Anna Rijken - Teresa en Jan in Licht

 Anna Rijken: Teresa en Jan in Licht

Verlangen naar licht

 door Marianne van Waterschoot

Laat niets je verontrusten
Laat niets je beangstigen
Wie God heeft ontbreekt niets
God alleen is genoeg

De gezichten van de twee in het bruin geklede figuren ogen wat naïef. Alsof ze wereldvreemd om zich heen kijken. Ze neigen naar elkaar, zoeken ze steun? Bevestiging? Of is het een vertrouwelijk gebaar? Beiden hebben een schrijfveer in de hand. Gekleed in het bruin van de Karmel gaan ze hun weg. Hij in een ‘donkere nacht’ vol sterren door een veld met leliën, zij met een boek in de hand, mijmerend langs de rozen. Onder zijn voeten ligt een berg, zo lastig te beklimmen. Onder de hare bevinden zich een kristallen paleis, de innerlijke burcht, en levengevend water. De heilige Geest van eeuwigheid en goddelijke ruimte zweeft in de duiven boven hun hoofden.

Teresa van Avila en Johannes van het Kruis worden vaak in één adem genoemd. Twee 16de-eeuwse significante hervormers van de Karmelorde. Teresa van Avila leerde de kerk weer bidden. Zij werd bij dat proces gesteund door trouwe metgezel Jan van het Kruis. Volhardend in hun goddelijke opdracht, leidden ze een leven met veel tegenstand. Ze ijverden voor een zuiverder manier van monastiek leven: een contemplatief, Godgewijd leven, ontdaan van alle franje die dat in de weg staat. Dat viel bij velen in verkeerde aarde, vooral bij machthebbers en kerkelijk leiders.

‘Bidden is liefhebben,’ zo vat Teresa de contemplatieve weg kort en krachtig samen. Een bescheiden en dienstbare weg van inkeer naar de stilte van de innerlijke zielengrond. De ziel is een plaats van ontmoeting, de ruimte waarin God als vriend, als dierbare geliefde, ontvangen kan worden. Die weg van inkeer loopt parallel aan de dagelijkse gang door de wereld. Bidden is een levenshouding, die niet beperkt wordt door de stenen muren van een kerk of klooster. Bidden is leven.

Buiten jezelf hoef je Mij niet te zoeken,
want om Mij te vinden
zal het genoeg zijn Mij alleen maar te roepen;
Ik zal dan zonder talmen naar jou toegaan
en Mij moet je zoeken in jezelf.

*******

Anna Rijken (Den Haag, 1991) heeft een grote interesse in theologie en mystiek. Met het Teresaraam als haar eindwerkstuk, rondde ze dit jaar haar opleiding tot glazenier aan de Vakschool te Schoonhoven af. 

Dit glas-in-loodraam ontwierp Anna Rijken speciaal voor de nationale herdenking van de 500ste geboortedag van Teresa van Avila op 28 maart 2015 in het Titus Brandsma Memorial. Anna Rijken heeft zich voor deze opdracht grondig verdiept in de geschriften van Teresa van Avila. Op de vraag wat haar met deze 16de-eeuwse mystica verbindt vertelde ze dat onder meer de zuivere, eerlijke schrijfstijl van Teresa haar aansprak, evenals haar houding en al hetgeen ze voor vrouwen in haar tijd heeft gedaan. Bij het maken van dit raam stelde de jonge glazenier zich ten doel om teksten om te zetten in beeld. Daarbij wilde zij recht doen aan de traditie door de bekende attributen zoals de pen, het boek, het Karmelwapen, de Heilige Geest af te beelden. Daarnaast heeft ze gezocht naar een eigen ‘twist’. Op het raam staat Teresa van Avila in de regen en die regen is nodig voor de tuin, die symbool staat voor onze ziel. De regen is afkomstig uit de hemel. Door middel van een zandstraaltechniek heeft Anna Rijken kleine deukjes in het glas gemaakt, waardoor het licht versplinterd raakt met als resultaat dat er nog meer licht binnenkomt. Ze heeft bewust afgezien van het afbeelden van Teresa-in-extase, omdat de heilige zelf volgens haar die extase bijna als een afleiding beschouwde. Voor een interview van Nieuw Wij met Anna Rijken, klik hier 

*******

De ramen van Anna Rijken werden eind 2015 in de doopkapel van de Petrusbasiliek in Boxmeer geplaatst. Voorafgaand aan de plaatsing zijn de beide werkstukken tentoongesteld in het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven te Sint Agatha. 

Marianne van Waterschoot is communicatiecoördinator bij de Sint Willibrordusparochie te Zevenaar, verslaggever en columnist bij Nieuw wij en eindredacteur bij MijnKerk.nl. Marianne is kandidaat geassocieerd lid bij de Karmelorde (geschoeid).

ArtWay beeldmeditatie 2 augustus 2015