Gutmann, Franz - BM - Dianne B. Collard

Franz Gutmann: Wenende Jezus

De wenende Jezus van het Münstertal

door Dianne B. Collard

In een klein dorpje aan de westrand van de Zwarte Woud staat een eenvoudige granie­ten ‘fontein’, die me bij vele bezoeken in de loop der jaren diep ge­troffen heeft. Dit kunstwerk is opgesteld voor het Sint-Trudpertklooster, dat gesticht werd in de negende eeuw. In deze voormalige benedic­tij­nerabdij wonen nu de Zus­ters van Sint Jozef. Sint Trudpert was een zevende-eeuwse Schots-Ierse missionaris, die als martelaar stierf toen hij het chris­telijk geloof predikte onder de Germaanse stammen in dit gebied.

Het beeld is een gestileerd hoofd van Christus en van zijn geopende handen. Het unieke (en voor mij het betekenisvolle) is dat het voortdurend ‘weent’ – traan voor ‘traan. Elke traan valt door zijn handen en keert terug in de aarde. In de vele jaren dat ik dit eenvoudige kunstwerk bekeek, hebben deze tranen voor mij gesproken van de tranen van onze Heer, die weende over Jeruzalem, bij het graf van zijn vriend Lazarus en in de hof van Getsemane. Maar ik heb in de tranen van Christus ook troost ge­von­den voor mijn eigen verdriet, terwijl ze voor mij ook een oproep vormden om stil te staan bij de volkeren en culturen in deze wereld vol geestelijke duisternis.

Deze Weinender Jesus weet iets tot stand te brengen waar veel kunstwerken naar streven: de diep­ste emoties van de kijker bereiken. Hij wekt bij mij ‘ervaringen, te subtiel voor woor­­­den’ op. Bij mijn laatste bezoek aan het kleine, onbeduidende dorp zat ik op mijn knieën voor dit beeld en zei in tranen tot God: ‘Ver­geef het me, Vader, dat ik zo wei­nig met Christus om de noden van de wereld huil.’ Allemaal als reactie op een eenvou­dig openbaar kunstwerk.

De rol die kunst speelt als spreekbuis voor het onuitsprekelijke is van cruciaal be­lang in een wereld die momenteel een pandemie ondergaat. Een troostende gedachte is dat we niet alleen staan wanneer we daar om hui­len. Het beeld is zo ontworpen dat de tranen van Jezus omlaag druppelen en zo de aarde bevochtigen en de ver­nieuwing en verlossing van de natuur bewerken. Het is een mooie verbeelding van Gods unieke vermogen om schoonheid te laten voortkomen uit gebro­kenheid. Mogen de tranen van Christus u vandaag en in de komende dagen tot troost zijn en steun.

******

Franz Gutman, Wenende Jezus op de Olijfberg, 1982, graniet.

Franz Gutman (geb. 1928) is een Duitse beeldhouwer. Hij woont en werkt in het Ober­münstertal in het Zwarte Woud, in zuidwestelijk Duitsland, tussen Freiburg im Breisgau en Bazel. Franz Gutmann be­zocht het Friedrich-Gymnasium in Freiburg en studeerde in 1950-1951 twee semesters katho­lieke theologie aan de universiteit van Freiburg. Daarna, en na een stagetijd bij een houtsnij­der ging hij aan de Kunstacademie van Freiburg studeren bij Wilhelm Gerstel. Na drie semesters vertrok hij naar de kunstacademie van Düs­sel­dorf voor een doctoraalstudie bij Ewald Mataré. Hij raakte in deze periode ook be­vriend met Jospeh Beuys en Erwin Heerich. In 1956 kon hij dankzij een studiebeurs van de deelstaat Nordrhein-Westfalen een jaar lang door Midden-Afrika reizen. Tijdens deze reis verbleef hij vijf maanden bij Albert Schweitzer in Lambaréné. Gutman werkt met verschillende materialen (steen, hout, metaal). Zijn werk varieert van religieuze kunst tot grote openbare beeldhouwwerken en fonteinen en tot het ontwerp voor penningen en gedenkplaten. Zijn monumentale werken hebben soms een vrolijk karakter, zoals de grote sculptuur van gegoten beton Zwei Riesen – Schlucker und Spucker onder het stadsspoorviaduct in het Stühlinger Kirchpark in Frei­burg. Sommige religieuze werken van hem zijn provocerend, zoals het beeld van de gekruisigde Christus in de universiteitskerk van Freiburg. Hij zegt: “Ik ben in 1928 geboren in het Münstertal in het Zwarte Woud. Van mijn vader leerde ik bijlen slijpen. Iets belangrijkers heb ik sindsdien niet geleerd.”

Dr. Dianne B. Collard is Europees Directeur van Artists in Christian Testimony International en oprichter/directeur van ArtsCharlotte. Momenteel woont zij met haar man in Charlotte, North Carolina, in de Verenigde Staten. Van haar hand verscheen I Choose to Forgive: An Intimate Journey with God (2011). www.montageinternational.org

ArtWay beeldmeditatie 21 juni 2020