ArtWay

Kunstenaars openen onze ogen voor rijkdom en betekenis. Sandra Bowden

Reistips

Frankrijk Noord

Noord Frankrijk – van Duinkerken tot Dijon

Van noord naar zuid:
 
Duinkerken:
- In het Musée d’Art Contemporain de Dunkerque hangen 15 schilderijen van de r.k. Poolse kunstenaar Jacek Andrzej Rossakiewicz (1956) die samen de cyclus de Passie van Duinkerken vormen. St-Omer:
 
St-Omer:
- De mooiste kathedraal in de streek staat in St-Omer. Deze kerk bezit unieke kunstwerken, zoals delen van de middeleeuwse vloer met tal van voorstellingen, prachtige ramen en een Kruisafneming van Rubens. 
 
Bourbourg:
- St. Jean Baptiste kerk. Bij de recente restauratie (1999-2008) werd de joodse Engelse beeldhouwer Anthony Caro ingeschakeld. Hij maakte een doopvont, een serie sculpturen in de nissen van de kerk onder de titel ‘De Schepping’, een altaar, een crucifix en nog een aantal andere sculpturen.
 
Hem:
- Chapelle Sainte-Thérèse-de-l'Enfant-Jésus et de la Sainte-Face. Deze kapel is gebouwd in 1956-58. Met mozaïeken, ramen en raamwanden van Alfred Manessier, sculpturen van Eugène Dodeigne en Jean Roulland, en een tapijt van la Sainte-Face gebaseerd op een schilderij van Georges Rouault. Een mooi voorbeeld van de na-oorlogse art sacré.
 
Lille:                                                                                                                                             
- In het Centre d’Art Sacré Contemporain, Place Gilleson (moderne crypte onder de Kathedraal Notre-Dame de la Treille), worden afwisselend (in de vorm van tijdelijke tentoonstellingen) de ongeveer 130 werken tentoongesteld van de collectie van Gilbert Delaine, die La Passion de Dunkerque genoemd wordt. Werken van o.a. Sergio Ferro, Ladislas Kijno, Jean Roulland en Andy Warhol. Zie op de website voor een lijst van alle kunstenaars.
- Het Musée des Beaux-Arts is een van Frankrijks belangrijkste musea.
 
Abbeville:
- In de Saint Sepulchre kerk een raam van Manessier.
 
Amiens:
- Kathedraal
 
Aanrader: Chambre d'hôtes bij Amiens. De gastheer is zeer gastvij, houdt van een goed gesprek en weet veel te vertellen over de cultuur en natuur in de omgeving van Amiens. Ook staat er op zijn website info over exposities e.d. in de regio. www.chambrehotes-amiens-somme.com
 
Le Cateau-Cambrésis:
- Matisse Museum in de plaats waar Matisse werd geboren. Met ca. 100 werken van Matisse.
 
Bohain-en-Vermandois:
- La Maison familiale d’Henri Matisse, huis waarin Matisse zijn jeugd doorbracht. De oude graanhandel van zijn vader is te bezichtigen. www.bohainenvermandois.fr
 
Aubenton:
- In de kerk een raam van Charles Eyck.
 
Jeantes la Ville:                                                                             
- Romaanse kerk met fresco’s en gebrandschilderde ramen door de Nederlandse 20e-eeuwse katholieke kunstenaar Charles Eyck, vervaardigd in 1962. Ook een romaans doopvont.
 
Bancigny:
- In de kerk een romaans doopvont.
 
Lemé:
- Kerk-museum over de geschiedenis van de Reformatie en haar impact op de regio. Open zaterdag en zondag van 14.30-18.00 uur van juli tot derde weekend van september.
 
Noyon:
- Musée Jean Calvin, Place Aristide Briand, Noyon. Gravures, schilderijen en gebruiksvoorwerpen uit de tijd van de Reformatie.
- De kathedraal is een van de eerste gotische kerken ter wereld.
 
Laon:
- Mooie oude binnenstad met veel middeleeuwse gebouwen, waaronder de gotische kathedraal en de romaanse Chapelle des Templiers.
 
Soissons:
- Kathedraal met een schilderij van Rubens (Aanbidding van de herders)
- Abdij van Saint-Jean des Vignes.
 
Beauvais:
- Gotische kathedraal met ramen uit de 13e-16e eeuw.
 
Reims:
- Kathedraal met ramen van Chagall uit 1974.
- De Basiliek St.-Rémi is de oudste kerk van Reims en de grootste romaanse kerk in Noord-Frankrijk.
- Musée des Beaux-Arts met werken van de 15e-20e eeuw. Vooral de Renaissance is goed vertegenwoordigd met o.a. een aantal werken van Lucas Cranach de Oudere en de Jongere.
 
Metz:
- In de kathedraal St. Etienne beroemde ramenserie van Chagall en ramen van de cubist Jacques Villon.
- Diocesaan museum, 13, Rue Marchant, Metz.
 
Vic-sur-Seille:
- Musée Georges de La Tour, Place Jeanne d'Arc, Vic-sur-Seille. Dit museum is genoemd naar de 17e-eeuwse schilder Georges de La Tour, die in 1593 in Vic-sur-Seille geboren werd. The collectie bestaat uit ca. 100 schilderijen uit de 17e – 19e eeuw.
 
Varengeville sur Mer (Hoog Normandië):         
- In de kerk is een raam van Braque uit 1960 (Boom van Jesse) en een schilderij van de hedendaagse Franse katholieke schilder Michel Ciry.
- Musée Michel Ciry, 6 bis rue Marguerite Rolle, Varengeville sur Mer. www.museemichelciry.com
 
Rouen:
- Eglise Jeanne d’Arc, ingewijd in 1979, moderne kerk van architect Louis Arretche (1905-1991).
- grote gotische kathedraal (Cathédrale Notre-Dame de Rouen).
 
Bayeux:
- De stad is bekend om het Tapijt van Bayeux. Bayeux is vooral bekend om het Tapijt van Bayeux, ook bekend als het Wandkleed van Bayeux. Het wandkleed verbeeldt het verhaal van de invasie in Engeland door Willem de Veroveraar en de daaropvolgende veldslag bij Hastings. Het wandkleed is zeventig meter lang en vijftig centimeter hoog. Eigenlijk is het geen wandkleed, maar een borduurwerk. Volgens de overlevering heeft koningin Mathilde, bijgestaan door haar hofdames, het kleed geborduurd, maar waarschijnlijk is het in Engeland gemaakt, ongeveer twintig tot dertig jaar na de gebeurtenissen waar het over vertelt.
- De grootste Normaans-Romaande kathedraal uit 1077, waar het tapijt oorspronkelijk hing.
 
Caen:
- In het Benedictijnse klooster van Couvrechef-La Folie bevinden zich ramen van Sergio de Castro. http://www.sergiodecastro.org 
 
Giverny:
- Woonplaats van de impressionistische schilder Claude Monet, die hier woonde van 1883 tot zijn dood in 1926. Hij schilderde er vooral zijn tuin; zijn schilderijen van de vijver met waterlelies en de Japanse brug behoren tot zijn bekendste werken. Het huis en de tuinen van Monet zijn gerestaureerd door de Fondation Claude Monet en zijn te bezichtigen. www.fondation-monet.fr
 
Coutances:
- De gotische kathedraal van Coutances (Cathédrale Notre-Dame de Coutances) is een voorbeeld van de gotische stijl in Normandië met zijn lange rechte verticale lijnen.
 
Enghien-les-Bains:
- In de Temple d’Enghien-les-Bains worden tentoonstellingen gehouden.
 
Saint-Germain-en-Laye:
- Musée départemental Maurice Denis, 2 bis, rue Maurice Denis, Saint-Germain-en-Laye met werk van Maurice Denis, Symbolisten, de Nabis en andere kunstenaars die invloed uitoefenden op de geschiedenis van de moderne kunst zoals Gauguin, Sérusier, Filiger, Vallotton, Bonnard, Vuillard, Verkade, Ranson, Lacombe, Redon, Mucha, Anquetin. www.musee-mauricedenis.fr 
 
Parijs:
- Het Louvre met kunst uit de Oudheid en kunst van de Middeleeuwen t/m de 19e eeuw. www.louvre.fr
- De Orangerie, met Franse schilderkunst uit het einde van de 19e en begin 20e eeuw met als hoogtepunt twee grote zalen met enorme vijver met waterlelie schilderingen van Monet. www.musee-orangerie.fr
- Centre Pompidou met kunst uit de 20e eeuw. Permanente expositie van werk van Rouault in MNAM, Centre Pompidou. www.cnac-gp.fr
- Musée d'Orsay, beroemd om zijn collectie impressionistische werken, maar ook toegepaste kunst, fotografie en theaterkunst. www.musee-orsay.fr
- Musée National du Moyen Age, museum voor middeleeuwse kunst, bevindt zich in twee opmerkelijke Parijse monumenten: de Gallo-Romeinse thermen (1e-3e eeuw) en het hotel gebouw van de abdij van Cluny uit de 15e eeuw. www.musee-moyenage.fr 
- Musée Rodin, 77 Rue de Varenne. www.musee-rodin.fr
- Het Delacroix museum, 6 Rue de Furstenberg. www.musee-delacroix.fr
- Musée d'art et d'histoire du Judaisme, Hôtel de Saint-Aignan, 71 Rue du Temple. www.mahj.org
- Musée Bible & Terre Sainte, 21 rue d'Assas. De rijke collectie bestaat uit voorwerpen die het dagelijks leven in Palestina in de loop der eeuwen illustereren. www.icp.fr/fr/Culture/Musee-Bible-Terre-Sainte
- St. Sulpice, 17e-eeuwse kerk in de gelijknamige wijk. Binnen zijn naast het orgel vooral de schilderijen van Delacroix van belang, die zich bevinden in de Chapelle des Anges (kapel van de engelen), de eerste rechts na binnenkomst. 
- St. Gervais. Gotische kerk met ramen van Sylvie Gaudin en Claude Courageux. Drie keer per dag worden hier diensten gehouden met de kloostergemeenschap van Jeruzalem.              
- St. Séverin. Permanente expositie van een aantal werken uit de Miserere serie van Rouault in Église Saint-Séverin in de Chapelle Mansart/du Saint-Sacrament. In deze kerk ramen van Bazaine.
- Paris: Église Notre Dame de la Croix heeft exposities.
- Notre-Dame-d’Espérance, Paris 11e, architect Bruno Legrand, 1997. Met een kruis (Kruis van de hoop) door Nicolas Alquin uit 2003. Ook interessante ramen en andere sculpturen. 
- Notre-Dame-de-l’Arche-d’Alliance, Paris 15e, Architecture Studio Martin Robain, 1998.
- Chapelle de l’Agneau-de-Dieu, Paris 12e, architecten Christian Schwinn en Stanislas Fiszer, 1998.
- Saint-Luc, Paris 19e, architect Pierre-Henri Montel/BSST, 1998.
- Notre-Dame-de-la-Sagesse, Paris 13e, architect Pierre-Louis Faloci, 1999.
- Notre-Dame-de-Pentecôte, La Défense, architect Franck Hammoutène, 2000. middenin het nieuwe zakendistrict La Défense met binnen een aantal hedendaagse kunstwerken. Dit is een bijzondere kerk die de rit naar dit district zeker waard is! Ook exposities. catholiques.aladefense.cef.fr/
- Saint-François-de-Molitor, Paris 16e, architecten Jean-Marie Duthilleul en Corinne Callies, 2005.
- Galerie Bansard, 26 Avenue de la Bourdonnais. Exposities van werk van katholieke kunstenaars. www.galerie-bansard.org
- Galerie Saint-Séverin, 4 rue des Prêtres-Saint-Séverin - Paris 5e, van de rooms-katholieke organisatie Art, Culture et Foi, Paris. Wil de dialoog aanwakkeren tussen eigentijdse kunst en christelijke spiritualiteit. O.a. werk tentoongesteld van Jean-Michel Alberola, Marc Couturier, Gerhardt Richter, Emmanuel Saulnier en Pierre Buraglio. http://catholique-paris.cef.fr/-206-60-Galerie-Saint-Severin-.html
- In de Église lutherienne des Billettes worden tentoonstellingen gehouden.
- Exposities in Collège des Bernardins, 20 rue de Poissy, Paris. www.collegedesbernardins.fr
 
Vincennes:
- In de Eglise réformeé de Vincennes worden tentoonstellingen gehouden.
 
Évry:
- Opstandingskathedraal, in 1995 geopend, architect Mario Botta (Zwitser). Met oude en nieuwe beelden (o.a. van Gérard Garouste), kruisweg, ramen van Kim En Joong enz. Enige nieuw gebouwde kathedraal in Frankrijk in de 20e eeuw.
- exposities bij l’Agence Nationale pour les Arts Sacrés. http://anas-evry.org 
 
Chartres:
- Kathedraal. Ook recente ramen van Kim En Joong.
- Musée du Vitrail – 5, rue du Cardinal Pie. Museum over gebrandschilderde ramen. http://www.centre-vitrail.org/en/
  
Varennes-Jarcy:
- In de kerk Saint-Sulpice ramen van de hedendaagse Franse kunstenares Carole Benzaken met prachtige bloemenmotieven. Verder een kruis, oksaal en altaar door Nicolas Alquin. www.varennesjarcy.fr/site/eglise-saint-sulpice-varennes.php 
 
Sarrebourg:
- De Franse stad Sarrebourg brengt hulde aan de joods-Wit-Russische kunstenaar Marc Chagall, met een kleurrijk cultureel parcours. De tocht brengt u van de Chapelle des Cordeliers, waar een gebrandschilderd raam van hem prijkt, tot het stadsmuseum. Marc Chagall hield zich behalve met schilderijen ook bezig met glas en keramiek, getuige het bekende glas-in-loodraam dat de naam 'La paix' (de vrede) draagt en in de Chapelle des Cordeliers te bezichtigen is. In de kapel laten vier rode kubussen toe te spelen met de weerschijn van dat raam. Tegelijk informeren ze over vier facetten van het werk van de kunstenaar. Naast de kapel ligt een tuin met bomen en planten in glazen kubussen die van kleur veranderen volgens het seizoen. In het stadsmuseum hangt een wandtapijt, dat eveneens 'La Paix' werd gedoopt. Het is een kopie van het gebrandschilderd raam dat hij maakte voor de Verenigde Naties in New York. Tijdens de hele wandeling kan de bezoeker luisteren naar gedichten van Chagall. 
 
Straatsburg:
- Cathédrale Notre-Dame. Gotische kerk met prachtig beeldhouwwerk.
- Musée de l’oeuvre de Notre-Dame. In dit museum is o.a. origineel beeldhouwwerk van het exterieur van de kerk te zien. Ook is er middeleeuwse glas in lood ramen en edelsmeedwerk te bezichtigen. Tot het hoogtepunt behoren een glas in lood raam uit ca. 1070 ( één van de oudste bestaande glas-in-loodramen met een figuratieve afbeelding in de vorm van een Christuskop), schilderijen van Hans Baldung Grien en Conrad Witz. Tot de collectie van het museum behoort ook middeleeuwse en renaissance kunst uit de wijde omgeving.                              
- Museum Kirchlicher Konservator und Domkustos, Boulevard de la Victoire 5, Straatsburg.
 
Saint-Dié-des-Vosges:
- De Eglise Réformée heeft ramen ontworpen door Annie Vallotton en een schilderij van Henri Lindegaard.
 
Colmar:                                                                                                                                                
- Unterlinden museum met Isenheim Altaar van Matthias Grünewald.
 
Ronchamp:                                                                                                                                             
- Le Corbusiers kerk uit 1955.
 
Audincourt:                                                                                                                                           
- De Sacré-Coeur, gebouwd in 1949-1951 onder invloed van de art sacré beweging. Architect Novarina. Met o.a. opmerkelijke ramen en altaarschildering van Léger en façade mozaïek en baptisterium van Bazaine.
 
St. Thégonnec (Bretagne):
- Kerk en voor Bretagne typische ommuurde begraafplaats (enclos paroissiaux) met gebeeldhouwde graven.
 
Lampaul-Guimillau (Bretagne):
- Kerk en voor Bretagne typische ommuurde begraafplaats (enclos paroissiaux) met gebeeldhouwde graven. 
 
Angers (West Frankrijk): 
- Romaans-gotische kathedraal. Met 12e-eeuws portaal, ramen uit de 12e-16e eeuw, tapijten uit 1376-1381 die tot de meest bijzondere van Europa behoren, waaronder de Apocalyps van Angers. Deze laatste hangt tegenwoordig in het kasteel van Angers, maar 11 tapijten hangen nog in de kerk.
- Musée Jean-Lurçat et de la tapisserie contemporaine, Jean Lurcat museum voor hedendaagse tapijtkunst. In het middeleeuwse Johanneshospitaal. Het belangrijkste werk hier is de uitgebreide serie Chant du monde van Jean Lurçat. 
 
Blois :
- Diocesaal museum voor Religieuze kunst in het oude klooster, 2 rue Anne de Bretagne.
 
Vézelay:                                                                                                                                                  
- Maria Magdalena Basiliek met prachtig beeldhouwwerk en St. Père sous Vézelay (beide romaans).
 
Saulieu:                                                                                                                                                  
- St. Andoche (romaans).                         
- Musée Pompon.                                             
 
Fontenay:                                                                                                                                            
- Cisterciënzerabdij. De Abdij van Fontenay in Bourgondië is een mooi staaltje van de 12e- eeuwse cisterciënzerbouwkunst die een klooster of abdij voortbracht waar volledige afzondering mogelijk was door de architectuur en de ligging in een afgelegen en groene vallei. Deze abdij van de orde der cisterciënzers is vernoemd naar de fonteinen die haar tuinen versieren. In 1981 werd de abdij toegevoegd aan de lijst met werelderfgoed van Unesco.
 
Vausse:                                                                                                                                                    
- Cisterciënzerabdij (romaans).          
 
Pontigny:                                                                                                                                               
- Cisterciënzerkerk (romaans).
 
Ste. Magnance:                                                                
- Kerkje met romaanse sarcofaag met figuratieve voorstellingen.
 
Auxerre:                                                                                                                                                    
- Crypt en abdij (romaans), romaanse crypte van de kathedraal St. Étienne.