Waterreus, Tom - BM - Wim Eikelboom

Tom Waterreus: Borstelkruis

Hij gaf afvalhout een diepe betekenis

door Wim Eikelboom

Tijdens mijn vele wandelingen langs de rivier de IJssel kom ik regelmatig stukjes hout tegen waarvan ik denk: ‘Waterreus zou hier wel raad mee weten.’

Tom Waterreus (1943-2021) had een bijzonder oog voor oud hout dat uitgebeten door de tijd achteloos langs de oever ligt. Hij wist opgeraapt drijfhout en stenen zo te positioneren dat ze een nieuwe betekenis kregen en tot kunstwerk werden verheven. Bovendien bracht hij met subtiele bewerkingen een religieuze duiding aan. ‘Het is mijn opdracht beelden te maken waarin het geloof kan wonen,’ was zijn adagium.

Het werk van Waterreus is om twee redenen vooruitstrevend te noemen. Ver voordat circulaire economie en recyclingkunst een begrip was, maakte Waterreus al beelden van afvalhout. Waterreus gaf bovendien een nieuwe dimensie aan gewijde kunst. Als oud-kloostering – in zijn jonge leven was Tom enkele jaren monnik bij de Dominicaner Orde – maakte hij kunst in de geest van de katholieke kerktraditie. Maar hij gaf er een geheel eigen mystieke invulling aan.

Zijn kunstwerken ademen eigentijdse verstilling en de eenvoud van het kloosterleven. Maar meer nog: zijn kunst is hoopgevend en doordrongen van een diepe christelijke boodschap: Je bent nooit afgeschreven; je bent hoe dan ook geliefd.

Dat geldt ook voor zijn beeldhouwwerken. Twee van zijn werken zijn zichtbaar aanwezig in het straatbeeld in zijn geboorteplaats Zwolle, waar Waterreus het grootste deel van zijn leven woonde. Boven de toegangsdeur van de bekende Peperbus is in een nis Madonna met Kind te zien. En Waterreus verrijkte de gevel van de Domincanenkerk met een beeld van de bekendste monnik die Zwolle ooit gekend heeft: Thomas a Kempis. Zo leeft Waterreus voort.

*******

Tom Waterreus: Borstelkruis, Voorhangsel, Opstanding, Maria met kind (Peperbus Zwolle).

Tom Waterreus overleed op 10 februari 2021 op 77-jarige leeftijd in zijn geboorteplaats Zwolle. In 2016 eerde Zwolle de kunstenaar met een overzichtstentoonstelling in het toenmalige Stedelijk Museum onder de titel ‘Leven met aandacht’. Tom Waterreus begon zijn kunstenaarsloopbaan aan kunstacademie AKI in Enschede. Daarna vervolgde hij zijn opleiding in Maastricht waar hij les kreeg van beeldhouwers als Fred Carasso en Arthur Sproncken. Belangrijk voor zijn verdere ontwikkeling was de samenwerking met Gunnar Torvund uit Noorwegen, met wie hij vanaf 1980 regelmatige contacten onderhield.

Wim Eikelboom is voorzitter van ArtWay.

ArtWay beeldmeditatie 28 februari 2021