ArtWay

Kunstenaars openen onze ogen voor rijkdom en betekenis. Sandra Bowden

Reistips

Zwitserland

Zwitserland reistips

van noord naar zuid
 
Bazel:
- De Kornfeldkirche in Riehen, Basel. Ev-Reformierte kerk, 1964.
- Museum Kleines Klingental bevindt zich in een voormalig Dominicaans klooster en toont middeleeuwse sculpturen uit de kathedraal van Bazel en de geschiedenis van het klooster. www.mkk.ch (D)
- De Im Obersteg Collection collectie in het Kunstmuseum Basel is een collectie met topwerken van Marc Chagall, Pablo Picasso, Alexej von Jawlensky, Paul Klee, Chaïm Soutine en Bernard Buffet.  
 
Pratteln-Augst:
- Ev-Reformierte Kirche Leodegar heeft ramen uit 2009 van Claudia en Julia Müller.
 
Sankt Gallen:
- Kloostermuseum en bibliotheek in het klooster van Sankt Gallen. De wereldberoemde bibliotheek bevat een grote collectie middeleeuwse manuscripten, waaronder 400 van voor het jaar 1000.
- De Bruder-Klaus-Kirche Winkeln in St. Gallen-Winkeln, moderne katholieke kerk uit 1959 van de architecten Ernst Brantschen und Alfons Weisser. Ramen van Ferdinand Gehr.
 
Moutier:
- l'Église Notre-Dame de la Prévôté, Moutier, Canton de Berne, Switzerland (1965-1969): ramen van Alfred Manessier en een tapijt en beelden van Henri-Georges Adam.
 
Courfaivre (Jura):
- Ramen uit 1953-1954 van Fernand Léger in de Saint-Germaine d’Auxerre. Twee lange stroken of friezen van glasvensters aan weerskanten aan de bovenzijde van het schip gebaseerd op het Credo en twee grote vensters in het koor met het wonder van Kana en de wonderbare broodvermenigvuldiging. Tegen de wand achter het altaar is een tapijt door Jean Lurçat van het Lam Gods.
 
Volketswil:
- Elf ramen van Max Hunziker over het Onze Vader in de Reformierte Kirche.
 
Zürich:
- Fraumünster. Prachtige ramen van Chagall; ook ramen van de Zwitserse schilder Augusto Giacometti.
- In de Evang. Reform. Grossmünster zijn in 2009 12 prachtige ramen van de Duitse kunstenaar Sigmar Polke geïnstalleerd. 
- Het kinderziekenhuis heeft  in 2018 een lichtpaviljoen van James Turrell voor patiënten, bezoekers en medewerkers ingericht. http://haeusler-contemporary.com/en/james-turrell-neue-installation-im-kinderspital-zuerich-ch/
 
Wollishofen:
- Prachtige serie ramen van Max Hunziker in de Alte Kirche Wollishofen.
 
Uetikon am See:
- Kerkelijk centrum Franziskus, Tramstrasse 32, gebouwd in 2008, architect Daniele Markus.
 
Rapperswil:
- Reformierte Kirche Rapperswil: recente werken van Kurt Sigrist en Godi Hirschi.
 
Beromünster:
- Kerkschat van het klooster vanBeromünster in de kerk van het klooster.
 
Solothurn:
- Domschat in de St. Ursenkathedraal. Een Reichenauer manuscript uit 983, goudsmeedkunst en liturgische gewaden van de Middeleeuwen tot de Barok, beelden.
 
Einsiedeln:
- Collectie van het klooster in Einsiedeln. Schilderijen, beeldjes, religieuze volkskunst.
 
Bern:
- Zentrum Paul Klee, Monument im Fruchtland 3, met schilderijen van de bekende Zwitserse schilder Paul Klee. Ook waterverfschilderijen en tekeningen, archieven en biografisch materiaal. Het Zentrum Paul Klee beschikt over 40% van de schilderijen uit het 10.000 werken tellende oeuvre van de kunstenaar. Het ontwerp van het gebouw, dat de vorm heeft van drie golven, is afkomstig van de Italiaanse architect Renzo Piano. http://www.zpk.org/
- In de St. Peter und Paul Kirche de permanente installatie "5 Sinne plus 1" van Franticek Klossner. Open: dagelijks. www.stpeterundpaul.ch 
- In de Dreifaltigkeitskirche muurschilderingen van Jorg Niederberger.
- Drie ramen van Max Hunziker die thema's uit het Oude en Nieuwe Testament combineren in het koor van de Johanneskirche.  
 
Sachseln:
- Museum Bruder Klaus Sachseln, Dorfstrasse 4, Sachseln. Met werk over de middeleeuwse heremiet Bruder Klaus en religieuze werken. Ook wisselende tentoonstellingen.
 
Sumvitg:
- Kapel Sogn Benedetg, kerkje door Peter Zumthor and Annalisa Zumthor-Cuorad uit 1985-1988.
 
Chur:
- Dom met romaanse kapitelen en 4 apostelzuilen.
 
Lavin:
- Kerkje uit 1480 met prachtige fresco’s. http://de.wikipedia.org/wiki/Reformierte_Kirche_Lavin 
 
Zuoz:
- Skyspace Piz Uter vanJames Turrell in Hotel Castell. http://haeusler-contemporary.com/en/james-turrell-skyspace-piz-uter-zuoz-2005/ 
 
Zillis (Graubünden):
- In de St. Martinkerk bevindt zich een dak beschilderd met 153 bijbelse taferelen uit 1130. Zeer uniek en bijzonder! www.zillis-st-martin.ch
- Bezoekerscentrum met kleine expo over de muurschilderingen in het kerkje in Zillis. 
 
Clugin:
- Goed behouden middeleeuwse muurschilderingen in het kerkje.
 
Pontresina:
- Prachtig oud kerkje met alle wanden voorzien van fresco’s van ca. 1500. Open: 9 – 27 juni: Ma, wo en vrij 15.30 – 17.30; 30 juni – 17 oktober: ma - vrij 15.30 – 17.30. Zie www.pontresina.ch en www.gemeinde-pontresina.ch/portrait/kirchen/sta-maria.html.
 
In de Engadin (Graubünden) bevinden zich meerdere kerkjes met oude muurschilderingen: in Zernez, Bever, Poschiave, Celerina, Fex, Cosoccia, Mesocco en Soarza. 
 
Disentis: 
- Collectie van het benedictijner abdij van Disentis in de abdij. Maar beperkt open: juni tot oktober: di, do en za 14.00 - 17.00 uur. Januari tot Pasen: wo 14.00 - 17.00 uur.
 
In Ticino meerdere kerken en kapellen van architect Mario Botta:
​- Monte Tamaro, Santa Maria degli Angeli, een bergkapel uit 1996 met schilderijen van de Italiaanse kunstenaar Enzo Cucchi. 
- Chiesa di San Giovanni Battista, Mogno.
- San Carlino, Laco di Lugano.
- Capella San Fermo, Genestrerio.
- Kapel voor het klooster van Bigorio met Tota Cartoni.
 
Val Mustair:
- Klooster St. Johann met kloostermuseum staat op de werelderfgoedlijst.  http://www.muestair.ch/
- De Sancta Maria kerk uit de tijd van Karel de Grote met Karolingische muurschilderingen.
 
Le Locle:
- Het Musée des Beaux-Arts, Marie-Anne-Calame 6, heeft in zijn collectie kerkramen, schilderijen en het grafische werk van Lermite, en ook werk van Paul-Théophile Robert.
 
Neuchâtel:
- In het kunstmuseum drie muurschilderingen over Jezus van Paul Théophile Robert (1879-1954), o.a. over de wederkomst.
 
Fribourg/Freiburg:
- Kathedraal Saint Nicolas, Fribourg/Freiburg heeft raam van Manessier uit 1976. Gotische kathedraal. Heeft ook kerkschatkamer.
- Bibel und Orient Museum, Universität Freiburg, Miséricorde, Avenue de l‘Europe 20. www.bible-orient-museum.ch 
 
Romont:
- Vitromusée, Au Château, Case postale 150. Musée Suisse du Vitrail et des Arts du Verre. Ramen en glaskunst museum met oude, moderne en hedendaagse ramen. Ook exposities. www.vitromusee.ch
- In de streek rond Romont zijn veel kerken met interessante recente ramen. Het museum heeft een tocht uitgezet langs de dorpjes en steden met hun kerken in de omgeving met ramen van Alexandre Cingria, Samuel Buri, Yoki, Theodore Strawinsky, Jean Bazaine en vele anderen. Een folder en uitgebreide gids zijn te verkrijgen in het museum. Kan wandelend, met de bus of met de auto.
 
Ringgenberg (bij Interlaken):
- Burchtkerk, prachtig gelegen, met verrassende sculpturen van keramiek van gezichten.
 
Moudon:
- Eugène Burnand Museum, Rue du Chateau 48, Moudon. Over het werk van de calvinistische Zwitserse naturalistische schilder en graficus Eugène Burnand (1850-1921) met o.a. bijbelse onderwerpen. Open: maart tot november op woensdag, zaterdag en zondag van 14.00 – 18.00 uur.
 
Gstaad: 
- Kirche St. Josef: een altaarstuk uit 2009 van Kurt Sigrist.
 
Genève
- Reformatiemonument: 100 meter lange Muur der Reformatoren in het Parc des Bastions.
- Musée International de la Réforme. Hier is het gedachtegoed van de reformatie zichtbaar in schilderijen en documenten. www.musee-reforme.ch 
- Cathédrale St. Pierre, de kerk waar Calvijn voorging. Een mooie kerk! Opmerkelijk zijn de 19-eeuwse ramen met bijbelse onderwerpen in de Kapel van de Maccabeeën. Met ook een archeologische site met overblijfselen van een christelijke plaats van eredienst uit het jaar 350.
- La Pomme d’Or, Bourg-de-Four 22. Byzantijnse en Post-Byzantijnse kunst, iconen van de 14e-19e eeuw, Byzantijnse sieraden van de 6e-14e eeuw.
- Espace Fusterie, Place de la Fusterie 18. Exposities georganiseerd door de Eglise protestante de Genève.
 
Coligny:
- In de kerk Saint-Paul ramen en muurschilderingen van Maurice Denis.
 
Saint-Maurice:
- Schatkamer van het klooster van Saint-Maurice, in het klooster. www.abbaye-stmaurice.ch/home-home-english.html 
- In de kloosterkerk een mozaiek van Maurice Denis.
 
Martigny:
- De protestantse kapel met 7 ramen van Hans Erni uit 2012.
- De Pierre Gianadda Foundation is een museum met drie vaak belangrijke exposities per jaar. www.gianadda.ch 
- De gestaureerde Chapelle de la Batiaz heeft ramen van Kim en Joong.
 
Sion:
- Diocesaan museum (Musée de l’Evêché), schatkamer van de kathedraal, Place de la Planta, Sion. Open mei - september, alle dagen 13.30 - 19 u.
- Kunstmuseum Sion, Place de la Majorie, Sion. Toont kunst van de 18e eeuw tot nu met het accent op kunst uit Wallis en daarnaast internationale hedendaagse kunst. 
 
Hérémence:
- St. Nicolaaskerk (1967-1971): uniek, ongebruikelijk en indrukwekkend, gebouwd door de architect Walter Förderer uit Bazel. De kerk werd gebouwd kort nadat de bouw van de dichtbij gelegen Grande Dixence dam was afgerond, beide geheel gebouwd van beton. Een geluid en licht presentatie geeft toelichting en verlicht de belangrijkste elementen van en in het interieur.
 
Brig:
- Herz Jesu Kirche, 1968, ontworpen door het architectenechtpaar Jean en Nadine Iten uit Genève. Mooi interieur.
 
Vercorin:
- Ramen met kruisweg uit 1965 van Albert Chavaz in de katholieke kerk van Vercorin.