Bruyckere, Berlinde De - door Kees Brak

Het Woord is vlees geworden en heeft bij ons gewoond

door Kees Brak

Over de betekenis van het werk en de iconofilie van Berlinde de Bruyckere

De motivatie voor het onderzoek naar de betekenis van het werk van Berlinde de Bruyckere is gelegen in het feit dat zij de confrontatie met geweld, pijn en lijden niet uit de weg gaat. Opmerkelijk daarbij is dat zij haar inspiratie voor een belangrijk deel vindt in christelijk/religieuze iconen. Hebben deze iconen voor haar ook een traditioneel christelijk/religieuze betekenis of zijn deze iconen een krachtig middel om haar boodschap gestalte te geven? Vanuit theologisch standpunt is dit de centrale vraag van dit artikel.

Reinhard Hoeps zegt in het voorwoord van het vermelde boek: “Nachrichten von Gewalt, Schmerz und Leid gehören zu den niemals fehlenden Themen der täglichen Berichterstattung. Im Hintergrund dieser Bilder werfen Gewalt, Schmerz und Leid Fragen nach ihrer Darstellung und nach ihrer Darstellbarkeit auf. Die Wunde wird als Prinzip der Bildkonstitution erhoben worden. Die Wunde wird als Prinzip der Bildkonstution zur Diskussion gestellt.” Kunstenaars die hierdoor geraakt zijn, worstelen met de vraag hoe je hier op een applerende wijze uitdrukking aan kunt geven. Berlinde de Bruyckere is een kunstenaar die haar ogen niet sluit en worstelt met lijden, pijn, dreiging en dood. In de Kunstbus2 staat in een lexicon over haar: “Haar werk laat zich voortdurend associëren met de dualiteit van liefde en lijden, dreiging en bescherming, leven en dood. Ze gebruikt bewust herkenbare vormen waarmee ze de toeschouwer aan het denken wil zetten, met herinneringen wil opzadelen. Ze legt de interpretatie van haar werk echter niet vast. Ze laat haar werk bewust open voor diverse interpretaties.” Juist deze meerdere interpretaties zijn aan de orde in dit onderzoek.

Lees meer: http://vanderleeuwstichting.nl/uploads/editor/Kees_Brak_-_Paper_Berlinde_de_Bruyckere_web.pdf