ArtWay

Kunstenaars openen onze ogen voor rijkdom en betekenis. Sandra Bowden

Kunstenaars

Tekle, Afewerk - BM - Lila Balisky

Afewerk Tekle: Mother Ethiopia
 
 
Maak mijn grondgebied groot
 
door Lila Balisky
 
Afewerk tekle (1932) is ongetwijfeld de vader en belangrijkste exponent van de Ethiopische kunst van de afgelopen halve eeuw. Hij werd beroemd vanwege zijn glas-in-loodramen in de Africa Hall in Addis Abeba, die gaan over strijd en bevrijding in Afrika. Hij vergaarde zich ook roem met zijn beelden, postzegels en muurschilderingen die de Ethiopische cultuur en bekende persoonlijkheden uit zijn land tot onderwerp hebben. De christelijke religieuze kunst in de Sint Joriskathedraal in Addis Abeba is een treffend voorbeeld van zijn kunnen. Zijn werk kom je overal tegen, in grote nationale musea tot nederige koffiehuizen. Het huis van de kunstenaar, Villa Alpha in Addis Abeba, is zelf ook een prachtig museum.
 
Mother Ethiopia (1963) is zeker een van de meest opvallende werken van Afewerk Tekle. De kunstenaar geeft aan dat de moeder getekend is in de vorm van de kaart van Ethiopië (voor de afscheiding van Eritrea in 1993). De plooien van de handgeweven katoenen kemis of shemma van de moeder geven de valleien, bergen en potentiële welvaart van het land weer. Blauw staat voor vreedzaamheid en de weerspiegeling van die vrede zien we in het kleed van de vrouw. Een kind, slapend en zich onbewust van de grote wereld om hem heen, symboliseert de toekomst van de miljoenen Ethiopische burgers. De moeder wiegt het kind zachtjes in haar beschermende armen, terwijl ze lijkt te kijken naar wat achter de baby ligt in de toekomst.
 
Afewerk Tekle gelooft dat God ons heeft gevraagd zijn naam in de openbaarheid te brengen. Het borduurwerk op het gewaad van de moeder is een voorbeeld van de rijke Ethiopische patronen waarvan het kruis in vele verschillende gedaantes vaak deel uitmaakt. De Ethiopische cultuur en traditionele kunst zitten vol met verwijzingen naar het lijden en de grootsheid van het kruis. De marxistische revolutie (1974-1991) liet zijn sporen achter in het leven van Afewerk Tekle doordat hij huizen, land en vrienden verloor, maar dit vroegere beeld van de Ethiopische moeder overstijgt de politieke ambities van regeringen en het resulterende geweld. Afewerk Tekle benadrukt in zijn lezingen dat hij in al zijn schilderijen tekenen van hoop aanbrengt.
 
Een andere bekende Ethiopische kunstenaar, de zanger Tesfaye Gabbiso, heeft een lied gecomponeerd dat de geest van Afewerks Mother Ethiopia mooi aanvult, doordat het uiting geeft aan de verlangens van gelovige Ethiopiërs voor hun land. Veel van Tesfayes liederen vormden tijdens de revolutie (1974-1991) een bron van zegen, troost en ondersteuning voor de Ethiopische kerk. Hieronder treft u het lied in het oorspronkelijke Amhaars en in de Engelse vertaling.
 
 
Oh, Lord, Bless Us with a Blessing 
by Tesfaye Gabbiso
 
 
 
1. You heard Jabez when he prayed;
Likewise you blessed his soul and enlarged his country.
 
 
Chorus:
Oh, Lord, bless us with a blessing
Enlarge our spiritual territory.
May your hand be upon us;
You are our hope.
 
 
2. We, who are born through the agony and suffering of your Son,
We, too, are your offspring. Gather and keep us.
 
 
 
3. Cast us not from your presence,
we pray.
Remember us by your favor; visit us
with your healing.
 
 
 
4. May the heavens open, your Spirit
pour down upon us.
May our life be soaked, our soul satisfied.
 
 
5. Let us not be lonely. Multiply us by blessing us.
Enrich us by your grace; make us grow by your Word.
 
 
6. Until the earth fills up by knowing God,
Our pleading continues without our
strength being weakened.
 
 

*******

Afewerk Tekle: Mother Ethiopia, 1963.

Lila Balisky was samen met haar man Paul van 1967-2005 werkzaam bij SIM Int’l en de Ethiopische Kale Heywet kerk. Vanuit haar interesse voor Ethiopische kunst en muziek publiceerde ze “Theology in Song: Ethiopia’s Tesfaye Gabbiso” (Missiology, oktober 1997). Een boek met 105 liederen van Tesfaye in het Amhaars en Engels komt binnenkort uit. Lila doceerde op het terrein van de ethnomusicologie aan de Ethiopian Graduate School of Theology (EGST) in Addis Abeba. 
 
ArtWay beeldmeditatie 4 september 2011