Cazalet, Mark - BM - John Pridmore

 Marc Cazalet: Christus het licht van Hackney

De geest voeden

 door John Pridmore 

Hackney wordt wel Engelands ‘slechtste plek om te wonen’ genoemd. Het is niet zo moeilijk te begrijpen waarom mensen voor wie statistieken heilig zijn tot die conclusie komen. Bij ieder onderzoek naar sociaal welzijn bungelt Hackney onderaan. Hackney heeft ook een reputatie opgebouwd – helaas verdiend – als plaats van veel geweld. Er zijn regelmatig bende-executies, die meestal om drugs draaien. Ik was dominee van twee kerken in Hackney. Ze lagen een mijl uit elkaar, aan de uiteinden van een straat die locaal bekend staat als de ‘moordmijl’. 

Hackney Free School is net als de buurt buiten de schoolhekken een levendige gemeenschap. Het is ook een multiculturele gemeenschap. De school verwelkomt kinderen vanuit vele verschillende religieuze achtergronden. De staf bestaat uit gelovigen, half-gelovigen en niet-gelovigen. Een dergelijke school moet zijn christelijke traditie hooghouden, maar kan niet pretenderen dat hij een confessionele gemeenschap vormt. Men deelt hooguit een hoogschatting van het geestelijke, niet een christelijke overtuiging. Het belangrijkste wat zo’n school kan doen is de geest voeden.  

Dit is de reden waarom Marc Cazalet en ik op zoek waren naar een plek in de school die het ‘stille centrum’ kon worden van haar drukke wereld. We geloofden dat deze ruimte ingericht moest worden op een manier die recht zou doen aan het christelijke karakter van de school, maar dat hij ook de geestelijke zoektocht van anders-gelovigen zou moeten ondersteunen. We vonden een geschikte ruimte in een in onbruik geraakte jongens wc bij de trap achterin het gebouw.

Dit kleine kamertje is nu apart gezet als een plaats van rust. Het was ingezegend en opgedragen door de Anglicaanse bisschop van Londen op 17 april 2007. De Jeruzalemruimte is een plaats voor overdenking en gebed, een kapelletje waar brood wordt gebroken en waar iedereen altijd welkom is. De naam spreekt van het aardse Jeruzalem, een stad die heilig is voor zowel joden, christenen als moslims, ook al wordt hij verscheurd door angst en haat. We brengen onze gezamenlijke hoop en wanhoop naar deze kamer, hoop op een mensheid die veranderd wordt door liefde en wanhoop vanwege alle gebrokenheid in deze wereld. De naam van de ruimte verwijst ook naar het ‘Nieuwe Jeruzalem’, de stad die we allemaal moeten zoeken als ons leven meer wil zijn dan een ijdele aaneenrijging van verspilde dagen. 

Vanaf het begin wilden we in ieder geval zorgen dat het een plaats van schoonheid zou worden. Kinderen uit de binnenstad hongeren naar schoonheid. Als alles om je heen grauw en lelijk is, verpietert de geest. Het is daarentegen onmogelijk om aan iets moois blootgesteld te worden en er niet door veranderd te worden. Dus gingen we aan de slag om de ruimte een opknapbeurt te geven. We wilden dat het bij het binnengaan van de ruimte voor de kinderen zou zijn alsof ze een grotere en lieflijkere wereld binnenstapten. 

Mark Cazalet maakte voor de stilteruimte een drieluik dat ‘Christus het licht van Hackney’ verbeeldt. Als de luiken gesloten zijn, zien we Hackney in al zijn veelkleurige glorie. We zien de lijn 38 bus. We zien de brug waarover de North London Line naar Sellafield rijdt met zijn nachtelijk lading nucleair afval. We zien ook de regenboogmensen van Hackney, badend in een hemels licht. 

Als het drieluik is geopend, zien we drie gebeurtenissen uit het Johannes evangelie geplaatst in het hedendaagse Hackney. Linksvoor, in het ondiepe van het pas heropende Hackney Lido zwembad, staat de Samaritaanse vrouw aan wie Christus levend water aanbiedt. De blindgeborene staat op het middenstuk te vissen in het Regents kanaal. Door de skeletachtige gasleidingbouwsels achter het kanaal heenkijkend ontdekken we in de verte de torens van het centrum van Londen. Rechts komt Lazarus uit een van de graven op de St John-at-Hackney begraafplaats te voorschijn. Maar wacht even, is het Lazarus wel? Is het misschien Christus zelf? Of is het een van Hackneys daklozen, een van de velen die af en toe hun nacht doorbrengen op een van de ‘tafelgraven’ op de begraafplaats? Je vraagt het je af. Wat natuurlijk ook de bedoeling is.   

In de ruimte staat verder een uit hout gesneden levensboom. De simpele houten meubels, de ruwhouten bank onder het raam en het altaar zijn met liefde vervaardigd. 

Deze kamer leert ons stil te zijn. Geen les is belangrijker, geen les spaarzamer onderwezen. 

******* 

Marc Cazalet: Christus het licht van Hackney en Drie Genezingen uit het Johannes evangelie, Jeruzalemruimte drieluik, 2006, olieverf op hout, 122 x 184 cm (open), 122 x 92  cm (gesloten), Hackney Free School. 

Mark Cazalet (1964) is een Engelse kunstenaar die studeerde aan Chelsea en daarna Falmouth College of Art, voordat hij twee beurzen ontving voor de Ecole des-beaux-Arts in Parijs en MS University Baroda in India. Na zijn terugkeer in Engeland werkte Cazalet steeds afwisselend aan zijn eigen werk en thema’s en aan opdrachten. Hij heeft grote ramen en muurschilderingen gemaakt voor vele kerken waaronder de kathedralen van Worcester, Manchester en Chelmsford. Zijn ontwerpen worden vaak door anderen uitgevoerd: mozaïeken, muurschilderingen, gebrandschilderde ramen, gegraveerd en ingelegd glas en werken van textiel. Zijn werk in zijn eigen atelier bestaat uit tekeningen, schilderijen en prenten – veelal landschappen waarin licht, kleur en presentie een belangrijke rol spelen. In 2012 en 2013 was hij artist in residence bij The Josef and Anni Albers Foundation in Connecticut, USA. Recent maakte hij een ontwerp voor een raam voor Chelmsford Cathedral en een abstract altaarstuk voor de Church of the Epiphany Doha, Qatar. Mark Cazalet werd geboren en woont en werkt in Londen. Zie www.markcazalet.co.uk.  

John Pridmore was de vicar (dominee) van Hackney tot zijn emeritaat in 2006. Hij schrijft regelmatig voor de Church Times en doceerde theologie aan Ridley Hall Cambridge.  

Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd op de website van Hackney Free School.  

ArtWay beeldmeditatie 25 augustus 2013