Jake Lever Soul Boats - Meryl Doney

Jake Lever: Zieleboten

Een weelderige wolk

door Meryl Doney

De kunstenaar Jake Lever heeft altijd een fascinatie gehad voor boten, zowel vanwege hun schoonheid en nut als de vele betekenissen die ze kunnen uitdrukken.

Enkele jaren geleden heeft hij als artist in residence bij een kerk in Gloucestershire een vijf meter lange vergulde boot gemaakt, die aan de balken van het dak was opgehangen en bijna het hele schip van de kleine kerk vulde. Ten gevolge hiervan kreeg hij een opdracht voor het 300-jarig bestaan van de kathedraal van Birmingham en maakte hij van de gelegenheid gebruik om het beeld van de boot verder uit te werken. Hij ging aan de slag met mensen uit Birmingham en daarbuiten, waarbij hij zijn opdracht tot een grootschalig kunstproject van en voor de gemeenschap maakte.

Hij schakelde zoveel mogelijk mensen in op scholen, in ziekenhuizen, dagcentra, bejaardenhuizen, hospices, kerken en op festivals en moedigde hen aan hun eigen boot te ontwerpen. Aan de binnenkant konden ze hun eigen gedachten, ervaringen of gebeden opschrijven.

Jake Lever zegt hierover: ‘De grote betrokkenheid van deelnemers van alle leeftijden bij het maken van hun boten was ongelooflijk. Sommigen van hen maakten bijvoorbeeld boten ter nagedachtenis aan hun overleden dierbaren, anderen uitten hun ongenoegen over hoe moeilijk het is om werk te vinden en weer anderen verwoordden hun dankbaarheid over hun goede en lange leven. Deze ontroerende bespiegelingen bevinden zich binnenin de boten, verborgen voor de kijker.’

Daarna maakte hij de installatie, waarbij hij de bijdrage van iedere deelnemer honoreerde en hij een ‘tros zielen’ schiep die allemaal onderweg zijn, elkaar onbekend maar toch samen een geheel vormend in de enorme ruimte onder het dak van de kathedraal. Zijn hoop was dat het naar boven kijken naar de vloot de bezoeker een ervaring van schoonheid en mysterie zou schenken – een ontmoeting met twee duizend zielen die samen één wolk van gebed vormen. Hij zegt: ‘Ik hoop dat de installatie spreekt over verbinding en gemeenschap en over wat ons verbindt tijdens onze menselijke reis. Aan het project werkten zowel moslims, sikhs, hindoes, boeddhisten, joden als christenen van alle gezindten mee. Er is een verborgen rijkdom in deze overvloed.’

Lever gelooft dat het scheppingsproces een contemplatieve, spirituele activiteit is – een vorm van gebed. Hij zegt: ‘Geest, lichaam en ziel worden één en als de inspiratie begint te stromen, dansen ze met elkaar, zodat je je vol levenskracht en volledig in het hier en nu voelt. Dan komt iets naar boven dat vol leven en dynamiek is, dat een diep menselijk verlangen stilt, dat je verbindt met mensen op andere plaatsen en in andere tijden en op mysterieuze wijze je ziel voedt. Hoewel ik het niet kan uitleggen, geloof ik dat God zich in het hart van het scheppingsproces bevindt.’

Het feit dat steeds meer kerken, kathedralen en geloofsgemeenschappen het aandurven dergelijke bijdragen van hedendaagse kunstenaars te verwelkomen, is een bijzonder hoopgevend teken. Wij zouden weleens eindelijk onze angst voor creativiteit aan het verliezen kunnen zijn, zodat we onszelf kunnen openen om Gods dynamische scheppingsproces onze instituties en levens te laten veranderen.

*******

Jake Lever: Zieleboten, gemengde technieken op karton, 2015.

Jake Lever (1963) is een Britse kunstenaar die zijn opleiding heeft gevolgd aan de universiteiten van Reading en Birmingham, waar hij zijn MA beeldende kunst behaalde. Zijn werk bestaat uit tekenen, schilderen, prentkunst, sculptuur en installaties op locatie. Hij laat zich inspireren door allerlei verschillende bronnen waaronder Byzantijnse iconen, Chinese landschapsschilderingen en Spaanse middeleeuwse fresco's. Hij onderzoekt momenteel het beeld van de boot, een krachtige visuele metafoor voor de reis door het leven. Hij heeft regelmatig geëxposeerd in openbare en privégalerieën, kerken en kathedralen. Jake is ook een ervaren leraar en museumgids en heeft uitgebreide ervaring met kunstonderwijs aan kinderen, jonge mensen en volwassenen. Jake werkt momenteel als een freelance kunstenaar in Birmingham. Hij is lid van de Royal Society of Arts en geeft les aan de universiteit van Warwick. Voor meer informatie, zie https://www.leverarts.org/jakelever 

Meryl Doney is een Britse freelance curator, gespecialiseerd in het samenstellen van tentoonstellingen in kathedralen, kerken en andere uitdagende ruimtes en op festivals. Zij heeft als curator opgetreden bij meer dan 40 tentoonstellingen en performances, waaronder Moon Mirror van Rebecca Horne in St Paul's Cathedral en Presence: Images of Christ for the Third Millennium, een serie van dertien verschillende tentoonstellingen met 50 hedendaagse kunstenaars. Van 2006 tot 2011 was zij directeur van Wallspace, een ‘spiritueel thuis voor de kunst’ in de kerk van All-Hallows-on-the-Wall, in het centrum van Londen. In 2015 was zij gastcurator bij CLEY 15. Zij is lid van de Art Advisory Group van St Paul's Cathedral in Londen en bestuurslid van de Methodist Collection of Modern Art.

ArtWay beeldmeditatie 17 januari 2016