Benjamin, Zak - BM - Marleen Hengelaar-Rookmaaker

 Zak Benjamin: Christus en consumentisme  

  Bouwput  

door Marleen Hengelaar-Rookmaaker 

Afgoden brengen ons geen geluk, storten ons zelfs in het ongeluk en toch blijven we ze hardnekkig volgen. Dat gold in de tijd van de Bijbel, maar dat geldt ook in onze tijd, ook al buigen we ons niet meer letterlijk neer voor afgodsbeelden. Wat onze afgoden zijn en welke rol ze spelen in ons leven is een van de thema’s die tijdens de veertigdagentijd onze aandacht verdienen. Sommigen proberen zich in deze tijd van inkeer en omkeer bijvoorbeeld bewust af te wenden van ingesleten eet- en drinkpatronen, waarvan ze te veel hun dagelijkse portie geluk en troost verwachten. Anderen ondervinden tijdens het vasten misschien eerder tot hun eigen verrassing hoe vast ze zitten aan allerlei ‘onmisbare’ geneugten.  

Steeds weer dreigen we na te jagen wat alle mensen om ons heen ook najagen: een leven van luiheid en vermaak, van lekkere drankjes en overdadig eten, van roem en succes, in een groot huis met een stevige auto voor de deur, met op gepaste tijden een reis naar verre oorden. Dat zijn de bouwstenen van ons leven, de toetsen die we steeds weer intikken. We zien ze allemaal terug op het schilderij Christus en consumentisme van de Zuid-Afrikaanse kunstenaar Zak Benjamin. Wat we daarop weergegeven zien, zou een blokkendoos kunnen zijn. Of een computer. Beide laten zien wat de zich opeenstapelende bestanddelen zijn van het leven van de doorsnee mens van nu. 

Niet dat we dit lekkere leventje allemaal voor elkaar hebben. Voor sommigen van ons vertegenwoordigen de blokken/toetsen een werkelijkheid, voor een veel grotere rest staan ze voor een verlangen. Want laten we eerlijk wezen, wie heeft er ooit genoeg? De brandende kaarsen verwijzen dan ook naar de religieuze status van dit verlangen. Het is onze heimelijke religie. De afbeeldingen op de blokken/toetsen vormen de ideaalbeelden waarvoor we een kaarsje branden in ons hart, de afgodsbeelden waarvan we menen dat ze ons alles zullen geven wat ons hartje begeert. 

Maar wat we ook aantoetsen, we krijgen Jezus op ons scherm. Want hij is de enige die al onze verlangens werkelijk kan vervullen. Is het niet ironisch? We zoeken het overal, terwijl we een God hebben die ons liefheeft, ons nieuw leven geeft en een en al trouw en genade is. Het computerscherm kan Jezus zelfs niet bevatten: hij is groter en wil ons iets groters schenken dan al onze grootste wensdromen bij elkaar. 

Here Jezus, heb medelijden met ons! 

******* 

Zak Benjamin: Christus en consumentisme, 1999, acryl op hout, 87 x 87 cm. 

Zak Benjamin werd in 1951 geboren in Johannesburg, Zuid-Afrika. Hij studeerde architectuur en bouwkunde, was ambtenaar op een gemeentelijk kantoor, stoker bij de spoorwegen en bouwvakker, voordat hij uiteindelijk besloot om kunstenaar te worden. Na het voltooien van de kunstacademie in 1974 gaf hij les in het maken van etsen en prenten, schilderde decors voor het Staatstheater, gaf privéles in schilderen, gaf les aan de Technische Universiteit van Vaal en de Universiteit van Potschefstroom. Hij is fulltime kunstenaar sedert ongeveer 1990. In 1996 werd bij hem de ziekte van Parkinson ontdekt. Zijn kunstwerken hebben meerdere betekenislagen. Zijn onderwerpkeuze omvat zowel sociaal commentaar als intens persoonlijke reflecties. Zie www.zakbenjamin.com. 

Marleen Hengelaar-Rookmaaker is hoofdredacteur van ArtWay.  

ArtWay beeldmeditatie 16 maart 2014