Kerk en kunst -> Materiaal voor kerkelijk gebruik
Christus, kinderjaren - Gerard van Honthorst
Gerard van Honthorst: De kinderjaren van Christus
De meester timmerman
door Jonathan Tame
Gerard van Honthorst was een Nederlandse schilder die werkte in de trant van Caravaggio, die de ‘chiaroscuro’ techniek ontwikkelde met haar contrasten tussen licht en donker. Van Honthorst weet deze techniek meesterlijk toe te passen in dit schilderij uit 1620 getiteld De kinderjaren van Christus.
Het geeft Jezus weer als jongen in de leer bij zijn menselijke vader, een timmerman.
Maar het heldere licht van de kaars in zijn hand en het nog helderder licht op zijn gezicht wijzen op de roeping die zijn Vader in de hemel hem gaf: om het licht te zijn van de wereld.
Jezus werkte zijn hele leven met hout. Als leerling van zijn vader Jozef leerde hij over de eigenschappen van de verschillende bomen en over manieren om boomstammen voor bewerking klaar te maken. Hij ontdekte in het bijzonder hoe hij met de nerf van het hout mee moest werken om zijn werk sterk en mooi te maken.
Hij was een meester timmerman.
Van het bewerken van hout stapte Jezus over op het bewerken van het hart en verstand van zijn discipelen.
En toen, op de donkerste dag van zijn leven, de eerste Goede Vrijdag, overmeesterde hout hem. Met hamer en spijkers spijkerden Romeinse soldaten de timmerman-verlosser vast op een ruwhouten kruis.
Uit deze grote omkering van rollen vloeide de overwinning op de zonde en de onttroning van de duisternis voort, alsook de verzoening van alle schepselen met hun schepper-God.
Mogen onze levens steeds meer meewerken met de nerf van het heelal, zodat onze relaties en ons werk, onze kerken en gemeenschappen winnen aan kracht en schoonheid.
*******
Gerard van Honthorst: De kinderjaren van Christus, 1620, olieverf op doek, 137 x 185 cm, Hermitage, St. Petersburg.
Gerard van Honthorst (1590-1656) werd geboren in Utrecht in een kunstenaarsfamilie. Hij ging in de leer bij zijn vader en Abraham Bloemaert. Na een verblijf in Rome keerde hij in 1620 terug in Utrecht. Hij werd daar een vooraanstaand vertegenwoordiger van de Utrechtse caravaggisten, Nederlandse navolgers van de Italiaanse schilder Caravaggio. Hij vestigde zijn reputatie vooral door zijn schilderijen van nachtelijke scènes met figuren in kaarslicht. Weer later verwierf Van Honthorst als portretschilder een vooraanstaande positie in hofkringen in Den Haag en Engeland. Aan het eind van zijn leven keerde de schilder terug naar Utrecht, waar hij in 1656 overleed.
Jonathan Tame heeft als ideaal dat christenen meer oog krijgen voor de levensbrede reikwijdte van het evangelie. Daartoe zette hij het Quo Vadis Café in Cluj in Roemenië op, bracht hij de monumentale Invitation/Decalogue sculptuur van Liviu Mocan naar Genève voor Calvijns 500e geboortedag en leidt hij momenteel het Jubilee Centre in Cambridge, Engeland, een organisatie die zich inzet voor maatschappelijke hervorming.
ArtWay beeldmeditatie 13 mei 2012