Anderson, Chris - BM - Claudia Proudlove-Carrara

Chris Anderson: Familieverhalen: historische dislocaties in het Amerikaanse landschap 

 Naar huis verlangen 

door Claudia Proudlove-Carrara 

Waar is ons thuis? Waar verlangen we naar als we naar huis verlangen? Waarom voelen we ons nooit helemaal thuis? 

Dit zijn de vragen die Chris Anderson in haar werk achtervolgen. Ze zijn voor haar persoonlijk gekleurd en spruiten voort uit de talrijke verhuizingen die ze meemaakte als kind en volwassene. Het is echter ook een thema dat we allemaal herkennen en algemeen menselijk is. Anderson bevraagt deze thematiek met behulp van beelden uit de Amerikaanse cultuur om zo dieper door te dringen in het universele verlangen naar een thuis.   

In de serie getiteld Familieverhalen: historische dislocaties in het Amerikaanse landschap heeft Anderson meerdere beelden bij elkaar gezet om ze een visuele dialoog met elkaar aan te laten gaan. Ieder beeld geeft de kijker een ander perspectief op het thema en bevordert en verdiept de dialoog. De beelden zijn onderling verbonden door een beperkt kleurschema: zwart, wit en rood. Dit moedigt de beschouwer aan over het verband tussen de afbeeldingen na te denken: ons verlangen naar huis.  

De eerste afbeelding verwijst naar een typisch Amerikaanse activiteit: met de auto lange afstanden afleggen door een eindeloos landschap. Hier bestaat het landschap uit een lege weg, een paar elektriciteitspalen en een rivier. Het beeld roept sensaties op van avontuur en vrijheid, naast ook gevoelens van ontworteling en eenzaamheid. De rood met zwarte lucht is geladen met verdriet en verlangen. Je huis achterlaten betekent pijn en verlies ervaren, maar ook hunkering en hoop – misschien zal het mogelijk zijn een nieuw en beter thuis te vinden. 

Dit abstracte beeld roept niet meteen associaties met het thema op. Toch geeft de herhaling van witte en zwarte strepen iets weer van de eentonigheid die ons huiselijk leven kenmerkt. Dit is natuurlijk niet alleen maar negatief: ons thuis wordt in zekere zin gedefinieerd door vertrouwdheid, door de gelijkvormigheid die ons een gevoel van veiligheid geeft. Doordat de zwarte verf door de witte lijnen heen schemert wordt er echter ook gezinspeeld op afwisseling en variatie. Verlangen we niet naar een thuis dat vertrouwd maar tegelijkertijd niet monotoon is, veilig maar toch ook vol leven? 

Deze afbeelding roept herinneringen op aan een sleutelmoment in de Amerikaanse geschiedenis – de  eerste maanlanding – en refereert daarbij ook aan de laatste Amerikaanse frontier, de exploratie van de ruimte. Geen verdere verwijdering van huis en haard is mogelijk. Terwijl we als mensen verlangen naar geworteldheid in een plek die we ons thuis kunnen noemen, proberen we ook steeds onze grenzen te verleggen, te zoeken naar meer, een beter thuis te vinden. Maar terwijl we dit doen, ervaren we vaak meer isolatie, eenzaamheid en dislocatie. Vanuit christelijk perspectief weerspiegelen onze rusteloosheid en hunkering naar een beter thuis ons verlangen naar God. We willen graag ons thuis in hem vinden, een thuis waarvan we eens zullen kunnen genieten zonder gevoelens van ontworteling en eenzaamheid.                                                          

Dit beeld lijkt op het eerste gezicht het ideale thuis te verbeelden. We zien een Amerikaanse Thanksgiving maaltijd, een moment van centraal belang in de Amerikaanse beleving van gezinsleven en huiselijkheid. Maar hoewel het tafereel de perfecte gezinssituatie lijkt weer te geven, scheppen het gebrek aan gezichtskenmerken en het harde zwart-witte kleurschema afstand. Geeft deze afbeelding een te idyllisch beeld van het huiselijk leven? Iets wat we alleen maar in de hemel ten volle zullen ervaren?

Dit beeld spreekt over een gevangeniservaring, een gevoel van opgesloten en gevangen zitten. De lucht met zijn felrode kleur roept emoties op van pijn, geweld en eenzaamheid. Dit impliceert dat we ons thuis kunnen beleven als een gevangenis, niet zozeer letterlijk gezien, maar wel in emotionele en geestelijke zin. De specifieke vorm van het hek heeft echter ook iets weg van een kruis. Jezus is aanwezig als we ons gevangen voelen en verlangen naar verlossing en onze hemelse woning dichtbij hem. 

******* 

Chris Anderson: een selectie uit Familieverhalen: historische dislocaties in het Amerikaanse landschap, schilderij-installaties. 

Chris Anderson volgde haar kunstopleiding in Californië (Scripps College and Claremont Graduate University), in New York (Pratt Institute of Art) en Italië (Tyler School of Art in Rome). Van 1996 tot 2000 woonde en werkte Anderson als een Fulbright Senior Scholar in the Arts in Berlijn. Haar werk is op veel plekken in de wereld tentoongesteld en bevindt zich in meer dan 50 kunstcollecties van musea en bedrijven. Ze heeft verscheidene prijzen gewonnen, waaronder meerdere beurzen, bijvoorbeeld van de National Endowment for the Arts en de New York Foundation for the Arts. Anderson geeft regelmatig colleges en lezingen aan kunstopleidingen, waaronder het Columbia University Graduate Department of Art en de kunstacademie van Neurenberg, Duitsland. Op dit moment woont en werkt Anderson in Manhattan, New York. Zie verder  www.chrisandersonart.com. 

Claudia Proudlove-Carrara studeerde kunstgeschiedenis en Engels aan de Karl-Franzens Universiteit in Graz, Oostenrijk en het Roehampton Institute in Londen. Ze behaalde haar Masters in Christianity and the Arts aan Regent College, Vancouver, Canada waar ze ook het voorrecht had een cursus te volgen bij Chris Anderson (Till We Have Faces). Haar afstudeerproject aan Regent College hield zich bezig met de verbinding van woord en beeld en mondde uit in de lezing en tentoonstelling Women and the Kingdom of God: Visual Encounters in Luke's Gospel. Op het moment draait haar leven om twee jonge kinderen.    

ArtWay beeldmeditatie 21 september 2014