ARTWAY:
OPENING EYES,
HEARTS & MINDS
Volg ons
Kunstenaars
Wijker, Cor - door H.R. Rookmaaker
Cor Wijker, bezield en overtuigend
Prachtige houtsculptuur van hoge kwaliteit
door H.R. Rookmaaker
Bij de artistieke schepping zijn twee zaken te onderscheiden, de esthetische conceptie en het realiseren van deze in het eigenlijke kunstwerk. Hoewel we deze beide elementen nooit geheel kunnen scheiden, kan men toch wel zeggen dat een goede techniek zonder een bezielde conceptie artistiek gesproken niets is, terwijl waarlijk goede artistieke ideeën, ook al wordt een groot technisch vermogen gemist toch steeds nog tot resultaten voeren die de beschouwer kunnen treffen en ontroeren.
Dit laatste is nu het geval bij Cor Wijker, de kort geleden "ontdekte" beeldhouwer, die thans een expositie houdt in kunstzaal "Kunst van onze tijd" op het Prins Mauritsplein te Den Haag. Want inderdaad merkt men soms tekortkomingen van technische aard op, waardoor we in die gevallen zien dat de visie die hij wilde vertolken niet geheel gerealiseerd is. Maar ach, waarom zouden we daar teveel bij stilstaan: deze kunstenaar, die jarenlang voor zijn plezier werkte, heeft een scherpe blik, een buitengewoon gevoel voor compositie, terwijl de conceptie altijd zodanig is, dat wij ,,feilen" nauwelijks opmerken - ja, de fouten het ware opgeheven worden door de bezielde, overtuigende kracht.
Als een van de allermooiste en meest geslaagde stukken noemen wij hier het in hout gesneden "Stranding van den Drente": dit reliëf tekent ons al de levendige bezigheid en inspanning bij het reddingswerk. We zien de reddingsboot, die naar de plaats des onheils poogt te komen. en al het gedoe aan de wal, terwijl een bruisende zee en een straffe wind overtuigend gesuggereerd zijn. Maar wat het meeste opvalt is de geestige observatie van de druk bezige mensen, en het vraagt zeker een sterk talent om deze zaken inderdaad te kunnen treffen. Ook de overige stukken zijn alle als reliëf in hout gesneden. Het "Laatste Oordeel" laat ons zien hoe rechts van Christus de uitverkorenen ten hemel stijgen, terwijl links de verdoemden neerstorten. Hoewel het geheel doet denken aan onze “primitieve" schilderkunst, kan hier hoogstens van een herinnering sprake zijn: we hebben hier met een geheel eigen visie te maken.
De "Zondvloed" gaf Wijker weer de gelegenheid om groepen van figuurtjes in geagiteerde beweeglijkheid te tonen: zowel in detail als geheel een zeer geslaagd stuk.
Het aangrijpendste werk echter is “De Evacuatie” van 1938, dat op het eerste gezicht lijkt geïnspireerd te zijn door gebeurtenissen uit de jaren '40-'45, maar blijkt gebaseerd te zijn op berichten van dergelijke evenementen in de Spaanse burgeroorlog. Hieruit wordt wel duidelijk dat we hier te doen hebben met een man met een sterke verbeeldingskracht en voorstellingsvermogen. Deze uittocht van slechts enkele schamele burgers is waarlijk tot een aangrijpend kunstwerk geworden, dat door zijn sobere, allesbehalve pathetische visie weet te overtuigen.
Zo zouden we wel meer werken kunnen noemen, als b.v. de vier apocalyptische ruiters, de storm op zee naar Mattheüs 8, de intocht in Jeruzalem. Ook Abrahams offer munt in de eerste plaats uit door zijn grootse visie en overtuigende esthetische conceptie, misschien als kunstwerk wel een van de meest geslaagde grootfigurige reliëfs.
De enkele zwakke punten van louter technische aard die dit werk aankleven, ziet men geheel over het hoofd door de inderdaad buitengewone artistieke kwaliteiten ervan. Trouwens hoe zou men een voor zijn plezier werkend "Zondags-beeldsnijder" ook lastig kunnen vallen om kleinigheden, terwijl bovendien bij langere beschouwing dit werk steeds meer aan overtuigingskracht en inhoud wint. Prachtig beeldhouwwerk van hoge kwaliteit, dat wij zonder "maaren" kunnen genieten , en dat komt helaas tegenwoordig al minder voor.
Gepubliceerd in Trouw 21, 2, 1950.