Carola Faller-Barris: Eenzame positie

ArtWay beeldmeditatie 22 oktober 2023

www.artway.eu

Carola Faller-Barris: Eenzame positie

Het verleden ontvluchten

door Patrik Scherrer

Een jonge vrouw met rok, blouse en stevige laarzen aan haar voeten rent doelbewust naar de linker rand van de collage met een uitdrukking van ontzetting op haar gezicht. Haar handen houden de riemen van een rugzak vast, maar verrassend genoegen zitten deze vast aan engelenvleugels op haar rug. Het lijkt alsof ze de vleugels moet vasthouden, zodat ze niet worden afgerukt door datgene waaraan ze probeert te ontkomen. Door te rennen kon ze zich al van het bovenste deel van het kant losmaken, maar de rest blijft hardnekkig vastplakken aan haar linker vleugel en de zool van haar linkerschoen.  

De titel kan slaan op de vrouw, die in haar strijd tegen de aan haar verbonden structuren eenzaam verder probeert te komen. Hij kan echter ook betrekking hebben op het kanten kleedje, erop duidend dat de vrouw eenzaam was in wat achter haar ligt. (De titel is in het Duits Einsame Spitze. Spitze kan zowel ‘top of punt’ als ‘kantwerk’ betekenen)

De langwerpige draden van het garenweefsel suggereren dat dat zij tot nu toe stevig met het kantwerk verbonden is geweest. Het patroon van haar verleden is een bedreiging en gevangenis geworden. De oorspronkelijk perfecte maar starre structuur is haar blijkbaar als een vlieg in een spinnenweb vast gaan houden. Om volgens haar engelennatuur te kunnen leven en handelen moet ze in paniek wegvluchten, al het bekende afritsen en de sprong in het onbekende duister wagen.

De cirkels in het kant doen vermoeden dat haar leven steeds weer in rondjes heeft gedraaid. Had ze het uitbreken wellicht nodig om zich verder te kunnen ontwikkelen? Belemmerd door het kant kon ze haar vleugels niet gebruiken. Maar nu kan ze vluchten en zich losmaken, waardoor ze ook op kan stijgen naar nieuwe sferen. De duisternis kan echter geen antwoord geven op de vraag waar het vluchten haar zal brengen en hoe de nieuwe vrijheid eruit zal zien.  

Maar waar haalt ze de kracht vandaan voor deze bevrijdingsactie, wat geeft haar de vleugels om alles los te laten? Is het het doel dat haar voor ogen staat dat haar het bijna onmogelijke laat volbrengen? De vaste overtuiging dat er een ander leven mogelijk moet zijn? Een leven dat ze in vrijheid zelf vorm kan geven? Misschien heeft ze net als de blinde Bartimeüs Jezus gesmeekt om een nieuw leven en kreeg ze van hem het antwoord: ‘Ga! Uw geloof heeft u gered.’ (Marcus 10:52)

In dat geval kon de vlucht uit het verleden – want het kantwerk staat niet alleen voor het handwerk en de levensstijl van onze voorouders, maar ook voor de structuren en tradities die hun leven vormgaven – niet slagen door eigen inspanning maar, zoals de vleugels aanduiden, door de nauwe verbondenheid met God. De niet loslatende draden laten echter ook zien dat we ons verleden nooit helemaal kunnen afwerpen, dat het altijd deel van ons leven blijft uitmaken en het blijft beïnvloeden. Hoe we daarnaar kijken en mee omgaan wordt door het geloof in Jezus veranderd en gerelativeerd.

Jezus zelf zegt tegen Petrus: ‘Ik verzeker jullie: iedereen die broers of zusters, moeder, vader of kinderen, huis of akkers heeft achtergelaten omwille van mij en het evangelie, zal het honderdvoudige ontvangen: in deze tijd broers en zusters, moeders en kinderen, huizen en akkers, al zal dat gepaard gaan met vervolging, en in de tijd die komt het eeuwige leven. Vele eersten zullen de laatsten zijn en vele laatsten de eersten.’ (Marcus 10:29-31)

Dat is de eenzame positie.

*******

Carola Faller-Barris, Eenzame positie (Einsame Spitze), 2022, acrylverf en collage op papier, 48,3 x 31,7 cm. © VG Bild-Kunst, Bonn 2023.

Deze beeldmeditatie werd eerst in het Duits geschreven door Patrik Scherrer en gepubliceerd als Bildimpuls op 21 januari 2023. Zie https://www.bildimpuls.de/bildimpulsart/einsame-spitze/#void

Carola Faller-Barris (1964) groeide op in het Duitse Freiburg. Ze studeerde aan de Vrije Kunstschool in Stuttgart en kunsteducatie en katholieke theologie in Mainz. Vervolgens gaf zij les in kunst en godsdienst aan een middelbare school. Sinds 2003 werkt ze als freelance kunstenaar. De focus van haar artistieke werk ligt op tekenen, uitgebreid met driedimensionale werken, en draait om thema’s als afbakening en openheid, blijven en vertrekken, dood en transformatie. Aansluitend bij haar vakken kunst en theologie houdt zij zich vooral bezig met mythische en religieuze thema's en de dialoog tussen kunst en religie. https://www.faller-barris.de

Patrik Scherrer is de drijvende kracht achter de Duitse website Bildimpuls. Deze website reikt iedere veertien dagen een ‘beeldimpuls’ of beeldmeditatie aan en richt zich daarbij op eigentijdse christelijke en religieuze kunst uit Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk. Scherrer studeerde theologie en werkt met geestelijk gehandicapten. Zijn boek Gott in Sicht? 33 Impulse zum christlichen Glauben aus der Pinakothek der Moderne verscheen in 2005 bij Schnell & Steiner in Regensburg. Op www.bildimpuls.de is ook veel informatie over kunstenaars, boeken, musea, tentoonstellingen en organisaties te vinden.

******

KUNSTNIEUWS

ARTWAY NIEUW BLOG – Willem de Vink bezocht de Peter Howson tentoonstelling in Edinburgh en schreef het artikel ‘Peter Howson – De uitputtingsslag’. ‘Wie in de wereld van Peter Howson duikt, wordt door elkaar geschud, overweldigd en murw gebeukt door een bombardement aan gewelddadige beelden. Ik kende zijn schilderijen van plaatjes, maar een overzichtstentoonstelling in Edinburgh, Schotland, gaf me de kans om meer over hem en zijn werk te weten te komen. Ik wilde snappen waarom zijn beeldtaal mij raakt.’ Lees meer

ARTWAY NIEUWS - We zijn een nieuwe nieuwsrubriek op de frontpage van ArtWay begonnen, waar al de nieuwspunten die onder de ArtWaymeditaties vermeld staan zullen terechtkomen. Met actuele tentoonstellingen, symposia, lezingen, boeken, podcasts, video's, ArtWay nieuws en meer. 

SPELING SYMPOSIUM MET WILLEM JAN OTTEN EN PAUL VAN DONGEN – 9 november: Speling Symposium Christus anno 2023. Hoe Hij telkens weer opduikt, zelfs al valt zijn naam niet. ‘God is dood, maar van zijn zoon komen we niet af,’ schrijft Willem Jan Otten in het boek Wie zeggen de mensen dat Ik ben (verschijnt 1 november). Hij duikt steeds maar op, ‘zelfs al valt Zijn naam niet’. Op 9 november viert het tijdschrift Speling haar 75-jarig bestaan met een boeiend symposium over Christusgestalten in onze hedendaagse cultuur. Het is een gestalte die in verborgenheid volop aanwezig is. Op onvermoede plekken in onze samenleving, in romans, films, schilderkunst en muziek. Ga mee op pelgrimage door cultuur en samenleving waar geloof en persoonlijke bezieling elkaar raken. Met lezingen, gesprek, muziek en beeldende kunst. Sprekers: dichter/essayist Willem Jan Otten, schrijver/filosoof Désanne van Brederode, en Johan Roeland , universitair docent aan het Remonstrantse Seminarie. Paul van der Velde, hoogleraar Aziatische religies, de conferentie-columnist. Kunstexpositie: de conferentie is omgeven door een pop-up-expositie van kunstenaar Paul van Dongen. Boekpresentatie: het nieuwe boek Wie zeggen de mensen dat Ik ben van Willem Jan Otten en Paul van Dongen. Plaats: Vrijburg, Diepenbrockstraat 46, Amsterdam (bij Station-Zuid WTC), van 13.30 tot 18 uur (inloop vanaf 13 uur.). Entree: € 20, incl. consumpties. Meer info op: www.skandalon.nl/speling. Geef u vóór 1 november op via: speling@skandalon.nl.

CURSUS OPENBARING IN DE KUNST – Koos Sluiter geeft een nieuwe cursus van vier avonden over ‘het boek Openbaring in de kunst’. In die cursus besteedt hij aandacht aan het boek Openbaring als geheel, vooral aan het eigen karakter en de structuur van dit Bijbelboek. Het is ontegenzeggelijk een ingewikkeld boek maar de kunst heeft zich daardoor niet laten afschrikken, integendeel.

• De cursusdata zijn 24 oktober en 7, 21 en 28 november, in de Pniëlkerk aan de Rembrandtlaan 352 in Almelo.
• De aanvangstijd is 20.00 uur.
• De kosten per deelnemer zijn € 5 per avond, inclusief koffie/thee; graag cash te voldoen bij de ingang
• Voor de cursus is een map beschikbaar voor € 5. Graag aangeven of u de cursusmap wilt ontvangen, eventueel ook of meer dan één exemplaar wilt ontvangen. Op 24 oktober ligt dan een map voor u klaar. Ook graag cash afrekenen.
• Opgeven voor de cursus en bestellen van een map kan door te mailen naar geloveninkunst@gmail.com: ja, ik kom en  ja, graag een cursusmap.

BOEK WAAR KUNST RELIGIE KUST – Wessel Stoker (red.), Waar Kunst Religie Kust. In discussie met Marc de Kesel over moderne beeldende kunst. Tilburg: Open Press Tilburg University, 2023. Moderne beeldende kunst neigt vaak naar het religieuze, het spirituele, het mystieke. Tegelijk zoekt moderne religiositeit dikwijls de beeldende kunst bewust op. Wat trekt kunst en religie tot elkaar aan? In het centrale essay van deze bundel, Heilige crisis, benadert Marc De Kesel die vraag vanuit de crisis waarin de moderne beeldende kunst volgens hem verkeert. Dat moderne kunst naar het religieuze neigt, kan gezien worden als een poging die crisis te bezweren. En voor de religie geldt niet anders. Ook die verkeert in een crisis en zoekt daarom aansluiting bij beeldende kunst. Religie en kunst vinden elkaar omdat elk van beide bij de ander het soelaas voor de eigen crisis zoekt. Op deze stelling van Marc De Kesel geven experts vanuit verschillende disciplines hun commentaar. Barbara Baert, Frank Bosman, Patrick Chatelion Counet, Johan Goud, Lieven De Maeyer, Kees Vuyk, Wessel Stoker en Ruud Welten voorzien De Kesel van weerwoord. Een aantal licht zijn stelling toe of bevestigt of weerspreekt haar. Anderen geven een alternatieve visie op moderne kunst in relatie met religie. https://tiu.trialanderror.org/projects/waar-kunst-religie-kust

FOTOTENTOONSTELLING EVA, SARA EN HANNA – Expositie Bijbels Museum in OBA Oosterdok t/m 31 dec 2023. In de fototentoonstelling Eva, Sara en Hanna. Vrouwen van de wereld geeft kunstenaar Caroline Waltman Bijbelse vrouwen een gezicht. Zonder specifiek te worden over wie waar staat afgebeeld, portretteert ze de vrouwen in hun eigen habitat. Jonge vrouwen die Eva of Hanna hadden kunnen zijn. Oudere vrouwen, zoals Sara of Elisabeth. Zussen als Martha en Maria. De foto’s van Bijbelse vrouwen worden afgewisseld met foto’s van landschappen, stillevens en details die elkaar via beeldrijm versterken. Dagelijks open, gratis entree.

GROOTSTE MUSEUM VAN NEDERLAND – Binnenkort geopend! De kathedraal van de Heilige Nikolaas, Rotterdam. Vanaf 1 november 2023. In Rotterdam staat een bijzonder kerkje. Van buiten is deze Grieks-orthodoxe kathedraal eenvoudig, maar van binnen waan je je in een prentenboek! Vanaf 1 november te bezoeken, gewoon bij jou om de hoek. Lees meer

SOL LeWITT TENTOONSTELLING IN AMSTERDAM – Vanaf 30 oktober is in het Joods Museum in Amsterdam het werk van de Amerikaans-Joodse kunstenaar Sol LeWitt te zien. Speciaal voor deze tentoonstelling wordt een aantal metershoge wall drawings (muurtekeningen) uitgevoerd. Ook zullen sculpturen, werken op papier en archiefmateriaal te zien zijn. LeWitt is een van de grondleggers van conceptuele kunst: de gedachte dat een idee op zichzelf kunst kan zijn. De tentoonstelling gaat in op LeWitts Joodse achtergrond én op zijn bijzondere band met Nederland. Lees meer

JELLE KOREVAAR, KINETISCHE KUNST – Nog te zien op 22 en 29 oktober. Bewegen is de kunst, onder dit motto organiseert Cultuurtoren Honsoirde in Nieuwkuijk verschillende kunstuitingen die met bewegen te maken hebben. Centraal staat een groepsexpositie van kinetische kunst, kunst dus met bewegende objecten. Met o.a. Jelle Korevaar, een jonge kunstenaar uit Sliedrecht, die de laatste jaren stevig aan de weg timmert. We zijn hem op het spoor gekomen toen hij twee jaar terug op de Biënnale in Oosterhout (de Heilige Driehoek) exposeerde. Hij maakt prachtige betoverende objecten die de toeschouwer in verwondering achterlaten. Toegang gratis. Lees meer

DIERIC BOUTS FESTIVAL IN LEUVEN – Van 20 oktober 2023 t/m 14 januari 2024 presenteert Museum M Leuven, Leopold Vanderkelenstraat 28, een grote overzichtstentoonstelling over Dieric Bouts. Nooit eerder kwamen zoveel werken van de Vlaamse Meester bijeen in zijn thuisstad. Bovendien krijg je een totaal nieuwe kijk op werk van meer dan vijf eeuwen oud door een radicale confrontatie met de beeldcultuur van vandaag. Meer informatie. Lees hier een artikel over het werk van Bouts. Tijdens het Dieric Bouts Festival zijn er allerlei activiteiten in Leuven. Lees meer

NAJAARSTENTOONSTELLING INDRA LAENENS – Imaginary journey through WWI van kunstfotograaf Indra Laenens. De vernissage heeft plaats in aanwezigheid van de kunstenaar op 1 november 2023 om 14.00 uur in de Sint-Anna-ten-Drieënkerk, Hanegraefstraat 1 te 2050 Antwerpen. Indra Laenens zal zijn bijzondere fotoreeks, geïnspireerd op de Eerste Wereldoorlog, zelf toelichten waarna we u graag een drankje aanbieden. Deze kort lopende tentoonstelling is enkel open op 1 - 2 - 4 - 5 - 11 en 12 november, telkens van 14.00 tot 17.00 uur. Vrije toegang. www.anna3.be

INSPIRATIEDAG PLATFORM KERK EN KUNST – Op zaterdag 25 november is de tweede Inspiratiedag van het Platform Kerk & Kunst. Het thema van deze dag is Verder dan kijken. De dag staat in het teken van het organiseren van een expositie in de kerk. Er komt heel wat kijken bij de organisatie van een expositie, denk maar eens aan:

√ welke kunst kies je en waarom?

√ wat is het doel van de expositie?

√ hoe creëer je draagvlak in de kerkelijke gemeente?

√ wie betrek je erbij?

√ hoe regel je het financieel

√ hoe betrek je het bij de zondagse erediensten?

√ wie nodig je uit?

Ben je benieuwd naar het antwoord op deze vragen? Meld je dan aan voor deze inspiratiedag op zaterdag 25 november. Het programma begint om 10.30 uur. Vanaf 9.45 uur ben je welkom in de Julianakerk, Deventerstraat 91 in Apeldoorn. Om uiterlijk 15.30 uur sluiten we het programma af. Lees meer

Bekijk meer actuele tentoonstellingen, symposia, lezingen, boeken, podcasts, video's, ArtWay nieuws en meer hier 

ArtWay is een website met materiaal voor kerken en individuen die kunst en geloof met elkaar willen verbinden.

ARTWAY: OPENING EYES, HEARTS AND MINDS

---