België: Saint-Pierre-en-Outremeuse in Hoei

 Saint-Pierre-en-Outremeuse in Hoei 

Vanuit het doopsel naar het paasmysterie

door Koenraad De Wolf

In de doopkapel van de neogotische kerk Saint-Pierre-en-Outremeuse, aan de oever van de Maas tegenover het centrum van de Belgische stad Hoei, staat een bijzondere hedendaagse sculptuur van de Franse kunstenaar Nicolas Alquin.

Zijn vertrekpunt was de nog originele romaanse doopvont uit de 11e-12e eeuw. Die toont op het bekken symbolische voorstellingen van de gekroonde leeuw, de gevleugelde draak, de bogen van de paradijspoort en gestileerde palmbladeren. Deze artistiek hoogstaande doopvont is een van de mooiste voorbeelden van romaans beeldhouwwerk uit de streek.

Rond die doopvont creëerde Alquin de drieledige sculptuur Le Passeur de Lumière – De overbrenger van het licht. Hij wil hiermee de overstap van het doopsel naar het paasmysterie maken. Links treedt Christus, die de steen van het graf  heeft weggerold, naar voren in de richting van de paaskandelaar. Achter de Christusfiguur verwijzen drie monumentale verticale, naar boven toe verbredende balkvormen naar de aanwezigheid van de heilige Drievuldigheid: Vader, Zoon en Heilige Geest.

De bedoeling van de opstelling van deze beeldengroep is duidelijk. Iedereen die het doopsel tegemoet treedt, moet eerst door de poort van Pasen. ‘De voorbije jaren vonden in de kerk zeer vele doopsels plaats,’ weet pastoor Teheux, ‘en wanneer je die symboliek verduidelijkt, merk je dat die verwijzing ook effectief werkt. Een symbolische opstelling kan gelovigen ten diepste raken.’

Toch leent deze compositie, zoals dat eigen is aan elk kunstwerk, zich voor een meervoudige interpretatie. Zo zien sommigen een nauwe verwantschap met andere Bijbelse verhalen: de rots waaruit Mozes het water slaat (Exodus 17), het water dat opengaat om de Israëlieten vrije doortocht te verlenen (Exodus14) en het doopsel van Jezus in de Jordaan door Johannes de Doper (Marcus 1). 

Deze monumentale installatie in steen is ogenschijnlijk toevallig tot stand gekomen, maar niets is minder waar. Dit sterk poëtische beeld graaft inhoudelijk zeer diep, waarbij de subtiel ingebouwde verticale gerichtheid en de dynamiek verwijzen naar het Goddelijke.

*******

Nicolas Alquin: De overbrenger van het licht, 2000, Hoei (Wallonië). Foto’s © KIK-IRPA.

Nicolas Alquin verblijft in Parijs, maar werd in 1958 in Brussel geboren. Hij is een zoon van Cobrakunstenaar Pierre Alechinsky. Als artiestennaam gebruikt hij – vanuit de ambitie om het op eigen houtje in de kunstwereld waar te maken – een samentrekking van de namen van zijn vader en zijn grootmoeder. Alquin, die van joodse afkomst is, bekeert zich op 22-jarige leeftijd tot het katholicisme. Hij maakt voor diverse kerken in Frankrijk geabstraheerde sculpturen met een sterke poëtische geladenheid, die existentiële vragen oproepen. De bekendste voorbeelden zijn het beeld Le compositeur d’étoiles in de kerk Saint-Jacques-du-Haut-Pas in Parijs (1987) en Vierge à l’enfant in de kerk van Boissy-Saint-Léger in Frankrijk in 1999. Naast de beeldensculptuur Le Passeur de Lumière in de kerk Saint-Pierre-en-Outremeuse in de Belgische stad Hoei (2000) is ook het beeld Sint-Jozef in het psychiatrisch ziekenhuis Sint-Jozef in het West-Vlaamse Pittem (2004) van zijn hand. De voorbije jaren maakte hij voor de kapel van het ‘Maison des Serviteurs de la Parole’ in het Franse Charenton een altaar, een lezenaar en een tabernakel. En voor de Sint-Jozefparochie in het Franse Montrouge vervaardigde hij een beeld van de patroonheilige. Ten slotte realiseerde hij in 2013 het beeld Le Palan – De takel voor hetMusée d’art sacré contemporain de la Treille in de Franse stad Lille.

Meer info over de meest markante verwezenlijkingen van hedendaagse religieuze kunst in België in de periode 2000-2010 vindt u op website www.koenraaddewolf.be onder de rubriek ‘religieuze kunst – nieuwe lente’. Daarover verscheen bij uitgeverij Halewijn in Antwerpen ook in 2011 zijn boek Nieuwe lente voor religieuze kunst.

Voor meer over Koenraad De Wolf, zie www.koenraaddewolf.be.

Over de kerk in Hoei
DE WOLF, K., Abstracte symbolen wijzen de weg. Saint-Pierre en Outremeuse in Hoei, in Tertio, 78, 08-08-2001, p. 12.

TEHEUX, M., Une chapelle de semaine à Saint-Pierre-en-Outremeuse, Huy (Belgique), in Chronique d’ Art Sacré, 72, 2002, pp. 22-23.

Over Nicolas Alquin
DELRUE, M., Een nieuwe beeldentaal voor Sint-Jozef. Psychiatrisch ziekenhuis in Pittem, in Ministrando, 40, 6-7, 2004, pp. 331-332.
Nicolas Alquin. ‘Goliath’ ou le récit d’une démarche humaine et symbolique, in Chroniques d’art sacré, 36, 1993, pp. 2-6 

RINUY, P.-L., Alquin, présence et mystère, in Chroniques d’art sacré, 60, 1999, pp. 2-5.

Meer informatie over de kerk in Hoei vindt u in het boek :
De WOLF, K.,  Nieuwe lente voor religieuze kunst. Opmars van hedendaagse kunst in Belgische religieuze ruimten 2000-2010, Halewijn, Antwerpen, 2011, pp. 152-156 en op de website www.koenraaddewolf.be.   

ArtWay beeldmeditatie 1 maart 2015