ARTWAY:
OPENING EYES,
HEARTS & MINDS
Volg ons
Kerk en kunst -> Materiaal voor kerkelijk gebruik
Allerzielen - Jeltje Hoogenkamp: Grond
Jeltje Hoogenkamp: Grond
Over de eerbied II
door Ida Gerhardt
Gij moet het eenzaam laten
Het zaad dat ligt te slapen
En dat al kiem gaat maken.
Dit eerstelingsbewegen
Van leven binnen leven
Vermijd het te genaken.
Laat het stil in zijn waarde
Zaad in de donkere aarde;
Zaad in de donkere aarde.
En het zal groen ontwaken.
*******
Op 2 november is het Allerzielen, een dag waarop we de gestorvenen gedenken en eren. Het is een dag van rouw voor wie dierbaren moeten missen en een gelegenheid om naast hen te staan in hun verdriet.
In sommige kerken bidt men voor de overledenen. De overtuiging dat de levenden voor hen moeten bidden stamt uit de beginperiode van het christendom. De katholieke traditie leert dat de zielen van de overledenen meer of minder zondig zijn. Ze bevinden zich in het vagevuur en wachten daar op hun loutering om voor God te kunnen verschijnen en in de hemel te worden opgenomen. Voorbeden van de levenden kunnen helpen de schulden van de doden te verlichten en hun tijd in het vagevuur te verkorten.
Allerzielen zet ons met onze beide benen in de vergankelijkheid. Toch is deze dag niet alleen maar donker, want er is ook hoop. Jeltje Hoogenkamp en Ida Gerhardt hebben deze hoop prachtig in beeld en onder woorden gebracht.
*******
Jeltje Hoogenkamp: Grond, 2012, 50 x 70 cm, potlood, pen, Oost-Indische inkt en acrylverf.
Jeltje Hoogenkamp (1946) volgde de Rijksnormaalschool en Rietveld Academie in Amsterdam. Ze woont in Zuiderwoude met haar man, die predikant is en plaatselijke en landelijke kunstprojecten organiseert. Jeltje Hoogenkamp is geïnteresseerd in thematische series. Onderwerpen als hekken van concentratiekampen, bijbelverhalen, landschappen en kledingstukken komen regelmatig terug. Ook poëtische flarden en hele gedichten vormen een inspiratiebron. Expliciete en impliciete verwijzingen naar de verhalen en symbolen van het christelijk geloof spelen een belangrijke rol. Jeltje Hoogenkamps werk is meditatief en warm van kleur. Net als in gedichten is er in haar schilderijen ruimte tussen de regels, ruimte die de kijker zelf kan invullen. Ze ontwierp posters en diverse boekomslagen, bijvoorbeeld voor de nieuwe Bijbel voor leraren van het NBG en voor gebedenboeken. Er zijn ook kaartensetjes (Geboortestaties, Paasstaties) van haar werk verkrijgbaar.
Ida Gerhardt (1905-1997) was een christelijke Nederlandse dichteres en classica. Ze studeerde klassieke talen in Leiden. In 1935 begon ze serieus met het schrijven van gedichten. Ze vertaalde het Latijnse leerdicht De Rerum Natura van Lucretius, waarop ze in 1942 promoveerde. In 1940 kreeg Gerhardt een baan aan het Gemeentelijk Lyceum te Kampen. Na in 1963 met dit werk te zijn gestopt, ging zij Hebreeuws leren. Vervolgens werkte zij samen met Marie van der Zeyde aan een nieuwe psalmenvertaling uit het Hebreeuws, die in 1972 verscheen. In de jaren zeventig en tachtig werd Ida Gerhardt steeds bekender als auteur. Haar dichtbundels behaalden regelmatig herdrukken. In 1980 verschenen haar Verzamelde gedichten voor het eerst. Deze omvangrijke boekuitgave werd in slechts 16 jaar achtmaal herdrukt. Ida Gerhardt beschrijft in krachtige bewoordingen een aantal terugkerende thema's zoals de spanningen van een ongelukkige jeugd, hypocrisie en de teloorgang van het Hollandse landschap.
ArtWay beeldmeditatie 28 oktober 2012