Kerst - Brian Kershisnik: De geboorte van Christus

Brian Kershisnik: De geboorte van Christus

De geboorte van Christus in zespuntsperspectief

door Kim Williams

Het schilderij De geboorte van Christus (Nativity) van Brian Kershisnik is van epische proporties (213×518 cm) en geeft veel stof tot nadenken. Neem de aandachtig toekijkende vroedvrouwen, met glanzende ogen en handen in de aanslag voor hulp en bijstand. Zij vormen een liefdevolle en geloofwaardige aanvulling op het geboortetafereel. Kershisnik: ‘Dat een jonge vrouw haar eerste kind zou krijgen buiten haar normale woonplaats zonder dat er vrouwen (desnoods vreemden) bij waren, lijkt mij hoogst onwaarschijnlijk. Daar komen vrouwen naar toe. Ze zouden het horen, ze zouden gaan helpen. Dat weet ik zeker.’

De nieuwsgierige hond met haar jonkies zijn de enige wezens die kennelijk iets merken van de grote menigte getuigen. De kunstenaar koos voor honden in plaats van de os en de ezel, omdat honden ‘in de westerse kunst al heel lang symbool staan voor trouw; dus ik schilderde honden omdat de komst van Jezus het ultieme en onmogelijkste voorbeeld is van trouw aan de onpeilbare belofte van zijn zelfvernedering.’

Maria, een tikje slonzig maar intens op haar moedertaak gericht, voedt haar pasgeborene. Ze lijkt op haar gemak, alsof ze rust vindt in haar eigen woorden ‘Hier ben ik, de dienares van de Heer; mij geschiede naar uw woord!’ (Lucas 1:38, Naardense Bijbel).

Jezus, nog maar pas uit de baarmoeder, is bezig het ademen en het zuigen te ontdekken, belichaamd te raken. Hij glimt en heeft nog geen gezonde kleur. Afgezien van een vaag lichtende nimbus (en veel hemels kraambezoek!) is hij een baby als iedere andere, op zoek naar voeding en troost.

En dan is er Jozef, het visuele middelpunt van dit wervelende werk. Jozef houdt zijn hand voor zijn gezicht dat een mengeling van opluchting en desoriëntatie uitdrukt. Zowel op menselijke als goddelijke schaal heeft hij heel wat meegemaakt! Het gebaar van zijn hand – wat is hier in vredesnaam net gebeurd? – is ons allen bekend, wanneer het leven ons in een situatie brengt die niet eenvoudig is maar waarop we “ja” hebben gezegd. En van dit ja getuigt zijn andere gebaar. Terwijl hij zijn rechterhand voor zijn hoofd houdt, ligt zijn linkerhand vastbesloten op de schouder van zijn vrouw. ‘Rustig maar. Ik ben hier, ik ben erbij en bij jou.’ Hij weet niet helemaal zeker wat er aan de hand is, maar hij is en blijft aanwezig. Er ligt een dappere authenticiteit in deze uitbeelding van Jozef, herkenbaar voor ieder die zich in het spanningsveld tussen verwarring en geloof bevindt.

Ten slotte is daar de nieuwsgierige hemelmenigte die in een golf van verwondering over het tafereel uitwaaiert. Ze wachten op hun beurt om een glimp van het kindje op te vangen en golven dan verder met aanbiddende verheffing van armen en stem. Hun voorwaartse, doorgaande beweging leidt de verbeelding van de kijker tot voorbij het beeldvlak en paart zich aan de beweging van de Kerst – dat Christus is gekomen en weer zal komen in het doorgaande werk van verlossing.

*******

Brian Kershisnik, De geboorte van Christus (Nativity), 2006, olieverf op doek, 213×518 cm., copyright Brian T. Kershisnik, met toestemming geplaatst.

Brian T. Kershisnik (1962) is een hedendaagse Amerikaanse schilder. Hij studeerde kunst aan de universiteit van Utah, aan de Brigham Young University en aan de universiteit van Texas in Austin. Zijn kunstfilosofie vat hij als volgt samen: ‘Het is van groot belang om ten volle mens te worden, om anderen en onszelf en God ten volle te willen begrijpen. Dat is een moeizaam proces, vol akelige ontdekkingen en gelukkige ontmoetingen, vreselijk verdriet en volslagen vreugde, soms ook tegelijk. Ik geloof dat kunst deze reis moet vergemakkelijken en niet slechts versieren, of erger nog, ons ervan afleiden. Ze moet ons herinneren aan wat we hebben vergeten, verhelderen wat we weten of nieuwe dingen leren. Door kunst kunnen we vollediger gaan voelen en begrijpen en liefhebben – worden we menselijker. Ik ben er vast van overtuigd dat wanneer een schilderij is gelukt, ik het niet zozeer gemaakt heb als eraan heb deelgenomen. Ik schilder omdat ik liefheb en omdat ik houd van schilderen. Hoe beter ik word in beide dingen, hoe gemakkelijker toegankelijk en herkenbaar die genade wordt en hoe beter mijn bijdrage’ (www.latterdayhome.com/collections/brian-kershisnik). Kershisnik wordt vertegenwoordigd door verschillende galeries, waaronder Meyer Gallery, David Ericson Fine Art, New Vision Art, Cocoon Works on Paper en Saatchi Art.

Kim Williams is kunstenaar en docent. Na het behalen van een Associate Degree in Christelijk Onderwijs en een Bachelor in Kunsteducatie heeft zij de afgelopen 25 jaar onderwijs aan kinderen gegeven. Zij gaf kunstonderwijs in publieke en privéscholen in Missouri en Kansas. Acht jaar lang was zij kinderpastor in de anglicaanse St John’s kerk in Vancouver, waar zij haar werk met kinderen en gezinnen regelmatig met beeldende kunst verbond. Momenteel werkt zij als instructeur voor het Wayne Art Center in Wayne, Pennsylvania. Een onderwijzeres eigen is zij een generalist. Wanneer zij geen lesgeeft, gaat zij aan de slag met olieverf, houtskool, pasteltekeningen en prentkunst.

ArtWay beeldmeditatie 22 december 2019

Voor meer materiaal voor Advent en Kerst, klik hier 

---