Kerk en kunst -> Materiaal voor kerkelijk gebruik
A jaar herfst 9 - Pieter Bruegel: Caritas
A jaar, Negende zondag van de herfst
Pieter Bruegel de Oude: Caritas
Pieter Bruegel de Oude voltooide in 1559 een gravure waarop hij – origineel als altijd – als eerste de zeven werken van barmhartigheid op één prent samenbracht. Dit werk laat een dorpsplein zien waarop de zeven werken van barmhartigheid zijn gegroepeerd rond een vrouw, die als Charitas de goddelijke liefde personifieert. In haar hand houdt ze een brandend hart en op haar hoofd staat een pelikaan, die zichzelf in haar borst pikt om met haar bloed haar jongen te voeden, naar men vroeger meende. Daarom ging de pelikaan symbool staan voor Christus die uit liefde zijn eigen bloed vergiet. Het werk toont de gevende liefde van Christus en mensen in hun onderlinge samenhang. Wij zijn met Jezus verbonden als wij omzien naar de ander. Hij is de liefdesbron, ons voorbeeld, ons ideaal, ons idool.
Deze betaalbare prent hing in die tijd ter inspiratie in menig huiskamer. Het Latijnse onderschrift luidt vrij vertaald:
Hoop dat wat anderen overkomt ook jou treft, want daardoor zul je gemotiveerd zijn om te helpen als je jezelf inleeft in de gevoelens van een ander die midden in de ellende een beroep op je doet.
Hier wordt de liefde gevierd, ook als die gepaard gaat met offervaardigheid en lijden.
Pieter Bruegel de Oude: Caritas (De liefde), 1559, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam.
Bijbellezingen: Ezechiël 34:11-17; Psalm 90; 1 Tessalonicenzen 4:9-12; Matteüs 25:31-46
Marleen Hengelaar-Rookmaaker