Psalm 38 - Tijs Huisman

Tijs Huisman: Psalm 38 en Psalm 14

Miniaturen in brons

door Ineke de Jong – den Hartog

Middeleeuwse miniaturen kenmerken zich door hun kleine formaat, het gebruik van kostbare materialen, de vele details en de verbeelding van bijbelteksten, psalmen en gebeden. Je moet er dichtbij komen staan om ze goed te kunnen zien. Dit geldt ook voor de bronzen beelden van hedendaags kunstenaar Tijs Huisman. Veel exemplaren zijn nog geen tien centimeter hoog. Maar op dat kleine oppervlak speelt zich een wonderlijke, soms sprookjesachtige wereld af.

In deze beeldmeditatie worden twee kunstwerken aan de hand van kijkvragen besproken. Ze zijn allebei gemaakt van brons. Eerst maakt de kunstenaar een mal om de beeldjes in te gieten. Na het gieten bewerkt hij de beelden. Sommige gedeelten worden gepolijst zodat ze gaan glimmen. Andere gedeelten worden bewerkt met chemicaliën zodat ze een bijzondere kleur krijgen (patineren). Beide beeldjes waren te zien tijdens de tentoonstelling Kleuren zingen. Psalmen verbeeld in de Sint Janskerk in Gouda (zomer 2017).

Psalm 38:21

Kijkopdrachten:

• Wat zie je?
• Is de steel gewoon het steeltje van een kastanje? Zie je welke vorm het steeltje heeft? Waarom zal de kunstenaar dat hebben gedaan?
• Lees psalm 38 vers 21. Waarom zal de kunstenaar juist dit beeldje uitgekozen hebben bij deze psalm?
• Tijs Huisman gebruikt ook vaak de open vorm van een kastanjebolster. Waarom zal hij hier een gesloten bolster als uitgangspunt genomen hebben?
• Gaat er achter de prikkelbare en afwerende houding van een ander niet vaak een wereld schuil die je van buiten niet ziet? Denk eens aan het gezegde ‘Ruwe bolster, blanke pit’. 

Psalm 14:1

Kijkopdrachten:

• Terwijl je in het vorige kunstwerk duidelijk de vorm van een kastanjebolster en een stukje prikkeldraad kon herkennen, is dit beeldje echt een fantasievorm. Het kan zijn dat het je doet denken aan een cactus. Maar een cactus is het niet, want er lijken onderaan twee voetjes te zijn gemaakt. 
• Zal het een mens zijn, verkleed in een bijzonder pak? Of een dier? Of zullen het toch geen voetjes zijn?
• Bij al die glanzende bolletjes kun je aan sieraden en parels denken.
• Als je de houding en het ‘lopen’ van de vorm na doet, merk je dan dat het beeldje iets duidelijk maakt over ‘sluipend gevaar’?
• Een deel van het antwoord geeft de kunstenaar zelf door in de titel van het kunstwerk te verwijzen naar psalm 14 vers 1. Daar staat: ‘De dwaas zegt in zijn hart: er is geen God.’ Zal het beeldje dan toch een mens verbeelden? Een mens zonder ogen; blind voor God? Wat denk jij?

De beelden van Tijs Huisman zijn nooit letterlijke verbeeldingen van bijbelgedeelten. Hij werkt heel intuïtief en laat zich sterk leiden door de verrassingen die hij tijdens het creatieve proces tegenkomt. Pas na het voltooien van de twee kunstwerken in deze beeldmeditatie bedacht hij dat ze een goede vertolking zouden kunnen zijn van Psalm 38 en 14. Ze kregen hun letterlijke betekenis dus pas achteraf. Hij gaat dan als het ware met het kunstwerk in gesprek om te ontdekken wat voor nieuwe betekenis en inhoud er aan zijn oeuvre is toegevoegd. Al kijkend en denkend en ‘luisterend’ wordt de betekenis van een beeldje voor hemzelf steeds meer intrigerend. Hij is daarom ook altijd erg benieuwd naar de associaties die de kijkers bij zijn kunstwerken hebben. Want samen zie je meer!

*******

Tijs Huisman: Pijn, bij Psalm 38, 2017, brons, hoogte (zonder sokkel) 8 cm.

Tijs Huisman: De dwaas, bij Psalm 14, 2017, brons, hoogte (zonder sokkel) 17 cm.

Tijs Huisman (1945) studeerde aan kweekschool De Driestar van 1963 tot 1968 en behaalde via allerlei aktes een eerstegraads bevoegdheid als docent beeldende vorming. Van 1974 tot 2010 werkte hij op Pabo De Driestar in Gouda. In zijn denken werd hij sterk beïnvloed door zijn docent en latere collega Jan van den Berge (beeldmeditatie 14 juni 2015). Naast zijn docentschap heeft hij zich gespecialiseerd in het maken van kleine brons-plastieken. Het hele ambachtelijke proces van gieten tot patineren wordt door hem zelf uitgevoerd. Tijs Huisman is voorzitter van kunstenaarsvereniging Korf. Daarnaast geeft hij gastlessen en lezingen en verzorgt hij cursussen brons gieten. 

Ineke de Jong – den Hartog (1982) is freelance kunsthistoricus. Ze deed uitgebreid onderzoek naar het beeldende onderwijs op hogeschool De Driestar (zie het boek Wees een gids!, red. John Exalto). In mei 2018 verscheen haar boek Een mier op je bord. Kinderen leren wat mooi is. Ineke de Jong gaat graag samen met kinderen aan de slag. Ze organiseert regelmatig culturele activiteiten en richtte in de afgelopen jaren twee scholen in met beeldende werkstukken die door leerlingen werden gemaakt. inekedejong.nu

ArtWay beeldmeditatie 14 oktober 2018