Otten, Edward - BM - Wim Eikelboom

Edward Otten: Vijftiende statie

Blijde bomen

door Wim Eikelboom

Zodra een boom wordt omgehakt verliest ze haar glorie. Maar dat wordt gecompenseerd als houtkunstenaar Edward Otten zich over een boom ontfermt.

De Bijbel spreekt met respect over bomen. Jeremia vergelijkt de rechtvaardige mens met een boom: ‘Hij is als een boom aan een rivier met wortels tot in het water’ (Jeremia 17:8). De boom wordt herhaaldelijk neergezet als beelddrager van de mens: goed geworteld, sterk, dienstbaar, vruchtbaar en bestemd om God te loven. Een gevelde boom krijgt in het bijbelse beeld een negatieve associatie van lotsbestemming, eindoordeel of waarschuwing tegen afgodendienst.

In dit kunstwerk van Edward Otten is de boom geen gewoon stuk hout. Ze is nog altijd als boom herkenbaar. Je ziet een doorsnee van een stam met aan weerszijden de oorspronkelijke bast. Het krachtige in het werk van Edward Otten is dat hij bomen een tweede leven geeft: hij laat de vorm van de boom (deels) intact en weet er een artistieke verbeelding aan toe te voegen. Daarbij maakt hij bij voorkeur gebruik van de natuurlijke vormen, nerven, tekeningen en structuren in het hout. Die accentueert hij.

‘Hout is een wonderlijke gave in Gods schepping,’ zegt Edward. ‘Het faciliteert ons leven. Vroeger was dat sterker zichtbaar dan nu. Je wieg was van hout, je leefde in een houten huis en je werd begraven in een houten kist. Daarnaast hebben we hout gekregen om mee te werken, te bouwen, te verbeelden en te eren.’ Met name die laatste twee beoefent Edward.

In dit geval zie ik een figuur die ik interpreteer als juichende Jezus. De woorden die bij me boven komen zijn blijdschap en vrijheid. De Christusfiguur is uitgesneden in de natuurlijke nerf van deze boom. Zo krijgt deze boom in dode vorm de levenslust en levenskracht weer terug. Het is voor mij een beeld van de overwinning van het leven op de dood.

Hoewel omgehakt en ontworteld, zie je een blijde juichboom. De Heer zegt in Jesaja 55:12: ‘Volk van Israël, vol vreugde komen jullie terug. Dan worden jullie met gejuich begroet door de bergen en de heuvels. Dan klappen zelfs de bomen in hun handen.’ In Psalm 96:12 komen we dezelfde blije bomen tegen: ‘Velden en alles wat daar groeit, wees blij. Juich, bomen in het bos.’ In deze teksten gaat het om bomen waarbij de takken als applaudisserende armen in beweging komen. Dit beeld toont aan dat ook door de dood heen een boom kan juichen tot eer en verheerlijking van de opgestane Heer.

*******

Edward Otten: Vijftiende statie, 2015, walnoot, 50 centimeter.

Edward Otten noemt zich houtkunstenaar. Hij werkt met verschillende houtsoorten in zijn atelier in Zwolle. Hij speelt in op de vormen en het specifieke lijnenspel van de bomen waarmee hij objecten maakt. Veel van zijn kunstwerken zijn religieus geïnspireerd. Hij maakt daarnaast tafels en andere meubels en ook liturgisch meubilair voor kerken. Otten is verbonden aan de Christelijke Gereformeerde Kerk in Zwolle. Zie: www.edwardotten.nl.

Wim Eikelboom is kunstliefhebber, bomenliefhebber en journalist. Hij werkt voor NPO Radio 1.

ArtWay beeldmeditatie 15 januari 2017