Muus Jacobse & Roeland Koning

Rijmprent van Roeland Koning (prent) en Muus Jacobse (poëzie)

Het wonder van Elia

door Muus Jacobse

O God, houd nu Uw volk in stand, zooals Gij eens door Uw profeet, toen honger heerschte in het land, een eeuwig wonder deedt!...

Elia nam zijn wandelstaf en reisde, aan Gods woord getrouw, een bedelaar, naar Zarfat af en zag de weduwvrouw.

Die sprokte tot haar laatsten nood een handvol hout, zoo arm was zij. En toch zei God: deel van haar brood, zoo gaat de dood voorbij.

En zij eerst: Heer, ik heb niet meer dan wat gij in mijn handen ziet. Maar hij weer: geef mij tot Gods eer en het vermindert niet.

Want er zal olie in uw flesch en er zal meel zijn in uw kruik: wie God geeft, houdt een rijke rest tot dagelijksch gebruik.

Toen voelde zij het wonder aan haar hart en zij weerstond het niet, maar zij heeft naar Gods wil gedaan en zoo is het geschied.

Haar flesch was niet van olie leeg en in haar kruik ontbrak geen meel. Hoelang de honger duurde, kreeg ieder daarvan zijn deel...

O God, die eeuwig wondren werkt en ook de dood voorbij doet gaan, Gij hebt haar dood hart toegedekt en levend op doen staan!

Hoe menigmaal, dat ik dit las, was het een ver en schoon verhaal. Hoe komt het dat ik het nu pas schuw voor mijzelf vertaal?

Omdat, als ik aan den profeet en aan die vrouw denk, huivren kan, dat ik niet doen zal als zij deed, dat ik het zoo niet kan.

Want nu de honger en de kou ons dreigen, vrees ik voor het uur dat ik ook ronddwaal als die vrouw en sprok voor 't laatste vuur.

Maar als ik, klein in eigen nood, de laatste olie, 't laatste meel spaar tot een uitstel van mijn dood, dan, God, eischt Gij uw deel...

Heer, weet hoe klein dit hart nog is, hoe traag dit oog in die Gij zendt als deelgenooten aan den disch Uw eigen komst herkentl

Vesgeef het ons, maak ons bereid, opdat ons oog niet wordt verrast. En kom tot onze schamelheid en woon er als een gast!

O als Gij bij ons wonen wilt, zal ook op deze dorre stee al onze honger zijn gestild met broden vijf en visschen twee!

O wonder van Uw spijziging, wijd naar het eeuwige verschiet! O volk in uw vertwijfeling, eet, eet nu want het mindert niet!

*******

K.H. Heeroma/Muus Jacobse: Het Wonder Van Elia, Oegstgeest, eigen beheer/ In Signo Piscium no. 3. 1945, 2de druk. Illustraties: Roeland Koning, tekeningen. Rijmprent, oplage 400 ex. gedrukt door F.Tamminga, 's-Gravenhage, gedrukt in rood en zwart, formaat: 27 bij 47,5 cm.

Muus Jacobse is een pseudoniem voor Klaas Hanzen Heeroma (1909-1972), die een Nederlands dichter en taalkundige was. Heeroma werd geboren op het waddeneiland Terschelling. In 1928 ging Heeroma in Leiden Nederlands studeren. In 1935 promoveerde hij bij Gesinus Gerhardus Kloeke. Nadat hij korte tijd in Wassenaar en Leiden leraar was geweest, werd hij in 1936 benoemd tot medewerker aan het Woordenboek der Nederlandsche taal te Leiden, waar hij bleef werken tot zijn benoeming in 1948 tot hoogleraar in de Nederlandse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Indonesië te Djakarta. In 1953 werd hij benoemd tot hoogleraar in de Nedersaksische taal- en letterkunde te Groningen. In 1952/1953 was hij een van de dichters die op de Pietersberg in Oosterbeek ging werken aan een nieuwe psalmberijming. Deze dichters gingen ook een groot aantal gezangen vertalen en schrijven om zo tot een nieuw liedboek te komen. Dit resulteerde in Liedboek voor de Kerken dat in 1973 verscheen en in veel kerkgenootschappen en kerken is ingevoerd. Van de psalmen zijn 22 berijmingen in het liedboek van zijn hand en van negen berijmingen is hij medeauteur. Een theologisch boek van zijn hand is: Nader tot een taaltheologie.

Roeland Koning werd in 1898 geboren in Amsterdam in een streng gereformeerd gezin. Aanvankelijk tegen de zin van zijn vader volgde hij diverse kunstopleidingen en verliet al op 22-jarige leeftijd de Rijksacademie met een diploma op zak. Tussen 1924 en 1927 woonde hij in het toen armoedige visserdorpje Egmond aan Zee, waar hij de plaatselijke bevolking tekende en schilderde. Daarna verhuisde hij naar Wassenaar, waar hij in de jaren ’30 een huis liet bouwen op Landgoed De Pauw, met het atelier onder een dak half van glas. Koning maakte schilderijen, tekeningen, aquarellen, grafiek, wandschilderingen, mozaïeken, glas-in-loodramen, boekillustraties en kalligrafie. Net zo veelzijdig was hij in zijn onderwerpkeuzes: stadsgezichten, stillevens, landschappen, waterwerken, bijbelse taferelen, maar met name portretten. In 1944 vervaardigde Koning een glas-in-loodraam voor de Zijllaankerk in Wassenaar met als onderwerp Johannes op Patmos, dat na een fusie werd herplaatst in de Messiaskerk in dezelfde straat, toen de Zijllaankerk werd gesloopt. In 1956 maakte hij een serie panelen over de vier dieren achter de kansel van de Noorderkerk in Den Haag. Voor zijn werk won Koning diverse prijzen, waaronder drie keer achter elkaar de Koninklijke Subsidie voor de Vrije Schilderkunst. Verder was hij lid van de kunstenaarsverenigingen Sint Lucas, Arti & Amicitiae en Pulchri Studio. Tentoonstellingen had hij onder andere in het Rijksmuseum (1939), Museum Prinsenhof in Delft (1958), De Lakenhal in Leiden (1969) en Museum Arnhem (postuum, 2002). Koning overleed in 1985, op 86-jarige leeftijd. 

---

Meer:

- april 2024: Ida Gerhardt & Jeltje Hoogenkamp
- januari 2024: Henk van Loenen: Christus op de koude steen
- november 2023: Ordinary Time & Barbara de Reus
- maart 2023: Juliën Holtrigter & Artemisia Gentileschi
- september 2022: Gedicht van Abraham Kuyper
- maart 2022: Annukka Laine
- januari 2022: Andries Govaart & Kees Vet
- november 2021: Ida Gerhardt & Jeltje Hoogenkamp
- september 2021: Martinus Nijhoff & Hans Memling
- mei 2021: Renée van Riessen & Jan van Eyck
- januari 2021: Julien Holtrigter & Jaap Min
- december 2020: Hanna Lam & Timur Poerwowidagdo
- juni 2020: Carla Bulsing & Steve Prince
- november 2019: René van Loenen & Hannelieke van de Beek
- juni 2019: Irene Postma & Rembrandt van Rijn
- mei 2019: Jonathan Evens & Henry Shelton
- mei 2019: Willem Jan Otten & Hans Holbein de Jonge
- oktober 2018: Michel van der Plas & Charles Eyck
- augustus 2018: Sytze de Vries & Nikola Saric
- mei 2018: Rutger Kopland & Greetje van den Akker
- maart 2018: Guillaume van der Graft & Jan Mankes
- januari 2018: Dennis O’Driscol & Berndnaut Smilde
- november 2017: Hans Werkman & Luca della Robbia
- augustus 2017: Abel Staring & Annemiek Punt
- april 2017: Ellen Faber & Ellen Faber
- april 2017: Britt G. Hallqvist & Libbe Venema
- februari 2017: Mariska van Beusichem & Jan Pieter Gootjes
- november 2016: Kees van der Zwaard & Daan van Driel
- juni 2016: Henk Pietersma & Henk Pietersma
- maart 2016: Mariska van Beusichem & Jan Pieter Gootjes
- januari 2016: Hans Werkman & Jacob van Ruisdael
- december 2015: Hans Lambrechts & René van Tol
- september 2015: Niels Snoek & Vilhelm Hammershoi
- juni 2015: René van Loenen & Mirjam Beuker
- maart 2015: Henk Knol & Libbe Venema
- januari 2015: Hans Lambrechts & Dick Baauw
- december 2014: Maarten van Aes & Thomas Werk
- november 2014: Gerlind Krause & Worku Goshu
- juli 2014: Ria Borkent & Jan Pieter Gootjes
- juni 2014: Lenze L. Bouwers & Johannes Vermeer
- april 2014: Ida Gerhardt & Rembrandt
- april 2014: Hans Lambrechts & Alexandre Lettnin
- februari 2014: Koos Geerds & Jan Pieter Gootjes
- januari 2014: Sytze de Vries & Elisabeth Varga
- januari 2014: Kardinaal Godfried Danneels & Malel
- december 2013: René van Loenen & Pieter Brueghel II
- december 2013: Ordinary Time & Barbara de Reus Kamma
- november 2013: Jan Krist & Gor Chahal
- oktober 2013: Ida Gerhardt & Jeltje Hoogenkamp
- oktober 2013: Lenze L. Bouwers & Käte Kollwitz
- oktober 2013: Willem de Merode & Jan Mankes
- september 2013: John Skillen: The Renewal of Ekphrasis