Rafaël - BM - Marleen Hengelaar-Rookmaaker

Rafaël: De opdracht van Christus aan Petrus

Weid mijn lammeren

door Marleen Hengelaar-Rookmaaker

In het jaar 1515 maakte Rafaël dit ontwerp op papier voor een groot wandkleed voor paus Leo X. Jezus’ opdracht aan Petrus staat hierop afgebeeld: weid mijn lammeren. Dit tafereel vond plaats toen Jezus voor de derde keer na zijn opstanding aan zijn discipelen verscheen.

Hier combineert Rafaël het betreffende bijbelgedeelte in Johannes 21 met Matteüs 16:18-19, waarin Jezus nog ver voor zijn opstanding de sleutels van het koninkrijk van de hemel aan Petrus geeft. Rafaël doet dit omdat Petrus Jezus hierna zal verraden en zijn leiderschap daarmee onzeker is geworden. Door de combinatie van de twee scènes zien we hier dus niet alleen het eerherstel van Petrus, maar ook de herbevestiging van zijn opdracht en bijzondere positie als de rots waarop Jezus zijn kerk zal bouwen.

Petrus knielt. Schuldbewust maakt hij zich klein. De andere discipelen lijken het niet zomaar eens te zijn met wat hier gebeurt. Rafaël benadrukt hun wedijver. Een van hen maakt zelfs een gebaar dat hij Jezus wil stoppen. Anderen wijzen naar zichzelf. Maar Jezus wijst pontificaal naar Petrus.

*******

B jaar, 3^e van Pasen. Lezingen: Micha 4:1-5; Psalm 98; 1 Johannes 1:1-7; Johannes 21:15-24.

Rafaël: De opdracht van Christus aan Petrus, 1515, plakkaatverf op papier op linnen, 340 x 530 cm. Victoria and Albert Museum, Londen. Rafaël maakte dit ontwerp voor een wandkleed in opdracht van paus Leo X. Het kleed werd gemaakt in het atelier van de Brusselse wever Pieter van Aelst. Het hangt nu in de Vaticaanse musea. De kartons (papieren ontwerpvellen) zijn eigendom van de Engelse koningin.

Rafaël (1483-1520) ging als 11-jarige in de leer bij Perugino en gaf al snel blijk van een groot talent: hij kon de stijl van zijn meester onwaarschijnlijk goed nabootsen. Van 1504 tot 1508 werkte hij in Florence; daarna tot zijn dood in Rome, waar hij zijn monumentale stijl ontwikkelde. Veel van zijn composities zijn opvallend geometrisch en uitgebalanceerd. Uit zijn Florentijnse periode dateren vooral veel madonna's. In Rome liet paus Julius II hem werken aan de decoratie van een aantal vertrekken in het Vaticaan: de Stanza della Segnatura (ca. 1509, o.a. het fresco School van Athene) en de Stanza di Eliodoro (1511-14, met De verdrijving van Heliodorus uit de tempel en Bevrijding van Petrus). Paus Leo X gaf Rafaël in 1514 de leiding over de bouw van de Sint-Pieter. In de jaren 1515 en 1516 maakte hij ontwerpen (kartons) voor een serie wandtapijten in de pauselijke huiskapel, met scènes uit de evangelies en Handelingen. Rafaël wordt net als Michelangelo en Leonardo da Vinci gezien als een van de voornaamste kunstenaars van de renaissance. Kunsthistorici beschouwen zijn sterfjaar 1520 (hij overleed op zijn 37ste verjaardag, te Rome) als het einde van de hoge renaissance.  (https://www.statenvertaling.net/kunst/biografie/rafael.html)

ArtWay beeldmeditatie 18 april 2021