ARTWAY:
OPENING EYES,
HEARTS & MINDS
Volg ons
Kunstenaars
Ciro - BM - door Koenraad De Wolf
Ciro: Via Maria
Afvalmateriaal bruist van leven
door Koenraad De Wolf
Onze samenleving zit letterlijk op een gigantische afvalberg. De cijfers zijn duizelingwekkend. De 16 miljoen Nederlanders produceren ieder jaar 9 miljoen ton afval. Met inbegrip van de bouwsector en de industrie gaat het liefst over 63 miljoen ton. De 6 miljoen Vlamingen van hun kant zijn verantwoordelijk voor een afvalberg van 3,5 miljoen ton. Al dat afval wordt deels verbrand, gestort, gereduceerd, gecomposteerd en slechts voor een heel klein deel hergebruikt. Iemand die daar al vele decennia bewust mee bezig is, is de Italiaanse arte povera kunstenaar Ciro – voluit Roberto Cipollone. Hij woont sinds 1977 in Loppiano nabij Florence in de eerste ‘stad’ van de focolarebeweging (de ‘haardbeweging’, een rooms-katholiek initiatief dat na W.O. II opkwam en grotendeels uit leken bestaat) en staat daar sinds 1982 aan het hoofd van ‘La Bottega Di Ciro’: een artistieke workshop waar diverse kunstdisciplines worden beoefend. Zijn atelier puilt letterlijk uit van allerhande afvalmateriaal dat hij onophoudelijk her en der hergebruikt.
Ciro maakte kunstwerken voor liturgische ruimten in Italië en Oostenrijk en realiseerde in het Vlaams-Brabantse Wezemaal nabij Leuven (België) in de jaren 2004-2005 in overleg met de Belgische architect Francis Keutgens en zijn Argentijnse collega Marcelo Pardo een Via Maria voor de nieuwe kapel van het ontmoetingscentrum ‘Eenheid’ van de focolarebeweging. Ciro maakte voor de kapel geen kruisweg, maar in het licht van de spiritualiteit van de focolarebeweging die Maria als model voor de christen vooropstelt, een Via Maria.
De kunstenaar brengt in acht staties het leven van Maria in beeld. Volledig in de lijn van zijn oeuvre is daarin uitsluitend afvalmateriaal verwerkt. De kunstenaar verzamelt immers systematisch ‘arme materialen’: stukken hout, staal, steen en stof die hij het en der aantreft en die nog ‘bruisen van leven’ of waarop de sporen van een vroeger leven nog tastbaar aanwezig zijn. Dit werk is een aanklacht tegen de excessen van de consumptiemaatschappij die nodeloos en op grote schaal nog bruikbaar materiaal dumpt. Vanuit zijn intense verbondenheid met de natuur vraagt Ciro respect voor de natuur en het lange aftakelingsproces van organisch materiaal. In zijn assemblages verwerkt hij dat materiaal op een creatieve manier. Hem boeit vooral de combinatie van verschillende stukken afval en de optische effecten die ontstaan door de wisselende dieptewerking.
Op de acht staties van de Via Maria integreert Ciro binnen een ingewikkelde spel van volumes en diverse houtsoorten telkens een stukje blauwsteen. Die brengen de taferelen uit Maria’s leven in beeld: de aankondiging van de engel Gabriël, het bezoek aan Elisabeth, de geboorte van Jezus, de opdracht van Jezus in de tempel, het terugvinden van de jonge Jezus in de tempel, het leven in Nazareth, de bruiloft te Kana en Maria onder het kruis.
De ‘staties’ van de Via Maria hebben ieder nagenoeg een vierkante vorm, die echter telkens verschillend is. De werken, met hun wisselende combinatie van houtfragmenten, verbazen door hun eenvoud en dringen zich niet op, maar zijn tezelfdertijd vol poëzie en rijk aan inhoud. Deze gevoelige en meditatieve kunst doet nadenken over de vergankelijkheid van het materiaal en daarmee ook over de vergankelijkheid van het leven.
*******
Ciro: Via Maria, kapel ontmoetingscentrum ‘Eenheid’ Wezemaal (2005). Hierboven zijn weergegeven: 1. De geboorte van Jezus; 2. Het bezoek aan Elisabeth; 3. Het terugvinden van de jonge Jezus in de tempel; 4. Het leven in Nazareth; 5. De bruiloft te Kana.
Ciro (Roberto Cipollone) werd in 1947 geboren in Pescara in Italië. Vanaf zijn vroege kindertijd bracht hij veel tijd door in zijn vaders gieterij. Gedreven door een diepe liefde voor de natuur en een intense spiritualiteit greep hij iedere gelegenheid aan om zichzelf te uiten in objecten, tekeningen, gravures en schilderijen. Na zes jaar in Nederland te hebben gewoond belandde hij in 1977 in een centrum van de focolarebeweging in Loppiano bij Florence. Hier kon Ciro zich fulltime wijden aan zijn kunst. Hij maakt gebruik van zeer diverse, veelal afgedankte materialen als hout, steen, ijzer en textiel, die hij beschouwt als zeer rijk en een nieuw leven waardig. www.labottegadiciro.it
Ontmoetingscentrum Eenheid, Aarschotsesteenweg 381 Rotselaar-Wezemaal. Telefoon tijdens kantooruren: 016/20.48.16.
Koenraad De Wolf (1956) is publicist en journalist. Hij studeerde geschiedenis en kunstgeschiedenis aan de KU Leuven. Hij is werkzaam als projectadviseur van het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie. Ook schrijft hij voor het wekelijkse tijdschrift Tertio en publiceerde hij meerdere boeken. www.koenraaddewolf.be.
Meer info over de meest markante verwezenlijkingen van hedendaagse religieuze kunst in België in de periode 2000-2010 vindt u op website www.koenraaddewolf.be onder de rubriek ‘religieuze kunst – nieuwe lente’. Daarover verscheen bij uitgeverij Halewijn in Antwerpen in 2011 zijn boek Nieuwe lente voor religieuze kunst.
ArtWay beeldmeditatie 24 juni 2012