eikelboom 2

Piet den Hertog: Lockdown

Huiveren in hoodie

door Wim Eikelboom

De coronapandemie leidt tot uiteenlopend gedrag bij mensen. Je ziet mensen bang en in zichzelf gekeerd raken, anderen voelen zich lusteloos en weer anderen juist strijdbaar. Bij kunstschilder Piet den Hertog gaf de crisis aanleiding tot hernieuwde inspiratie om te komen tot thematische kunstwerken over de lockdown.

We zien vier poses van een jongeman wiens gebogen gelaat is verborgen in een hoodie, een eigentijdse sweater met capuchon. De hoodie zorgt voor anonimiteit en versterkt het gevoel van een teruggetrokken bestaan. De beelden ademen eenzaamheid en gebrek aan menselijk contact. Het is ook de rode draad in de coronacrisis: teruggeworpen zijn op jezelf en gedwongen sociale distantie lijken de norm.

In de verschillende decors van de eenzame figuur komt het nieuwe en het oude normaal samen. En dat is precies waar de lockdownperiode ons het afgelopen half jaar mee confronteerde. Hij staat bij een hek dat niet opengaat. Hij staat bij een kerk waar hij niet binnengaat. Hij zit in een halte waar de bus niet meer vertrekt.

In de figuur zou je ook de verloren zoon kunnen zien uit de gelijkenis van Jezus. Die jongeman trok zijn eigen spoor en vond uiteindelijk op zijn levensweg zoveel leegte en teleurstelling dat hij besloot huiswaarts te keren naar zijn ouderlijk honk.

‘Ik schilder niet voor roem, eer of omzet. Maar ik wil met mijn werk de kern van het leven raken en dat visualiseren,’ is het adagium van Piet den Hertog. Met deze serie weet Piet in elk geval de menselijke verlatenheid en anonimiteit uitzonderlijk goed te treffen. Daarmee getuigt hij als reformatorisch kunstenaar van maatschappelijke betrokkenheid en engagement in zijn werk. In die benadering toont Den Hertog zich op zijn best.

Het doet me denken aan een gedicht van Anton Korteweg, met een verwijzing naar het bekende gezang ‘Ga niet alleen door ’t leven’ en een briesje uit het bekende riviergedicht ‘De moeder de vrouw’:

De verloren zoon

Laat één uw leidsman wezen op 
het smalle pad, zong moeder altijd, maar
hoe gaat dat als je jong bent? Groots,
meeslepend wil je leven, God, gebod
trotserend. Je verruilde ’t dorp
voor grote stad en echt, je deed je best:
een kleintje pils, het bidden voor het eten
vergeten, en zowaar ook af en toe
een trut. Nou nou. Nu is hij weer op weg
naar 't vaderhuis, - onlesbaar heimwee naar
moeders indringend zingen drijft hem voort.

*******

Piet den Hertog: Lockdown (poort), olieverf op paneel, 20 x 20 cm

Piet den Hertog: Social distancing (bushokje), olieverf op paneel, 20 x 20 cm

Piet den Hertog: Terug naar het oude ‘normaal’ (bij oude landhuis), olieverf op paneel, 26 x 20 cm

Piet den Hertog: Slachtoffers (kerk en begraafplaats), olieverf op paneel, 25 x 21 cm

Anton Korteweg: ‘De verloren zoon’. Uit: Eeuwig heimwee drijft hem voort (1973) uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam

Piet den Hertog (1955, Reeuwijk) woont in Grafhorst. Hij volgde na de lerarenopleiding tekenen en handvaardigheid de eerstegraadsopleiding tekenen en kunstgeschiedenis aan de Academie voor Beeldende Vorming te Amsterdam. Van oudgereformeerd huize, staat hij nog altijd in de reformatorische traditie. Zijn schilderstijlen zijn zeer uiteenlopend: van (half)abstract tot zeer realistisch. Zie: http://pietdenhertog.nl.

Wim Eikelboom (1968) is journalist, kunstliefhebber en voorzitter van ArtWay. In het dagelijks leven is hij werkzaam als zendercoördinator bij NPO Radio 1. Hij geniet van kunst waarin de bezieling van de maker te proeven is. Hij onderschrijft van harte de woorden van Willem Jan Otten dat in ieder kunstwerk de ziel van de maker resoneert en ‘tevens ook de ziel van degene die ervan houdt’.

ArtWay beeldmeditatie 20 september 2020