Goede Vrijdag - Lastdier van Laurence Edwards

Laurence Edwards: Lastdier altaarstuk

Over modder en engelen

door Meryl Doney

Achter het altaar, onder het oostraam van de Holy Trinity Kerk in Blythburg, staat een krachtig altaarstuk van Laurence Edwards. Gegoten in brons na gemaakt te zijn van de modder, het hout en varkensgras die in deze contreien overal aanwezig zijn, brengt het de speciale schoonheid van het moeras buiten de kerk binnen. De figuur torst een enorme last, maar zijn armen openen zich in een verwelkomend en insluitend gebaar. Deze armen, die meer dan vier meter beslaan, echoën de uitgespreide vleugels van de engelen op het dak van de kerk.

Het beeld is geen weergave van de kruisiging. Wel zinspeelt het op thema’s die met het kruis verband houden. Het heeft de vorm van een kruis met een on-identificeerbaar persoon in het midden met uitgestrekte ‘ledematen’. De figuur gaat gebukt onder een zware last en herinnert aan de lijdende knecht in het bijbelboek Jesaja: een man van smarten, met het lijden vertrouwd, die onze ziekten droeg en ons lijden op zich nam.

Het werk kwam in 2012 naar Blythburg, toen de kerk een Paasexpositie organiseerde met werk van vier hedendaagse kunstenaars, waaronder Edwards. Op dat moment werkte hij aan een serie over figuren met zware houtvrachten en hij bracht een van deze werken naar de expositie. Toen het werk de kerk binnenkwam, was er maar één geschikte plaats voor – het paste precies in de ruimte achter het altaar. Veel bezoekers vroegen vervolgens of het niet een permanente plek in de kerk kon krijgen. De sculptuur was al verkocht, maar toen de eigenares het werk in situ zag, gaf ze het meteen in permanente bruikleen aan de kerk.

De inwoners van Blythburg werd hun mening gevraagd. Een meende dat het werk een uitzonderlijk krachtige weergave was van de mens als zowel kwetsbaar als lijdzaam wezen. Anderen waardeerden het feit dat dit gesuggereerd werd en niet uitgespeld, zodat ze de ruimte kregen er persoonlijk en op basis van hun eigen verbeelding op te reageren: ‘Het vertelt niet een afgeperkt iets, maar het laat je je eigen gedachten vormen… het mysterie en het loslaten van kennis zijn een groot deel van het geloof of de zoektocht daarnaar… Het werk beeldt lijden en troost uit, menselijkheid en goddelijkheid, het moeras buiten de kerk en de mensen die daar leefden en de kerk eeuwen geleden bouwden. Het laat je dieper over de menselijke staat nadenken dan een informatiebord of folder.’

Een paar respondenten vonden dat de figuur ‘heidens’ leek. Dat is zeker niet de intentie van de kunstenaar. De figuur lijkt misschien uit de modder tevoorschijn te komen, maar dit is eerder onderdeel van zijn menselijkheid, aardsheid en ‘vleeswording’. Edwards ziet zijn werk niet als heidens-beïnvloed. Volgens hem gaat het over plaats, materiaal en menselijkheid. Hij meent dat het eerder over mogelijkheden van nieuw leven gaat dan over de dood.

Kunstenaar Christopher Le Brun, directeur van de Royal Academy in Londen, zegt: ‘Net als het werk van Graham Sutherland in Pembrokeshire of Ivon Hitchens in Sussex is het Laurence Edwards’ verdienste dat hij een kunst schept die bij een specifieke plaats hoort. Dit doet hij voor Suffolk en zo laat ons de waarde zien van wat dichtbij is.’

*******

Laurence Edwards: Lastdier, 2012, brons, 420 cm. Holy Trinity Church, Blythburgh, Suffolk, Engeland.

Hieronder: De drager, 2013, 2013, 540 cm; Loaded, 2012, brons, 120 cm breed.

Laurence Edwards werd geboren en leeft en werkt in Suffolk, Engeland. He startte zijn opleiding aan het Canterbury College of Art en verhuisde in 1988 naar Londen voor een beeldhouwopleiding aan het Royal College of Art. Tussen zijn vele vroege prijzen bevond zich een reissubsidie naar India, waar hij traditionele technieken voor het maken van gietmallen bestudeerde. Later combineerde hij deze traditionele technieken met progressieve technieken, wat resulteerde in de voor hem kenmerkende bronzen figuren, die zowel mythisch als eigentijds aandoen. Edwards ontving in 2006 de Freakley Prize van de Society of Portrait Sculptors. Twee jaar later presenteerde hij zijn 'Creek Men', een serie monumentale bronzen figuren, op het wereldberoemde Aldeburgh Festival, waar ze op een vlot tussen het riet van de rivier de Alde dreven.

Meryl Doney is freelance curator, gespecialiseerd in het samenstellen van exposities voor kathedralen, kerken, festivals en andere lastige plaatsen. Ze was curator van Moon Mirror van Rebecca Horne in St Paul’s Cathedral in Londen en van Presence: Images of Christ for the Third Millennium, een serie van 13 verschillende exposities waaraan 50 hedendaagse kunstenaars deelnamen. Van 2006 tot 2011 was zij directeur van Wallspace, een 'geestelijk thuis voor beeldende kunst' in All-Hallows-on-the-Wall, een kerk in de City van Londen. Ze is lid van de kunstadviesgroep van St Paul’s Cathedral en bestuurslid van de Methodist Collection of Modern Art.

ArtWay beeldmeditatie 26 maart 2017