ARTWAY:
OPENING EYES,
HEARTS & MINDS
Volg ons
Kunstenaars
Hutten, Richard - BM - Koos Sluiter
Richard Hutten: S(h)it on It
‘Nie wieder’
door Koos Sluiter
Helaas is er voortdurend aanleiding om er bij stil te staan dat ergens op de wereld geprobeerd wordt om stelselmatig een volk of een groepering uit te roeien. Het gebeurt niet alleen feitelijk, er wordt ook openlijk mee gedreigd. Ik denk dat er goede redenen zijn om te stellen dat de Holocaust de uitkomst was van een soort kwaadaardigheid die op die manier niet eerder was voorgekomen en daarna ook niet meer is voorgekomen. Dat neemt niet weg dat er nu ook nog genoeg verschrikkingen zijn die de gedachte aan iets vergelijkbaars oproepen.
Dit opmerkelijke zitmeubel komt uit de collectie van het Centraal Museum in Utrecht en was daar te zien op de tentoonstelling ‘Ode aan de stoel’. Het is in 1994 gemaakt door Richard Hutten (Zwollerkerspel, 1967) die werd opgeleid aan de Akademie Industriële Vormgeving
Eindhoven, tegenwoordig Design Academy Eindhoven. Hij werd bekend door zijn ontwerpen voor functionele meubelen in een conceptuele en speelse stijl die hij zelf ‘No sign of design’ noemt. Hij is betrokken bij de Dutch Design beweging Droog Design en was vanaf 2008 creatief directeur van het Nederlandse meubelmerk Gispen.
Hutten combineert met dit meubel vier zitplekken tot een hakenkruis; die vorm komt hier nog terug in de schaduwwerking op de vloer. Mensen die op deze stoelen gaan zitten keren elkaar letterlijk de rug toe. Hutten noemt dit ontwerp S(h)it on It; hij wil daarmee één van de meest dominante factoren uit de 20ste-eeuwse Italiaanse geschiedenis symboliseren, het fascisme. Tijdens een tentoonstelling in Bremen kraste een bezoeker de tekst 'Nie Wieder’ op een zitting. Hutten voegde eigenhandig op een andere zitting een herhaling van de tekst in het Engels toe die hij er nog dieper in kraste. Zo maakte hij de reactie van het publiek onderdeel van het object.
De reactie na ‘Auschwitz’ leek vanzelfsprekend: ‘dit nooit weer!’, in welke taal dan ook. Maar zo’n reactie is geen formule die op zich al voldoende is om het kwaad te bezweren, laat staan te keren. Het blijft een loze kreet als die niet gepaard gaat met bewustwording op politiek vlak en met inzicht in je eigen weerbaarheid voor het geval dat zich in je eigen omgeving tendensen in deze richting voordoen. Daar komt vroeg of laat ongemak bij kijken en het is alleen maar nuttig als je bij die bewustwording op weg geholpen wordt, bijvoorbeeld door een onalledaags kunstwerk.
Je kunt zeggen dat het hakenkruis eerder hoort bij het Duitse dan bij het Italiaanse fascisme. Het symbool van het Italiaans fascisme is een pijlenbundel met een hellebaard. Kenmerkend voor het fascisme is dat de een bevolkingsgroep zichzelf superieur acht en de aanwezigheid van wie anders zijn niet tolereert en aan die anderen hun bestaansrecht ontzegt. Dat wordt omgezet in een praktijk van gewelddadige politiek onder een autoritaire leider. Het fascisme is de perverse omkering van wat de Bijbel leert over bewogenheid met wie niet zeker zijn van een menselijk lot. Het antwoord op wat het fascisme onder welk symbool of welke vlag dan ook aanricht, is ‘Nie wieder’, in welke taal dan ook.
*******
Richard Hutten: S(h)it on It, 1994, ijzer; MDF, verf, hoogte 73 cm, breedte 110 cm, diepte 110 cm, Centraal Museum Utrecht.
Richard Hutten (1967) studeert in 1991 af aan de Design Academy in Eindhoven. In hetzelfde jaar start hij zijn designstudio in Rotterdam. Na zijn afstuderen raakt hij betrokken bij het dan net opgerichte label Droog Design. Naast zijn werk voor Droog Design is hij actief als creatief directeur bij Gispen en als vormgever voor meubelfabrikanten als Moooi, Moroso en Kvadrat. Zijn werk is aangekocht door ruim 50 vooraanstaande musea wereldwijd en hij heeft enkele bijzondere opdrachten uitgevoerd, waaronder een bureau voor toenmalig koningin Beatrix en stoelen voor de gasten van het huwelijk van koning Willem-Alexander en koningin Máxima. In 1992 breekt hij internationaal door met de no-nonsense Table Chair, het eerste object uit de serie No Sign of Design. Later volgt onder meer een tafelbank in de vorm van een Latijns kruis (The Cross), kinderstoel Bronto, de Zuiderzee-stoel en een serie Berlage-zitmeubels. S(h)it on It is samen met de bank The Cross gemaakt voor de Abilareil Tempo in Verona. Met de banken wilde Hutten de dominante factoren in de 20ste-eeuwse Italiaanse geschiedenis symboliseren: katholicisme en fascisme. https://www.richardhutten.com/
Koos Sluiter, geboren in 1946 in Emmen, is sinds 1970 predikant en sinds 2011 emerituspredikant. Hij legt zich toe op het verkennen van het raakvlak van geloof en kunst. Hij verzorgt cursussen en presentaties. Geloven in kunst biedt groepen (bijvoorbeeld in kerken en het volwassenenonderwijs) een verscheidenheid aan programma’s en thema’s. Een overzicht van de onderwerpen staat op de website www.geloveninkunst.nl . Daar staan ook de contactgegevens. In cursussen, presentaties of een liturgie verkent hij samen met u de wisselwerking tussen geloof en kunst. Kunst maakt geloven zichtbaar. Doordat geloven verandert in de loop van de geschiedenis, toont ook de kunst een ander gezicht. Het zien van verschillen maakt mensen bewust van hun eigen tradities. Dat verrijkt de beleving. Koos Sluiter schrijft iedere week een korte beeldmeditatie. O.v.v. ‘vragen om kunst’ is het mogelijk om je via geloveninkunst@gmail.com hierop te abonneren.
ArtWay beeldmeditatie 28 april 2024