Kunstenaars

Gootjes, Jan Pieter - Jan Pieter Gootjes

Jan Pieter Gootjes: KNOWN

Je wordt gekend

wat er is kent jou

De installatie KNOWN  IV staat in 2023 centraal in de ruimte van het hoogkoor van het Academiehuis Grote Kerk in Zwolle. Voor je zie je veertig kussens op de grond liggen. Er zit een loden kaartje aan elk kussen met een nummer erop. Twintig liggen links, twintig rechts en een pad gaat hier tussendoor. Je wordt uitgenodigd om je schoenen uit te doen, slippers aan te doen of op je sokken de installatie binnen te gaan.

Je kunt het pad lopen en een kussen als knielkussen gebruiken voor een meditatief moment in deze spirituele ruimte van het hoogkoor. De kussens, bijna honderd jaar oud, komen uit een anglicaanse kerk.

We kennen het getal veertig van bezinningsmomenten, waaronder de veertigdagentijd. In het boek Exodus is er zelfs sprake van een tijd van veertig jaar rondtrekken door de woestijn. Bezinning opent nieuwe ruimte. Ruimte voor verandering, in je hoofd en fysiek.

Aan het eind van  het pad ontmoet je een zachte afscheiding, hierachter liggen twaalf stenen met het woord KNOWN erin. KNOWN, jezelf kennen en gekend worden. Langs de randen van het hoogkoor zie je dunne messing staven staan die elk een dennenkegel dragen. Het  zijn er 24. Stille getuigen, tekens van hoop.

In de Grote Kerk is een energiebaan aanwezig. Deze baan loopt over de lengteas van de kerk en loopt door in het Hoogkoor en  is ooit de reden geweest om op deze plaats in Zwolle een ruimte van bezinning, religie en ontmoeting te bouwen. Deze energiebaan is opgenomen in de installatie en van wezenlijke betekenis voor het werk. 

Het magnetisch veld van de aarde gedraagt zich als een enorme staafmagneet met een noord- en zuidpool. Tussen de magnetische polen lopen in de atmosfeer veldlijnen waarlangs geconcentreerde magnetische lading zich verplaatst. Hierin komen verdichtingen en verdunningen voor, net zoals bij geluid. De krachtigste veldlijnen worden in de volksmond energiebanen genoemd. Deze liggen altijd, dag en nacht, op dezelfde plek en door de draaiing van de aarde om zijn as verloopt deze stromingsrichting altijd van west naar oost. Migrerende vogels, dieren, insecten en vissen maken hiervan gebruik. Het is een natuurkundig verschijnsel.

Vroeger werden belangrijke bouwwerken op energiebanen georiënteerd. Dit gebeurde vooral bij gebouwen met een religieuze context. Energiebanen zijn voor sommige mensen waar te nemen. Het kan een prettig gevoel geven, net alsof je lijf en je hoofd gevoed worden met positieve energie.Je kunt soms wat helderder nadenken. Het pad tussen de twintig kussens links en de twintig kussens rechts volgt deze energiebaan. Op de plaats waar ik de twaalf stenen heb geplaatst, voel ik de energie het duidelijkst. Ik heb het idee dat ik hier omheen moet lopen. Je komt eerst een zachte begrenzing tegen vervolgens loop je om de plaats met de twaalf stenen heen.

Geïnspireerd door het Bijbelboek Exodus kun je gaan duiden. Bijvoorbeeld: Veertig jaar in de woestijn, voor de Jordaan stilstaan, de twaalf stenen in de Jordaan, voor elk stam een. 

 

KNOWN IV

veertig in getal

twee rijen links, twee rijen rechts

gaan met je mee.

 

veertig liggen

als zerken om je heen

bloedrood, zuurstofarm,

in nederigheid.

 

veertig jaren tijd,

een dorstige druppel op eeuwig

doortocht.

vandaar en waarnaartoe

verlangen naar rust.

 

water maakt scheiding

tussen overvloed zand

en vloeiende honing.

mij dorst.

 

daar liggen ze

de twaalf stenen

getuigen.

 

zo samen, zo apart

de nieuwe toekomst drinken.

 

KNOWN IV houtdruk 2023

*******

Naast de installatie KNOWN IV is het beeld HOPE te zien. Een beeld van bevrijding. Het beeld herinnert aan slavernij. Diepe herinnering aan je afkomst.

Via de QR code kun je een compositie met de woorden hope, glory, honour, peace en known horen.

Het beeld KNOWN V vertelt over een zoektocht naar de catacomben van de ziel. Deze beelden worden verder aangevuld met een aantal houtdrukken.

*******

STROOM

In het Hoogkoor is een nisje met een afvoer voor het reinigingswater. Water dat gebruikt wordt voor reiniging en zegening. Voor ritueel gebruik. Het water stroomde weg uit de religieuze ruimte, de stad Zwolle binnen. Als herinnering aan dit stromen van water heb ik bovenstaand beeld gemaakt.

****

Jan Pieter Gootjes (1950), beeldend kunstenaar, maakt naast installaties ook schilderijen, sculpturen, houtdrukken en foto's. Hij studeerde aan de Academie Minerva in Groningen. Hiernaast heeft hij een aantal specifieke opleidingen gedaan bij Phoenix-opleidingen in Utrecht. In het  beeldend werk komt de aandacht voor beide opleidingsgebieden tot uitdrukking in thema's als Stilte, Vuur en Verbinding. Ook in de vorm komt dit tot uitdrukking. www.janpietergootjes.com