Kieneker, Jolanda

Jolanda Kieneker 

door Ina Scholma-Huisman

Jolanda Kieneker-Drewes is in 1963 in Uithuizermeeden geboren en opgegroeid in een tijd dat het niet vanzelfsprekend was om een opleiding aan de kunstacademie te volgen. Ze werd doktersassistente, maar was altijd met tekenen en schilderen bezig. Haar vader kon ook prachtig tekenen. Heel graag wilde ze van haar hobby haar beroep maken. Nog maar zo’n acht jaar geleden zette ze de stap en meldde ze zich aan bij de Klassieke Academie voor beeldende kunst in Groningen: ‘Een geweldige opleiding, waar met respect en zonder vooroordeel naar iedereen werd gekeken,’ aldus Jolanda. ‘Ik zou iedereen een studie aan deze academie zeker kunnen aanraden, want de leerling kan hier absoluut zichzelf zijn en wordt gevormd op een manier waar het zijn hele leven wat aan heeft.’ Klinkt dat niet bijbels, christelijk? Jolanda knikt en zegt: ‘Het zou inderdaad prachtig zijn als we in de kerk zo vol liefde en respect met elkaar zouden omgaan.’ En realiseert zich: ‘Dat begint bij jezelf.’

Jolanda Kieneker: Niet zonder jou

Kans

Jolanda begon aan de Academie met de vakscholing, die drie jaar duurde en te vergelijken is met de ‘bachelor’ in het HBO-onderwijs. Elke dag reisde ze van De Wilp (bij Marum) naar Groningen. De overdracht van vakkennis, knowhow en ambacht stond centraal, ze leerde beeldende technieken en vaardigheden. Wat de opleiding ook bijzonder maakt zijn de studenten. Sommigen komen net van de middelbare school. Voor anderen, zoals Jolanda, is het een kans om alsnog deze studie te doen. Na de vakscholing komt dan de meesterscholing, die twee jaar duurt. Niet langer is de ontwikkeling van knowhow en techniek het uitgangspunt, maar de toepassing en uitwerking van alle eerder geleerde vaardigheden in een eigen persoonlijke beeldtaal. Jolanda vertelt dat zij het liefst mensen schildert en dat ze ‘portretten’ en ‘naakten’ heeft gekozen als afstudeerrichting.

Jolanda Kieneker: In de morgen

Schoonheid

‘Naakten’, dat doet bij sommige mensen misschien de wenkbrauwen fronsen. Jolanda is daar niet van onder de indruk: ‘Mijn werk is het beste bewijs van wat ik bedoel en wil laten zien. Dat is schoonheid, verwondering en verstilling. Schoonheid troost en maakt blij. Dat heb je nodig, omdat je van jezelf voldoende schaduwkanten kent.’ Verwondering en verstilling zijn belangrijke waarden die bij Jolanda horen. Ze zegt: ‘Ik kan in mijn schilderwerk niet iets anders laten zien dan in mijzelf zit.’ In de opleiding hebben de studenten het menselijk lichaam door en door moeten bestuderen. Van onschatbaar belang als je een mens wilt schilderen en tekenen. Jolanda schildert naar levend model en meestal zijn dat professionele modellen: ‘Een model moet zelfvertrouwen hebben en zich vrij voelen. Voor mij is het belangrijk dat ze begrijpen waar het mij om gaat, wat ik wil laten zien.’ In de serie ‘Papillon’, die ze in opdracht voor een galerie heeft geschilderd, hebben twee meisjes die ze in de kerk heeft ontmoet, model gestaan.

Jolanda Kieneker: Moe

Opdracht

In haar vrije werk kan Jolanda totaal haar eigen gang te gaan. Dat werk wordt geëxposeerd in galerieën, die haar daarvoor benaderen, en het gebeurt ook dat collega’s elkaar attenderen op mogelijkheden om werk te exposeren. Daarnaast schildert Jolanda graag in opdracht. Omdat ze een echt mensen-mens is, heeft ze zich gespecialiseerd in het maken van ‘in memoriam’ portretten. Daarvoor praat ze uitgebreid met nabestaanden over hun dierbare overledene, bekijkt foto’s en komt zo, binnen de wensen van de opdrachtgever, tot een nieuw beeld van de gestorven geliefde: ‘Een intensief proces van kijken, luisteren, schetsen en schilderen,’ aldus Jolanda.

Genieten

Jolanda is lid van de GKv Marum. Op de vraag of haar werk christelijke kunst is, antwoordt ze: ‘Nee, ik doe mijn werk, met dit verschil dat ik ontzag en bewondering heb voor de Grote Kunstenaar, die in heel zijn schepping zo ongelooflijk veel variatie heeft gelegd. Scheppen met oog voor detail en daarvan genieten. Ik meen dat bij God te zien en ben zelf ook graag zo bezig.’ Ze is blij dat er in de kerk langzamerhand meer besef komt voor het belang van schoonheid en kunst. Ds. Jitse van der Wal noemt in zijn artikel in de kerkbode Besaleël, die veel creatieve gaven van God heeft ontvangen en ze mag inzetten bij het werken aan de tabernakel. Op die manier heeft Jolanda nog geen opdrachten ontvangen, maar als er uit en voor de kerk zo specifiek naar haar gaven gevraagd zou worden, zou ze die met liefde inzetten.

*******

Eerder gepubliceerd in Kerkbode Groningen, Friesland, Drenthe (GKv), 16 mei 2015

Voor meer over Jolanda Kieneker, zie www.jolandakieneker.nl.