ARTWAY:
OPENING EYES,
HEARTS & MINDS
Volg ons
Kunstenaars
Sempangi, Kefa - door Timon Ramaker
Kunst als verhaal van de ziel. Over Kefa Sempangi
door Timon Ramaker
Kunst is niet slechts een luxe-zaak. Kunst raakt onze ziel. Persoonlijk, maar ook boven-persoonlijk. ‘The Group of Seven’ was een groep schilders aan het begin van deze eeuw in Canada. Zonder eigen kunst heeft het jonge land geen ziel was hun overtuiging. Iets dergelijks verwoordt de Oegandese schilder dr. Kefa Sempangi: “Een cultuur zonder kunst is een cultuur die zijn script verloren heeft.” Onlangs werd zijn werk tentoongesteld in Londen en Kampala.
Street Child
In de jaren ’60 was hij deel van een levendige jonge kunstenaarsscene in zijn land. Velen daarvan gingen in de zeventiger jaren de politiek in. Sempangi ook. Dit leidde ertoe dat hij in 1973 voor Idi Amin op de vlucht moest. Zo kwam hij in het Nederlandse l’Abri terecht, waar hij zijn leraar prof. Hans Rookmaaker weer ontmoette. Op advies van Rookmaaker was Sempangi eerder gepromoveerd aan de VU in Amsterdam waar Rookmaaker kunstgeschiedenis doceerde.
In interviews noemt Sempangi regelmatig hoe sterk hij door hem beïnvloed is. Vooral diens uitspraak dat Christus niet kwam om ons christenen te maken, maar om ons mens te maken, heeft hem sterk gestempeld. Jezus navolgen heeft met het hele leven te maken. Ik vind Sempangi een mooi voorbeeld van hoe reflectie en maatschappelijke betrokkenheid, christen-zijn en leven samen mogen gaan. Geloof, intellect en kunstenaarschap hebben contact met de praktijk van alledag.
Na zijn terugkeer in Uganda heeft hij (in samenwerking met het door mevr. Rookmaaker opgerichte ‘Redt een Kind’) zijn werk onder straatkinderen hervat waar hij reeds in 1971 mee begonnen was. Zijn ‘Africa Foundation’ heeft meer dan 6000 kinderen geholpen om weer een plaats in de maatschappij te krijgen. Creativiteit heeft immers niet alleen met de kunst te maken, maar evenzeer met onderwijs, politiek, religie en sociaal werk, aldus Sempangi. Toch heeft hij recent ook weer het penseel opgepakt. Zijn werk toont grote sociale betrokkenheid. In interviews is hij er duidelijk over dat zijn christelijke waarden hem hiertoe geleid hebben. Zijn kunst is echter geen platte politieke kunst vol retoriek en statements. Art needs no (political) justification. Maar ze heeft wel alles met het leven te maken. Volgens Sempangi bepaalt kunst ons bij de kwaliteit van het bestaan. Ze heeft volgens hem het vermogen de traditionele Afrikaanse waarden die zo sterk onder druk staan te bewaren. Het is zijn verlangen om een cultureel centrum te starten om op deze wijze de kunst in zijn land te stimuleren. Zonder visie verwildert immers het volk…
Gepubliceerd in LEV 3, 3, 1999, tijdschrift van Stichting l’Abri