Linden, Max van der - BM - Koenraad De Wolf

Max van der Linden Ceramist

Max van der Linden groots in zijn eenvoud

door Koenraad De Wolf

De Waalse ceramist Max van der Linden (1922-1999) wordt vaak ingedeeld bij de volkskunst en de naïeve kunst, maar hij overstijgt met brio dat niveau. Hij creëert een universele kunst die groots blijft in zijn eenvoud. De mengeling van religiositeit, helderheid, blijdschap, hoop en melancholie, gekoppeld aan het gebruik van broos ceramisch materiaal, verlenen de werken een mysterieus en dromerig karakter.

Aan de grondslag van het oeuvre van Max van der Linden liggen een diep doorvoelde religiositeit en een intense verbondenheid met het platteland in het noorden van de provincie Waals-Brabant in België, waar hij zijn hele leven heeft gewoond. De in beeld gebrachte thema's zijn gemakkelijk herkenbaar. Naast toonaangevende religieuze figuren (Franciscus, Theresia van Lisieux, Bernadette) en bekenden uit de wereld van de klassieke muziek (Mozart, Vivaldi en Bach) en de kunst bouwt hij heel wat werken op rond alledaagse mensen.

De diverse fasen uit het leven, waaronder ook de dood, worden met veel zin voor realisme in beeld gebracht. Max Van Der Linden is geen filosoof, maar geeft met een licht moraliserende ondertoon de toeschouwer een aantal vingerwijzingen mee. Hij kijkt met een vleugje milde humor naar de wereld en vestigt onze aandacht op de kleine dingen die het leven aangenaam maken. Vanuit zijn positieve ingesteldheid wint het goede het van het kwaad. Aldus krijgt een verlaten mijnstad wat kleur door een fluit spelende jongeman. In het Mozart-festival symboliseert het vergulde barokinterieur het uitbundige karakter van de muziek. Naast fragmenten uit de opera’s De toverfluit en Figaro verschijnt de lijkwagen waarmee Mozart, verlaten door vrienden en gevolgd door zijn hond, in een massagraf wordt begraven.

Kenmerkend voor de ceramieken bas-reliëfs is de architecturale opbouw. De eenvoudige vertellingen spelen zich af in een decor van huizen, met de vensters en deuren wijd open. De barokke en uitgesproken decoratieve beeldtaal maakt vanaf de jaren 1970 plaats voor een meer eenvoudige uitwerking van de thema’s. Door de verhoogde contrastwerking treedt ook de inhoud van de boodschap sterker op de voorgrond. Ondanks de kleine afmetingen blijven de beelden een monumentaal karakter behouden.

Het vakmanschap van de kunstenaar vindt in ons Belgische land nauwelijks zijn gelijke. De korzelige structuur van de klei staat een grote aandacht voor het detail niet in de weg. Vaak maakt hij in één werk gebruik van diverse soorten klei. Telkens weer laat hij een wat eigenzinnige driedimensionale ruimte aanvoelen.

Vanuit een persoonlijke visie tekent zich in de 50-jarige loopbaan van Max Van Der Linden een logische evolutie af in de richting van een grotere vereenvoudiging. Maar de ziel van zijn kunst blijft onveranderd. De heldere en serene sfeer in deze zorgeloze wereld heeft iets paradijselijks. Vooral ouderen zullen terugdenken aan de tijd van toen, waarin alles er een stuk eenvoudiger aan toeging. Geen enkele Belgische kunstenaar heeft zoveel opdrachten in kerken uitgevoerd. Dat zijn er meer dan vijftig.

In een samenleving van praal, pracht en uiterlijk vertoon maakt de kunstenaar ons attent voor de grootsheid van de simpele dingen van alledag. De koppeling van een intense verbondenheid met het transcendente aan de genoegdoeningen van het alledaagse leven leidt tot een harmonisch evenwicht dat in de kunst maar zelden wordt bereikt. De tijd lijkt op hem nauwelijks vat te krijgen. Twintig jaar na zijn dood hebben zijn composities nog niets aan kracht en actualiteitswaarde ingeboet.

*******

Max van der Linden: Emmaüsgangers, ceramiek.

Max van der Linden: Mozartfestival, ceramiek.

Max van der Linden: De kapel van Notre Dame de Bon Secours in Nodebais, ceramiek.

Max van der Linden: Pour le meilleur et pour le pire, Chapelle du Rond-Chêne, ceramiek.

Koenraad De Wolf (1956) is een Belgisch historicus en publicist. Hij publiceerde meerdere boeken over hedendaagse religieuze kunst. Meer info vindt u op www.koenraaddewolf.be.

ArtWay beeldmeditatie 10 oktober 2021