ArtWay

Kunstenaars openen onze ogen voor rijkdom en betekenis. Sandra Bowden

Kerk en kunst -> Materiaal voor kerkelijk gebruik

B jaar veertigdagentijd 5 - De korenaar

B jaar, Vijfde zondag van de veertigdagentijd
 
Vrouwen in de vreemdelingenbewaring Heerhugowaard: De korenaar
 
 
Een koning als een korenaar
 
door Jan Jongeneel
 
Dit kleed is gemaakt door een groep vrouwen in de inmiddels gesloten vreemdelingenbewaring Noorderzand te Heerhugowaard. Twee Russische vrouwen, twee Chinese vrouwen en vrouwen uit de Filippijnen, Sri Lanka, Nigeria, Suriname en Brazilië hebben hieraan meegewerkt. De initiators van dit project, Folly Hemrica (protestants justitiepastoraat) en Elspeth Pikaar (kunstenares), hebben foto’s van grassen en korenaren aan de vrouwen laten zien en hun idee voor een zeefdruk/liturgisch kleed aan hen uitgelegd. Vervolgens hebben zij samen deze grote zeefdruk gemaakt.
 
Het kleed was bedoeld voor de liturgische tafel in het stiltecentrum van de vrouwenbewaring Noorderzand. Het is gemaakt in de periode voorafgaande aan Pasen en geeft uiting aan de met Pasen verbonden vreugde. Op het kleed zijn rond het midden vijf aren weergegeven. In het midden is Christus, het brood des levens, als korenaar en drager van graankorrels afgebeeld. In een Paaslied van Willem Barnard (Gezang 199:7 Liedboek der kerken) is ook sprake van Christus als de korenaar:
 
Nu is de dag van oogsten daar,
Het hoogste van de tijd;
Een koning als een korenaar
Staat op in majesteit.
 
De korenaar is ook het symbool van de kerk als het lichaam van Christus, met name van de viering van het avondmaal of de eucharistie (brood en wijn). In zijn totaliteit brengt het kleed vitaliteit en oogst tot uitdrukking: het verwijst naar Pasen als oogstfeest en feest van de verrijzenis van Christus.
 
*******
 
Bijbellezingen: Jeremia 31:31-34; Psalm 51; Hebreeën 5:1-10; Johannes 12:20-33
 
De korenaar, 2.20 x 1.66 cm, zeefdruk, 2007. Dit kleed bevindt zich nu op een van de detentieboten te Zaandam en doet daar dienst als liturgisch kleed wanneer er vieringen worden gehouden. Het Catechetisch Atelier van het Protestants Justitiepastoraat te Utrecht heeft een kaart van dit kleed uitgegeven.
 
Jan Jongeneel is honorair emeritus hoogleraar missiologie aan de Universiteit Utrecht.
 
Uit het boek: Jan A.B. Jongeneel, Nienke K. Atmadja-Hadinoto, Freek Visser: Verbeelden en gelijken. Niet-westerse migranten en hun kerken veertig keer in beeld, Boekencentrum – Zoetermeer, 2010. 
 
ArtWay beeldmeditatie 3 april 2011, vierde zondag in de veertigdagentijd