Auxier, Doris - BM - Betty Spackman

Doris Auxier: Kluwens en luister

In de knoop

door Betty Spackman

De uitdrukking ‘uit de knoop’ gebruiken we als we letterlijk iets uit de knoop halen, maar het kan ook aanduiden dat iemand psychisch niet langer ‘in de knoop’ zit. De overgang van verwarring en vrees naar ontwarring en vrijheid vindt plaats als we Jezus ons laten bevrijden uit wat ons dan ook maar verstrikt en gevangenhoudt. Het is een mysterie dat hij ons niet alleen maar kracht geeft, maar ook onze zwakte gebruikt om zijn kracht in ons te openbaren en ons zo meer en meer verandert naar de luister van zijn beeld (2 Korintiërs 3:18).

Ons hele wezen is van nature één grote behoefte; incompleet, in voorbereiding, leeg, in de war, op zoek naar Hem die de dingen kan ontwarren die nu in de knoop zitten en de dingen kan samenbinden die er nu los bijhangen. C.S. Lewis. The Four Loves (1960)

Sommige kunstenaars hebben het vermogen om de ervaringen die we opdoen in beelden om te zetten, waar anderen zich mee kunnen identificeren en emotioneel verbinden. Zo’n kunstenaar is Doris Auxier. Dit komt goed uit in haar serie ‘Kluwens en luister’ (‘Tangles and Glory’, 2004-2008). Door gewone materialen nauwkeurig te observeren en ze via gelaagde schildering langzaam uit de verf te laten komen, geeft ze haar onderwerp niet alleen als echt weer, maar weet ze ook de herinnering aan wat het heeft meegemaakt op haar schilderijen te vangen. Ze laat ons de pijn zien van het in de war zijn, daar we in deze beelden onszelf zien. We weten hoe het voelt om verward te zijn of opgerekt te worden en we geloven dat zij dat ook weet.

Onze problemen zijn vaak ingewikkelde kluwens die ons beperken en teleurstellen. Als wol in de knoop zit, wordt wat makkelijk zou moeten zijn – het afrollen van de wol – een nodeloos lastige opgave. De schilderijen brengen de boodschap van 2 Korintiërs 12 in beeld: Christus’ kracht wordt zichtbaar in mijn zwakheid, die zo een rustplaats wordt van Gods luister. Onze moeilijkheden worden in de vezels van ons innerlijk omgezet in kracht. Het is mijn bedoeling dat de kluwens een beeld zijn voor levensheiliging. Doris Auxier

Het eerste werk in de ‘Kluwens en luister’ serie kwam tot stand in een tijd van innerlijke geestelijke strijd, toen Auxier op straat een samengeklit stukje jute zag liggen. Auto’s waren er overheen gereden en de elementen hadden hun werk gedaan. Ze voelde onmiddellijk verwantschap met dit zielige gerafelde hoopje textiel, alsof ze zichzelf op de grond zag liggen. Voor de meesten onder ons zou dit gewoon een vluchtige ontmoeting zijn met een metafoor die tot ons persoonlijk sprak. Misschien zouden we denken: ‘ja, zo voel ik me’ en weer doorlopen. Maar Auxier raapte de kluwen op, zoals God ons opraapt, en nam hem mee naar haar atelier. Ze ging de jute schilderen als haar dagelijkse meditatie en maakte er ten slotte iets heel moois van, niet door er weer een gladgestreken stuk materiaal van te maken, maar door het een schoonheid in te blazen die alleen gevonden wordt in iets dat met liefde is behandeld. God blaast ons zijn luister in, zegt ze. Niet als we al mooi zijn. Hij is de schoonheid in ons. Dat is onze verlossing. 

Op In de knoop zien we meer van de wreedheid van het lijden. Het schilderij is intens en donker en bloederig als een kruisiging en toch ook omgeven door een licht en tederheid die de pijn niet ontkennen, maar ook hoop geven. Elk van de werken in deze serie geeft iets van dit evenwicht en dit spanningsveld in ons leven weer.

Mijn overdenking van Gods uitnodiging om de ongewenste kronkels in mijn leven bij hem te brengen leidde tot deze serie schilderijen. Ontelbare keren heb ik mij in mijn geest een probleemkluwen voorgesteld, die ik naar het altaar breng. Soms laat ik hem daar bij God, andere keren keer ik ernaar terug: dan vecht en tob ik ermee en maak zo de kluwen nog meer in de war. Of ik zie opeens iets in de draden dat op een uitweg wijst. De vloeiende kleuren en patronen duiden op een doelbewust en zelfs mooi ritme dat zich schuilhoudt onder de moeiten waar we doorheen gaan. Doris Auxier

In haar studies in verf of grafiet laat Auxier wol of touw zo poseren dat ze iets weergeven van een ontwikkeling van lijden naar rust. Een plaats van stilheid, zegt ze, is waar ze in haar eigen leven naar verlangt, een plaats waar ze in vertrouwen op Gods hulp en genade kan wachten. De lege achtergrond op deze werken is een opzettelijke stilte, de stilte waarin we kunnen beginnen te horen en zien en genezen.

Deze schilderijen zijn visuele beelden voor hoe God bezig is met onze menselijke zwakte. Haar werk kan ons diep raken door zijn echtheid. Het maakt zichtbaar dat God met geduld en tederheid met ons aan de slag is, dat hij onze knopen uit de war haalt, ons kleurt met zijn luister en vervult met zijn vrede.

*******

Doris Auxier:
1. Gabriels vleugels, 2004, acryl op doek, 18.5 x 40 in.
2. Eerste offergave, 2004, acryl en grafiet op doek, 36 x 36 in.
3. In de knoop, 2008, acryl op doek, 38 x 48 in.
4. Zachte dood, 2004, acryl op doek, 38 x 60 in.
5. Schitterende obsessie, 2007, acryl op doek, 48 x 48 in.
6. Gabriels vleugels, 2014, acryl op doek, 18.5 x 40 in.
7. Wachten, 2007, acryl op doek, 48 x 48 in.

Doris Auxier (1952) maakt schilderijen, tekeningen en installaties. Haar interesse gaat uit naar het weergeven van het innerlijk van de mens, dat zo vaak verborgen en onopgemerkt blijft. Recente thema’s zijn eenzaamheid en wat het betekent om te groeien in menselijkheid. Auxier is Associate Professor of Art and Design aan de School of the Arts, Media and Culture van Trinity Western University in Langley, British Columbia, Canada. 

Betty Spackman is een Canadese multimedia installatiekunstenaar die heeft lesgegeven aan diverse universiteiten in Canada en de VS. Haar video- en installatieprojecten werden tentoongesteld in Europa en Canada. Spackman is de auteur van A Profound Weakness: Christians and Kitsch (Piquant Editions, 2005). Ze werkt momenteel aan de schilderijeninstallatie A CREATURE CHRONICLE over ethische vragen rond transgene transformatie en de ontwikkeling van het posthumanisme.

ArtWay beeldmeditatie 11 maart 2018