Pacheco, Ana Maria - BM - Meryl Doney

Ana Maria Pacheco: De langste reis  

 Op weg naar huis 

door Meryl Doney 

Ana Maria Pacheco is een buitengewoon veelzijdige kunstenares. Haar werk voedt zich met allerlei elementen uit haar Braziliaanse achtergrond, met name de Braziliaanse folklore, klassieke mythen, een mystiek katholicisme en middeleeuwse satire. Ze beweegt zich vrijelijk tussen verschillende media en maakt tekeningen, etsen, schilderijen en monumentale beeldengroepen.    

Puttend uit bovengenoemde bronnen beoefent Pacheco de kunst van het verhalen vertellen. Ze heeft een reservoir aan symbolen, motieven en middelen ontwikkeld, die samen een heel eigen en fantastische beeldtaal vormen. Het beeld van de reis is een van haar terugkerende motieven. In 1987 maakte ze twee grote gravures getiteld The Longest Journey I & II, die aan de basis liggen van de beeldengroep die we hierboven zien. Tien menselijke figuren bevinden zich in een grote boot. De helft is gewoon gekleed, polychroom geschilderd zoals gebruikelijk bij Pacheco en voorzien van echte tanden. De andere vijf zijn minder makkelijk te duiden. Ze hebben ieder een eigen gezicht, maar zijn allen wit geschilderd en hebben een soort lange mantels aan. 

Ook qua betekenis is het werk niet makkelijk te duiden. Zijn deze mensen op weg naar de dood? Is dit een narren- of dwazenschip, een klassiek beeld voor de verlorenheid van de mensheid, vaak aangewend als parodie op het schip der kerk ? Of is het een ark, zodat de belofte van veiligheid, redding en verlossing doorklinkt? In zijn essay over dit werk citeert de dichter George Szirtes het gedicht ‘The Ship of Death’ van D.H. Lawrence: 

… And the little ship wings home, faltering and lapsing

on the pink flood,

and the frail soul steps out, into the house again …  

… En het kleine schip stevent naar huis, haperend en deinend

op de roze vloed,

en de tere ziel stapt uit en gaat het huis weer binnen … 

******* 

Ana Maria Pacheco: The Longest Journey (De langste reis), 1994, gepolychromeerd hout, 320 x 335 x 1000 cm. Dit werk maakte deel uit van de tentoonstelling Masterpieces: Art and East Anglia in het Sainsbury Centre for Visual Arts, Norwich, Engeland. 

De afbeeldingen hierboven zijn van de sculptuur zoals die te zien was in Salisbury Cathedral tijdens het Salisbury International Arts Festival 2012. De foto’s zijn van Colin M. Harvey, hier weergegeven met dank aan Pratt Contemporary. 

Ana Maria Pacheco werd in 1943 in Goiania, Brazilië geboren. Ze studeerde zowel kunst als muziek en doceerde een aantal jaren in Brazilië, voordat ze in 1973 met behulp van een beurs van de British Council Scholarship aan de Slade School of Fine Art in Londen bij de figuratieve beeldhouwer Reg Butler ging studeren. Ze vestigde algauw naam als een buitengewoon getalenteerd kunstenares, wiens werk zowel schilderijen, sculpturen en prenten omvatte. Vandaag wordt zij gezien als een toonaangevend hedendaagse figuratieve kunstenaar. In 1996 werd zij de vierde Associate Artist van de National Gallery in Londen (1997-2000). Ze was zowel de eerste niet-Europese kunstenaar als de eerste beeldhouwer die voor deze positie werd gevraagd. Daar maakte Pacheco de sculptuur Dark Night of The Soul. Ze wordt vertegenwoordigd door Pratt Contemporary, The Gallery, Ightham, Sevenoaks, Engeland. 

Meryl Doney is een freelance curator, gespecialiseerd in het samenstellen van tentoonstellingen voor kathedralen, kerken en festivals. Ze verzorgde meer dan 40 tentoonstellingen en performances, waaronder Moon Mirror van Rebecca Horne in St Paul’s Cathedral en Presence: Images of Christ for the Third Millennium, een serie van dertien verschillende exposities met werk van 50 hedendaagse kunstenaars. Tussen 2006 en 2011 was ze directeur van Wallspace, een ‘geestelijk thuis voor beeldende kunst’ in de kerk All Hallows on the Wall in Londen.       

ArtWay beeldmeditatie 18 mei 2014