Jacobs droom - Jan Pieter Gootjes en Ria Borkent

  Jan Pieter Gootjes: Jakobsladder 

Jakobsladder 

door Jan Pieter Gootjes 

Bij het sterfbed van mijn moeder zie ik een beeld verschijnen. 

Ik sta in de beperkte ruimte van haar kamer, zie het bed, haar hoofd op een kussen. Moe, doodmoe is ze. Uitgeput. Terwijl de laatste zucht haar lijf verlaat, zakt mijn moeder terug in het kussen. De stilte is intens. Boven haar maakt het plafond een wijkende beweging, de engte breekt open en er ontstaat een hoge ruimte. 

Boven het sterfbed van mijn moeder zie ik een beeld verschijnen. 

Toen kreeg Jakob een droom. Hij zag een ladder die op de aarde stond en helemaal tot in de hemel reikte en daarlangs zag hij Gods engelen omhooggaan en afdalen. 

In het atelier ga ik aan het werk. Steen, uitreiken, tasten naar verbinding, zoeken naar omhoog. Twijfel omringd door een onbekende lichtheid. Het beeld van de Jakobsladder ontstaat. 

God daalt af, gaat naast Jakob staan en maakt zich bekend als de Heer, de God van zijn vader en grootvader. Hij belooft hem een nieuwe toekomst: ik zal je overal beschermen. 

‘Ik ben de Heer, de God van je voorvader Abraham en de God van Isaak. Het land waarop je nu ligt te slapen zal ik aan jou en je nakomelingen geven. Je zult zoveel nakomelingen krijgen als er stof op de aarde is: je gebied zal zich uitbreiden naar het westen en het oosten, naar het noorden en het zuiden. Alle volken op aarde zullen wensen zo gezegend te worden als jij en je nakomelingen. Ikzelf sta je terzijde. Ik zal je overal beschermen, waar je ook heen gaat, en ik zal je naar dit land terugbrengen tot ik gedaan heb wat ik heb beloofd.’ 

Met zijn hoofd op de steen, in zijn slaap, komt hij tot overgave. Jakob zet de volgende morgen de steen overeind. Doopt zijn kussen tot een gedenkplek. Bethel noemt hij deze plek: Huis van God. 

Jakob droomt een ladder, het symbool voor de verbinding tussen hemel en aarde. Soellam is het Hebreeuwse woord hiervoor: omhoog heffen, verheffen. 

Bij het sterfbed van mijn moeder zie ik een beeld verschijnen. 

De maanden hierna groeit het beeld onder mijn handen. Het blijft niet bij één beeld. Een serie beelden rond het thema Jakobsladder ontstaat. Een leger ladders. Bij een aantal Jakobsladders vraag ik een dichter te reageren op het werk. Ria Borkent is er een van. Ze stuurt me het volgende gedicht: 

# Hemelsteen  

Mijn gladde ronde kiezel uit Dieppe,
rood geaderde uit Cyprus, gele kei
van de zandhoogten van Massada,
zware grijze met witte strepen meegevoerd
uit de sneeuwbermen van Canada –   

Geen heeft een mast gedragen als dit
Steenschip van Jakob. Een mast vol
witte zeilen, droomde hij, het wapperde
in de nacht het hekwerk van de ladder op en af
tot aan de blote sterren en nog verder   

En God zei zacht: ik ben erbij, vannacht
en alle dagen van je reis. Ik ben in
jouw werkelijkheid en er zijn altijd engelen
om je heen, die mij aan jou herinneren  

Aha van Jakob, blijf in mij klinken
bij elke steen die mij gaat vinden.

******* 

Jan Pieter Gootjes: Jakobsladder, 2010, acrylaat, franse kalksteen, 35x25x105 cm. 

Jan Pieter Gootjes (1950) is beeldend kunstenaar. Er ontstaan nog steeds beelden vanuit het thema Jakobsladder in zijn atelier, in brons, eikenhout en verchroomd staal. Daarnaast werkt hij het thema ook uit in houtdrukken, sieraden en reliëfs in lood. HOPE, een thema over de ziel, is zijn meest recente onderwerp. Film, foto, reliëf en geluid ontstaan hierover. Het werk van Gootjes is te zien op een solotentoonstelling in de Grote of Jacobijner  Kerk te Leeuwarden van 14 juni t/m 12 september 2014. www.janpietergootjes.nl 

Ria Borkent (1950) is dichter. Ze schrijft kerkliedteksten, gedichten bij nieuwsfoto’s, stadsgedichten en koorteksten. Haar bekendste koorwerk bestaat uit de 13 liedteksten van het Paasoratorium ‘Het Lam dat ons doet leven’ (1998, componist Dirk Zwart) dat in 2014 voor het 17e achtereenvolgende jaar werd uitgevoerd  in grote en kleine steden. De afgelopen 25 jaar heeft ze bijgedragen aan de ontwikkeling van het kerklied. Zowel het Liedboek – zingen en bidden in huis en kerk als het Gereformeerd Kerkboek nam werk van haar op. In 2011 werd haar Matteüs Passie, Bachs Matthäus Passion in Nederlandse vertaling, uitgevoerd in het Concertgebouw in Amsterdam en een aantal kerken. De TV registratie hiervan zond de EO uit op Goede vrijdag in 2011 en 2013. Als stadsdichter van Apeldoorn 2012 en 2013 zag ze haar werk op straat liggen, o.a. op bruggen over de Grift.  www.riaborkent.nl   

14 juni t/m 12 september, 2014: Grote of Jacobijner Kerk te Leeuwarden: solotentoonstelling van Jan Pieter Gootjes. Tegelijk met de tentoonstelling in Leeuwarden heeft Jan Pieter Gootjes van 21 juni tot 16 augustus, 2014 een solotentoonstelling in Galerie Bibliotheek Zelhem (Burg. Rijpstrastraat 4 in Zelhem). Op deze tentoonstelling zijn een twintigtal Jakobsladders te zien.  

ArtWay beeldmeditatie 22 juni 2014