ARTWAY:
OPENING EYES,
HEARTS & MINDS
Volg ons
Kerk en kunst -> Materiaal voor kerkelijk gebruik
Leviticus 16, Of/of - Mark Sprinkle
Mark Sprinkle: Of/of
Gevecht tussen kleuren
door Corey Widmer
Het schilderij Of/of (Either/Or) vindt zijn inspiratie in de joodse verzoeningsrite die gebruikt maakt van een zondebok, zoals beschreven in Leviticus 16. Twee identieke bokken werden uitgekozen en bij de priester gebracht. Het lot werd geworpen om vast te stellen ‘welke bok bestemd was voor de Heer en welke voor Azazel’. Eén bok werd vervolgens geofferd als reinigingsoffer in de tempel en de andere werd de woestijn in gestuurd om zo de zonden van de mensen weg te dragen.
Het schilderij geeft het beslissingsmoment weer. Beide dieren staan rustig te wachten, zich van geen kwaad bewust, op de uitkomst van de loting. Het lot van ieder is aan het oog van de kijker onttrokken, alhoewel de abstracte vormen en de kleuren in de achtergrond het vervolg suggereren. Het rood verwijst naar het bloed dat nodig is voor de verzoening van de zonde door het slachten van de ene bok, terwijl de kleurige lijnen rechts de vrijheid en de open ruimte verbeelden die het andere dier ten deel zullen vallen.
Het doek zit vol spanning, want het gaat over genade en oordeel, vrijheid en gebonden worden, vergeving en offer. De hele Bijbel kan gezien worden als één grote exploratie van dit spanningsveld: de God van Israël die strijd voert in zichzelf hoe hij zijn uitverkoren volk kan liefhebben, vergeven en tegelijkertijd ook de zonde op rechtvaardige wijze bestraffen. Het schilderij vangt deze titanenstrijd moeiteloos binnen één enkele lijst. Het ene moment walgt de kijker van het idee van verzoening door bloedvergieten, het andere moment wordt de beschouwer aangetrokken door de serene kalmte van de geiten en het kleurig gelaagde landschap erachter. Is deze innerlijke tweestrijd een spiegel van wat er in God zelf omgaat? Maakt die ook onszelf onrustig? Zullen we veroordeeld worden of genade ontvangen?
De kijker blijft uiteindelijk achter met deze spanning – en dat moet ook, want het Oude Testament laat het spanningsveld staan. Wat het schilderij betreft is het enige element dat geruststelling biedt het wijde landschap in de achtergrond dat het rood naar de zijlijn duwt. Dit gevecht tussen kleuren biedt hoop, omdat het ons ook aan de woorden van een latere joodse bijbelschrijver herinnert: ‘De barmhartigheid overwint het oordeel.’
********
Bijbelcitaat: Jakobus 2:13.
Mark Sprinkle: Either/Or, 2006, oil on canvas, 60 x 90 cm.
Mark Sprinkle is een schilder, handwerksman en schrijver die in Richmond, Virginia, woont en werkt. Zijn werk stond in 2010 in de online galerie van ArtWay. Hij schildert en samen met zijn vrouw Beth maakt hij de lijsten voor zijn schilderijen. Ook schrijft Mark regelmatig als Senior Fellow Arts+Humanities van de BioLogos Foundation over de rol van verzoening die kunst kan spelen in het wetenschap-geloof debat. Voorbeelden van en informatie over zijn werk is te vinden op https://www.facebook.com/profile.php?id=100066446595377.
Corey J. Widmer studeerde theologie aan Princeton Theological Seminary en werkte drie jaar als studieassistent van John Stott in Engeland. Hij is Associate Pastor of Preaching in de Third Presbyterian Church en Co-pastor of East End Fellowship in Richmond, Virginia, USA. Corey, zijn vrouw Sarah en hun drie kinderen wonen in de Church Hill wijk in het centrum van Richmond, samen met een groep vrienden die zich inzetten voor rassenverzoening in de kerk en vernieuwing en vrede in de stad.
ArtWay beeldmeditatie 17 april 2011, Palmzondag